Czy psycholog jest w każdej szkole?
Dostęp do psychologa szkolnego powinno mieć każde dziecko, które takiej pomocy potrzebuje. Zgodnie z przepisami w szkołach i przedszkolach, gdzie liczba uczniów przekracza 50 osób, zatrudnienie specjalistów, takich jak psycholog szkolny czy pedagog jest obowiązkowe. Jednak w wielu szkołach nadal brakuje specjalistów, na czym tracą i uczniowie, i nauczyciele, i rodzice.
Psycholog szkolny udziela pomocy psychologicznej – indywidualnie i grupowo. Prowadzi klasy terapeutyczne, warsztaty psychoedukacyjne, zajęcia rozwijające uzdolnienia uczniów i wspierające proces uczenia się. Zapewnia też wsparcie w trakcie zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
Według Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 roku również rodzice mogą uzyskać wsparcie psychologiczne od psychologa szkolnego w postaci porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń.
Przeczytaj także: Cyberprzemoc – co zrobić, gdy dotyka nasze dziecko? W jaki sposób chroni je prawo?
Czym zajmuje się psycholog szkolny?
Psycholog szkolny w Polsce to specjalista, którego głównym zadaniem jest wspieranie uczniów, nauczycieli oraz rodziców w kontekście rozwoju psychologicznego i edukacyjnego w środowisku szkolnym.
- Pomaga uczniom radzić sobie z trudnościami edukacyjnymi i emocjonalnymi, takimi jak stres, lęk czy problemy w relacjach z rówieśnikami.
- Wspiera nauczycieli w identyfikowaniu indywidualnych potrzeb uczniów oraz w dostosowaniu metod nauczania do różnorodności zdolności i stylów uczenia się.
- Oferuje wsparcie psychologiczne uczniom z trudnościami w nauce, uczestnicząc w diagnozie i indywidualnym planowaniu terapii.
- Przeprowadza badania psychologiczne mające na celu ocenę poziomu rozwoju psychoemocjonalnego uczniów oraz wykrywanie ewentualnych problemów.
- Organizuje działania profilaktyczne i warsztaty nastawione na rozwijanie umiejętności społecznych i emocjonalnych uczniów.
- Wspomaga rodziców w rozumieniu i radzeniu sobie z problemami rozwojowymi ich dzieci, dostarczając im specjalistycznej wiedzy i porad.
- Pracuje z uczniami o szczególnych potrzebach edukacyjnych, dziećmi z niepełnosprawnościami i ponadprzeciętnie uzdolnionymi.
- Monitoruje zachowanie uczniów i współpracuje z zespołami pedagogicznymi w rozwiązywaniu problemów dyscyplinarnych.
- Pomaga w tworzeniu programów profilaktycznych, mających zapobiegać problemom psychologicznym i społecznym w szkole.
- Jest integralną częścią zespołu wspierającego uczniów, nauczycieli i rodziców w budowaniu pozytywnego i bezpiecznego środowiska szkolnego sprzyjającego zdrowemu rozwojowi uczniów.
Z jakimi trudnościami zgłaszać się do psychologa szkolnego?
Psycholog szkolny może pomóc uczniom, nauczycielom i rodzicom w różnych trudnościach związanych z życiem szkolnym i edukacją. Oto niektóre z trudności, z jakimi można zgłosić się do psychologa szkolnego.
- Trudności w nauce: Jeśli uczniowi nie idzie w szkole, ma problemy z czytaniem, pisaniem, matematyką lub ogólnie z przyswajaniem materiału, psycholog szkolny może pomóc w diagnozie i wsparciu w edukacji.
- Problemy emocjonalne: Zgłaszając się do psychologa szkolnego, można uzyskać wsparcie w radzeniu sobie z lękiem, stresem, smutkiem, niską samooceną czy problemami emocjonalnymi wynikającymi ze szkolnych wyzwań.
- Trudności w relacjach społecznych: Jeśli uczniowi trudno nawiązywać relacje i komunikować się z rówieśnikami, czuje się wykluczony lub doświadcza konfliktów, psycholog szkolny pomoże w budowaniu umiejętności społecznych.
- Doświadczanie odrzucenia przez grupę rówieśniczą, przemocy, hejtu, cyberprzemocy: Gabinet psychologa szkolnego może być pierwszym miejscem, w którym dziecko poprosi o pomoc, podzieli się trudnymi przeżyciami i znajdzie wsparcie.
- Niepełnosprawność lub specjalne potrzeby edukacyjne: Psycholog szkolny może wspierać uczniów z różnymi niepełnosprawnościami, lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, dostosowując odpowiednio metody nauczania i środowisko szkolne do indywidualnych potrzeb.
- Trudności w przystosowaniu się do szkoły lub zmiany szkoły: Dzieci, które mają trudności z adaptacją do nowego środowiska szkolnego lub przechodzą zmiany, takie jak zmiana szkoły czy nauczyciela, mogą skorzystać z pomocy psychologa szkolnego.
- Problemy z zachowaniem i dyscypliną: Psycholog szkolny może pomóc w zrozumieniu przyczyn trudnego zachowania ucznia i opracować odpowiednie strategie, które pomogą mu lepiej funkcjonować w szkolnym środowisku.
- Problemy w rodzinie: Jeśli dziecko ma trudności wynikające z problemów rodzinnych, psycholog szkolny może pomóc w znalezieniu sposobów na radzenie sobie z tymi wyzwaniami.
Kiedy lepiej wybrać się do psychologa prywatnie?
Psycholog szkolny ma pod opieką (często samodzielnie) wszystkich uczniów w szkole. Nie zawsze może poświęcić odpowiednio dużo czasu jednemu dziecku np. ze względu na to, że jest w szkole w tygodniu 1-2 dni (odpowiednia część etatu, na jakim jest zatrudniony w placówce).
Psycholog w szkole może wyłapać niepokojące sygnały, umówić się na konsultację z rodzicami i dzieckiem, jednak często zdarza się, że sugeruje kontakt ze specjalistami spoza placówki np. w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, w Poradni Zdrowia Psychicznego czy Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży.
W tych wyspecjalizowanych placówkach psycholog może zająć się uczniem w sposób kompleksowy, korzystając ze wsparcia innych specjalistów np. psychiatry czy neurologopedy, co usprawnia proces terapeutyczny.
Czasami w szkołach nie ma psychologa szkolnego lub jest on zatrudniony na bardzo mały etat i nie zna zbyt dobrze uczniów. W takiej sytuacji lepiej poszukać wsparcia psychologicznego poza murami szkoły.
Najlepszym rozwiązaniem jest współpraca dziecka z psychologiem szkolnym w placówce i ewentualne dodatkowe, indywidualne wsparcie psychologiczne w poradniach czy centrach pomocy psychologicznej, co może wspierać w skuteczniejszej terapii.
Warto podkreślić, że psycholog szkolny jest po to, aby służyć wsparciem i pomocą w różnorodnych sytuacjach związanych z edukacją i psychologicznym rozwojem ucznia. Rodzice zawsze mogą umówić się z psychologiem na spotkanie i sprawdzić jak widzi ich dziecko oraz poradzić się w kwestiach dla nich ważnych. Również nauczyciele mogą uzyskać wsparcie od psychologa szkolnego w polepszeniu kontaktów z daną klasą, rozwiązywaniu konfliktów czy lepszym motywowaniu uczniów do nauki.
Może zainteresować Cię również: 6 pytań do psychologa – dr Konrad Piotrowski o wypaleniu rodzicielskim
Bibliografia:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1280 oraz z 2022 r. poz. 1594), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001594