To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Alergia na trawy u dzieci i dorosłych – kogo dotyczy?
Alergia na pyłki traw to już w zasadzie epidemia. Od kilkudziesięciu lat lawinowo rośnie liczba pyłkowców. Na przestrzeni trzech dekad (od 1990 roku) liczba osób uczulonych na pyłki traw wzrosła pięciokrotnie. Dziś nadwrażliwość ta dotyczy 40 proc. Polaków.
Według aktualnych badań, w Polsce ziarna pyłku trawy są najczęstszymi przyczynami kataru siennego i atopowej astmy pyłkowej. Naukowcy prognozują, że w niedługim czasie jeszcze więcej ludzi na całym świecie będzie musiało mierzyć się z nadwrażliwością na ziarna pyłków traw.
Trudno odseparować się od traw. To rośliny, które doskonale przystosowały się do życia nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach. W Europie trudno znaleźć miejsce, w którym by nie występowały. Najczęściej oczywiście są głównym elementem łąk i pastwisk. Wiele z gatunków traw to rośliny cenne ekonomicznie. Są pokarmem dla zwierząt i ludzi (zboża). Na świecie występuje prawie 11 tysięcy rodzajów traw. W Polsce rośnie około 150 gatunków roślin z tej rodziny.
Trawy są zmorą dla osób nadwrażliwych, ponieważ, choć odwiedzają je zapylacze, są roślinami wiatropylnymi. W okresie pylenia (w Polsce jest on stosunkowo długi i trwa od późnej wiosny do wczesnej jesieni) produkują liczne ziarna pyłku, które podmuchy powietrza mogą przenosić na duże odległości.
Przyczyny i objawy alergii na trawy u dzieci
Alergia na trawy u dzieci to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego (odpornościowego) na pyłki wytwarzane przez trawy. Co ważne, substancje te nie są uważane za szkodliwe i u osób bez nadwrażliwości nie powodują żadnych, niepożądanych objawów. W przypadku alergików ich organizm rozpoczyna walkę z teoretycznie niegroźnym przeciwnikiem, powodując szereg dokuczliwych reakcji. Efektem tego starcia układu odpornościowego jest uwolnienie różnych substancji do krwi – które odpowiadają za rozwój reakcji alergicznej i wystąpienie określonych objawów.
Jak objawia się uczulenie na trawy u dzieci? Reakcja organizmu na ziarna pyłku traw nie różni się od objawów innych alergii wziewnych. Najczęściej symptomami pyłkowicy są:
- lejąca, wodnista wydzielina z nosa (tzw. katar sienny);
- częste kichanie w postaci salw;
- alergiczne zapalenie spojówek (przekrwione, piekące oczy z uczuciem przesuszenia, często łzawiące oczy i spuchnięte powieki);
- objawy astmy (nagła duszność lub napadowy, suchy kaszel);
- zmęczenie, uczucie ogólnego rozbicia, przygnębienie;
- zmiany skórne (zwykle na odsłoniętych częściach ciała) – takie jak wyprysk alergiczny, obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka;
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunki, wymioty, nudności, bóle brzucha);
- czasem bóle głowy i zatok.
Kiedy pylą trawy? Które są najbardziej dokuczliwe?
Najczęściej objawy alergii na pyłki traw u nadwrażliwych dzieci pojawiają się wtedy, gdy stężenie ziaren pyłków w powietrzu wynosi około 20 ziaren pyłku na jeden metr sześc. powietrza.
Regionalnie wyższe stężenie pyłków może pojawić się już pod koniec kwietnia czy w pierwszych dniach maja, ale uznaje się, że nad Wisłą objawy chorobowe u pyłkowców pojawiają się w okolicach połowy maja i trwają do końca lipca. Poszczególne gatunki traw kwitną i pylą dłużej, więc wiele osób odczuwa objawy nadwrażliwości nawet do wczesnej jesieni.
Najczęściej uczulające gatunki traw to:
- kupkówka pospolita,
- mietlica pospolita,
- kostrzewa czerwona,
- rajgras wyniosły,
- tymotka łąkowa,
- tomka wonna,
- wiechlina łąkowa,
- wyczyniec łąkowy,
- żyto.
