To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Zarówno zakrztuszenie, jak i zadławienie to stan, w którym dochodzi do niedrożności dróg oddechowych spowodowanej obecnością ciała obcego. Tym ciałem obcym może być zarówno spożywany pokarm, jak i mały przedmiot. Najczęściej dzieci dławią się orzechami, winogronami, twardymi cukierkami, parówkami, zbyt dużymi kęsami pieczywa, klockami, bateriami, monetami, biżuterią albo częściami zabawek.
Ryzyko zadławienia zwiększa się wtedy, gdy maluch:
- w trakcie jedzenia nie siedzi przy stole, tylko chodzi, biega, skacze albo leży,
- nie jest skupiony na przeżuwaniu i połykaniu, tylko np. ogląda bajki,
- śmieje się lub rozmawia w podczas spożywania posiłków,
- otrzymuje jedzenie niedostosowane do swoich umiejętności, np. w zbyt dużych kawałkach albo niepokrojone,
- ma dostęp do zabawek nieodpowiednich dla swojego wieku, np. klocków Lego starszego rodzeństwa.
Kiedy możemy powiedzieć, że doszło do zadławienia i czym zadławienie różni się do zakrztuszenia?
Zadławienie a zakrztuszenie u dziecka
O zakrztuszeniu mówimy wtedy, gdy do dróg oddechowych dostaje się ciało obce, blokując je częściowo i wywołując odruch kaszlu. Kaszel ma doprowadzić do pozbycia się tego ciała obcego z organizmu. Dziecko się krztusi, intensywnie kaszle i czasami robi się czerwone na twarzy, ale reaguje na sygnały i może mówić, bo przepływ powietrza do i z płuc jest możliwy.
Zadławienie to stan poważniejszy niż zakrztuszenie, ponieważ prowadzi do całkowitej niedrożności dróg oddechowych. W efekcie fresuscyzadławienia maluch ma problemy z oddychaniem, nie może nabrać powietrza, kaszle bezgłośnie i nieefektywnie, robi się blady lub siny, nie jest w stanie wydać dźwięku, nie reaguje na kontakt, a po chwili zazwyczaj traci przytomność. Jeśli szybko nie udzieli mu się pierwszej pomocy, może nastąpić zatrzymanie krążenia.
Zakrztuszenie u dziecka – jak reagować?
Nigdy nie należy zostawiać krztuszącego się malucha samego, bo zdarza się, że kaszel efektywny przechodzi w nieefektywny i wówczas dziecko potrzebuje natychmiastowej pomocy.
Jak powinniśmy reagować wtedy, gdy dziecko się krztusi? Jeśli maluch intensywnie kaszle, nie pomagamy w żaden sposób, tylko zachęcamy do dalszego kaszlu. Nie prosimy o podniesienie rąk ani nie klepiemy po plecach, bo to może spowodować przesuwanie się ciała obcego w głąb dróg oddechowych. Reagujemy jedynie w przypadku niemowląt leżących na plecach – przekręcamy je delikatnie na bok. Przez cały czas obserwujemy dziecko do momentu, gdy uda mu się odkrztusić ciało obce i gdy się wyciszy.
Pierwsza pomoc przy zadławieniu u niemowlęcia
Gdy maluch kaszle nieefektywnie, ma trudności z nabraniem powietrza i nie jest w stanie wydać z siebie dźwięku, należy reagować od razu.
Jeśli do zadławienia dojdzie u niemowlęcia, układamy dziecko na swoim przedramieniu głową w dół i łapiemy z jednej strony za kąt żuchwy kciukiem, a z drugiej palcem wskazującym, otwierając buzię dziecka. Jednocześnie drugim nadgarstkiem uderzamy pięć razy dość stanowczo w okolicę międzyłopatkową. Gdy ciało obce wydostało się z dróg oddechowych i maluch oddycha, oceniamy jego stan.
