Jaką funkcję pełni układ limfatyczny i należące do niego węzły chłonne?
Układ limfatyczny (chłonny) jest złożonym elementem układu odpornościowego.
Należą do niego:
- węzły chłonne,
- migdałki,
- chłonka (płyn wypełniający naczynia limfatyczne składem podobny do osocza krwi i komórki odpornościowe – limfocytów),
- naczynia limfatyczne,
- śledziona,
- kępki Peyera (obecne w jelitach),
- grasica.
Zasadniczą funkcją układu chłonnego jest produkcja i transport komórek odpornościowych. To dzięki niemu zachodzi część procesów związanych z odpowiedzią immunologiczną (głównie reakcją odpornościową organizmu na patogen).
Węzły chłonne pełnią w nim funkcję swoistych przystanków, “bramek kontrolnych”, do których z poszczególnych części ciała spływa chłonka, niosąc ze sobą informację o toczących się w nich procesach (np. procesie zapalnym w odpowiedzi na infekcję, procesie autoimmunologicznym czy procesie nowotworowym).
Limfadenopatia to inaczej powiększenie węzłów chłonnych, któremu może towarzyszyć zmiana ich spoistości oraz liczby. Węzły zbudowane są z:
- mniejszych grudek chłonnych, w których dochodzi do rozmnażania limfocytów T i B
oraz
- zatoki, w której filtrowana jest chłonka spływająca z konkretnego regionu ciała lub narządu.
W odpowiedzi na toczący się w organizmie proces zapalny lub rozrostowy dochodzi do namnażania komórek odpornościowych, a co za tym idzie powiększenia węzłów chłonnych.
Przeczytaj także: Im więcej ruchu, tym mniej infekcji [Wyniki badań]
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Wspomaga naturalną odporność.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego
Jakie mogą być przyczyny powiększenia węzłów chłonnych?
Należy pamiętać, że powiększone węzły chłonne to tylko jeden z objawów potencjalnej choroby. Może być jedynym objawem badalnym w badaniu przedmiotowym przeprowadzonym przez lekarza (np. niebolesne powiększone węzły chłonne), ale także jednym z wielu, który pozwoli postawić diagnozę (np. charakterystyczne powiększone węzły chłonne szyjne przednie, gorączka i nalot na migdałkach w przebiegu anginy paciorkowcowej).
Do powiększenia węzłów chłonnych w wielu regionach jednocześnie (uogólnionego) dochodzi zazwyczaj w przebiegu chorób układowych. Często takiej uogólnionej limfadenopatii towarzyszą dodatkowe objawy, takie jak wysypka czy powiększenie wątroby i/lub śledziony. Przykładami chorób układowych przebiegających z powiększonymi węzłami są m.in.:
- sarkoidoza,
- reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń rumieniowaty układowy,
- choroby limfoproliferacyjne: białaczki, chłoniaki,
- AIDS i kiła drugorzędowa,
- choroba Kawasaki i choroba kociego pazura.
Regionalne powiększenie węzłów chłonnych spowodowane jest odczynem wywołanym przez chłonkę spływającą z danego obszaru zajętego przez proces zapalny.
Anatomiczna lokalizacja powiększonych węzłów chłonnych może czasem pomóc w zawężeniu rozpoznania różnicowego. Przykładem jest choroba kociego pazura, która zwykle powoduje limfadenopatię szyjną lub pachową. Natomiast mononukleoza i angina paciorkowcowa powodują limfadenopatię szyjną. Wiele chorób przenoszonych drogą płciową powoduje zaś powiększenie węzłów chłonnych w pachwinach.
Do powiększenia węzłów chłonnych może dochodzić podczas procesów o etiologii:
- zakaźnej,
- autoimmunologicznej,
- nowotworowej (zarówno nowotwory lite jak i choroby limfoproliferacyjne).
Istnieje szeroki zakres czynników zakaźnych, które mogą spowodować powiększenie węzłów chłonnych, są to:
- bakterie w tym mykobakterie i krętki,
- wirusy,
- grzyby,
- pierwotniaki.
W jaki sposób bada się powiększone węzły chłonne?
W naszym ciele znajduje się około 600 węzłów chłonnych, a tylko niewielka część z nich dostępna jest w badaniu palpacyjnym (w zasięgu badania dłonią). Pozostała część lokalizuje się dużo głębiej i może być zbadana za pomocą:
- ultrasonografii,
- tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego,
- badania histopatologicznego (pod mikroskopem), po ich uprzednim pobraniu za pomocą biopsji.
W procesie diagnostyki nowotworów odpowiednich węzłów chłonnych poszukuje się także za pomocą znakowanych radioizotopów.
Nieodłącznym elementem badania przyczyny powiększenia węzłów chłonnych są badania laboratoryjne ukierunkowane na rodzaj toczącej się infekcji (rozróżnienie wirusowej od bakteryjnej) jak i tych bardziej specjalistycznych, pozwalających na identyfikację przyczyny limfadenopatii (np. infekcja CMV, EBV, HIV itp.)
Ważnymi czynnikami, które mogą pomóc w ukierunkowaniu poszukiwań przyczyny powiększenia węzłów chłonnych, są następujące czynniki:
- wiek pacjenta (wielkość różnych grup węzłów chłonnych ulega zmianie w różnym wieku),
- lokalizacja zmienionych węzłów,
- czas powiększenia węzłów,
- objawy towarzyszące powiększonym węzłom,
- powiększona śledziona i gorączka.
Jakie objawy towarzyszące powiększeniu węzłów chłonnych są alarmujące?
Do możliwie jak najszybszego kontaktu z lekarzem powinny nas skłonić następujące objawy:
- objawy B, na które składają się: gorączka >38℃ bez uchwytnej przyczyny i utrata masy ciała >10% w ciągu ostatnich 6 miesięcy lub nocne poty,
- powiększenie węzłów chłonnych nadobojczykowych,
- węzły o średnicy powyżej 2-3 cm,
- twarde, nieprzesuwalne, niebolesne węzły chłonne, układające się w pakiety,
- powiększenie węzłów chłonnych utrzymujące się ponad 2 tygodnie.
Węzły chłonne, które powiększają się podczas „zwykłej” infekcji, zazwyczaj są bolesne i przesuwalne pod wpływem dotyku. Mają także charakterystyczną lokalizację.
Limfadenopatia często rodzi wśród pacjentów obawy i wątpliwości, jednak nie warto doszukiwać się chorób na własną rękę, tylko zasięgnąć porady i poprosić o badanie lekarza rodzinnego czy pediatrę, który w razie potrzeby zleci dalszą diagnostykę.
Może zainteresować Cię również: Dlaczego dzieci tak często chorują i co można z tym zrobić?
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Pierwszy preparat z fukoidanem, który wspomaga pracę zatok.
Kompleksowe wsparcie prawidłowego rozwoju.
Spray usuwający złogi woskowiny usznej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Alison M. Friedmann, MD, MSc – Diagnostyka i leczenie limfadenopatii u dzieci, Pediatria po Dyplomie, Vol. 14 Nr 1, Luty 2010
Habermann, T. M.- Lymphadenopathy. Mayo Clinic Proceedings, 75(7), 723–732, 2000
Ociepa T., Czy powiększone szyjne węzły chłonne u dziecka to problem przede wszystkim onkologiczny? Pediatria po Dyplomie, 02.2017