Kiedy zaś pokarm lub przedmiot nadal znajduje się w drogach oddechowych, przewracamy niemowlę na wznak z głową w dół. Przytrzymujemy je na swoim przedramieniu opartym o nogę i obejmujemy dłonią główkę. Wyznaczamy miejsce ucisku – dolna połowa mostka, mniej więcej 1 palec powyżej końcówki mostka – a następnie 5 razy dość silnie, ale powoli naciskamy klatę piersiową. Jeśli przedmiot się wydostał i maluch oddycha, oceniamy jego stan. Jeżeli nie, wzywamy karetkę i kontynuujemy uderzenia na przemian z uciśnięciami do czasu, aż ciało obce zostanie usunięte lub dziecko straci przytomność.
Pierwsza pomoc przy zadławieniu u starszych dzieci
W przypadku starszych dzieci postępujemy podobnie, ale opieramy je na swoim udzie głową w dół albo prosimy o to, żeby usiadły i pochyliły się do przodu. W tym ułożeniu uderzamy pięć razy nadgarstkiem w okolicę międzyłopatkową. Jeśli ciało obce wyleci, oceniamy stan dziecka, jeżeli zaś nadal blokuje drogi oddechowe, przechodzimy do uciśnięć nadbrzusza.
Żeby ucisnąć nadbrzusze, stajemy albo klękamy za dzieckiem i obejmujemy je, przekładając swoje ręce pod jego rękami. Jedną dłoń zwijamy w pięść i umieszczamy pomiędzy pępkiem a końcówką mostka. Drugą dłonią nakrywamy pięść i dynamicznie pociągamy w swoją stronę pięć razy. Jeśli ciało obce zostało usunięte, a dziecko oddycha normalnie, oceniamy jego stan. Jeżeli nie, wzywamy karetkę i kontynuujemy uderzenia na przemian z uciśnięciami do czasu, aż ciało obce wyleci albo dziecko straci przytomność.
Utrata przytomności po zadławieniu
Gdy dziecko jest nieprzytomne, należy przystąpić do resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Najpierw udrażniamy drogi oddechowe – sprawdzamy, czy w jamie ustnej nie ma ciała obcego w zasięgu naszego palca. Jeśli jest, usuwamy je i zaczynamy resuscytację. Wykonujemy 5 oddechów ratowniczych, próbując przetoczyć ciało obce w głąb, a następnie uciskamy klatkę piersiową i wykonujemy oddechy w schemacie 15:2 albo 30:2, czyli 15 uciśnięć, 2 wdechy albo 30 uciśnięć, 2 wdechy.
Pierwszy schemat jest rekomendowany w przypadku dzieci, ale osoby bez wykształcenia medycznego mogą wykonywać drugi do czasu przyjazdu karetki.
Podsumowując, zarówno zakrztuszenie, jak i zadławienie to stan, w którym dochodzi do częściowego lub całkowitego zablokowania dróg oddechowych przez ciało obce. Przy zakrztuszeniu dziecko intensywnie, efektywnie kaszle, ale może oddychać i mówić, zaś przy zadławieniu nie jest w stanie wydać z siebie dźwięku, nabrać powietrza ani efektywnie kaszlać, z czasem robi się sine lub blade i może stracić przytomność.
Jeśli mamy do czynienia z zakrztuszeniem, powinniśmy obserwować dziecko do czasu, aż odkrztusi ciało obce i przestanie kaszlać. Jeśli zaś widzimy, że maluch się zadławił, musimy reagować od razu. Pierwszy krok to pięć uderzeń w okolicę międzyłopatkową, a drugi to uciśnięcia klatki piersiowej lub nadbrzusza. Gdy to nie przynosi efektów, należy kontynuować uderzenia i uciśnięcia na przemian do czasu usunięcia ciała obcego lub do momentu, kiedy dziecko straci przytomność. Po utracie przytomności trzeba szybko rozpocząć resuscytację i wezwać karetkę.
Bibliografia
1. A. Zadorecki, Zadławienie u dziecka – pierwsza pomoc, https://www.kursysos.pl/zadlawienie-u-dziecka-pierwsza-pomoc/ [dostęp na: 19.07.2024].
2. Wytyczne resuscytacji 2021, Polska Rada Resuscytacji, https://www.prc.krakow.pl/wytyczne_2021.html [dostęp na: 19.07.2024].