Diagnostyka alergii na trawy u dziecka
Jeżeli zauważymy u dziecka objawy alergii na trawy, warto potwierdzić swoje podejrzenia z lekarzem. Poza przeprowadzeniem szczegółowego wywiadu bardzo często alergolodzy kierują małych pacjentów na testy skórne. Czasem zlecają także inne metody diagnostyczne — badanie krwi. Jednym z najczęściej wykonywanych jest test RAST, dzięki któremu można dokładnie określić poziom immunoglobuliny (przeciwciała IgE) skierowanej przeciw konkretnemu alergenowi.
Reakcje krzyżowe w uczuleniu na pyłki traw u dzieci
U dzieci uczulonych na pyłki traw w okresie pylenia może dojść też do wystąpienia alergii krzyżowej. W swoim składzie trawy zawierają białka, które pod względem budowy przypominają białka występujące w innych roślinach.
W praktyce powoduje to, że u osób uczulonych na trawy po zjedzeniu niektórych produktów spożywczych mogą wystąpić objawy reakcji alergicznej. Dochodzi do wystąpienia zespołu pyłkowo-pokarmowego. Jego najczęstszym objawem jest zespół alergii jamy ustnej. U dzieci polega on zwykle na odczuwaniu mrowienia lub pieczenia w okolicy jamy ustnej, świądzie, obrzęku zaczerwienieniu warg, języka, gardła krtani. Do tego mogą dołączać inne objawy typowe dla wziewnej alergii.
Trawy najczęściej krzyżują się z:
- pyłkami roślin – drzewo oliwne, bylica, brzoza, rzepak i słonecznik;
- owocami – jabłko, gruszka, kiwi, arbuz, melon, śliwka, brzoskwinia i wiśnie;
- warzywami – cebula, marchew, seler, burak i pomidor;
- orzechami – laskowe, ziemne, włoskie i brazylijskie;
- innymi roślinami – soją, ryżem, mąką żytnią, pszenną i owsianą.
- lateksem.
Leczenie alergii na trawy u dziecka
Obecnie jedyną metodą przyczynowego leczenia alergii na trawy u dzieci jest immunoterapia alergenowa (AIT – allergen immunotherapy), popularnie zwana też odczulaniem. Najczęściej alergolodzy zalecają ją pacjentom z chorobami alergicznymi górnych i dolnych dróg oddechowych.
Ten sposób leczenia na długi czas łagodzi przebieg alergii na trawy. Często też sprawia, że nie dochodzi do ciężkiej postaci alergii (np. minimalizuje wystąpienie astmy alergicznej). W związku z tym młody pacjent może przyjmować mniejsze dawki leków objawowych. Dzieci, które poddane są immunoterapii objawowej, rzadziej reagują alergicznie na inne alergeny.
Trzeba pamiętać, że immunoterapia alergenowa wymaga czasu. By pełen efekt terapeutyczny mógł zostać osiągnięty, potrzeba około trzech lat. Tego typu leczenie alergii na trawy nie jest też zalecane każdemu dziecku z nadwrażliwością na pyłki traw. Poza niżej wypisanymi wskazaniami bardzo istotny jest wiek alergika. Bezwzględnie odczulania nie wykonuje się u dzieci poniżej drugiego roku życia. Względną granicą jest ukończenie pięciu lat. Przesłanki do wdrożenia immunoterapii to:
- okresowy lub długotrwały katar alergiczny (umiarkowany lub o bardzo ciężkim przebiegu),
- katar sienny połączony z zapaleniem spojówek,
- epizodyczna i przewlekła astma alergiczna (w tym przypadku odczulanie to dodatkowy element terapii),
- uczulenie na jad owadów błonkoskrzydłych.
W zależności od stanu zdrowia dziecka lekarz podejmuje decyzję o drodze podania alergenu. Jedną z możliwości jest podanie podskórne, a drugą podjęzykowe.
W przypadku, gdy dominującym objawem alergii na trawy są: wodnisty katar, świąd nosa, uczucie zatkanego nosa lub kichanie, lekarze najczęściej zalecają przyjmowanie leków antyhistaminowych drugiej generacji. Jeżeli preparaty te nie dają spodziewanych rezultatów, a alergik nadal skarży się za obrzmiały, „zatkany” nos, często specjalista włącza czasowo miejscowe glikokortykosteroidy, rzadziej donosowe leki antyhistaminowe. W przypadku pojawienia się symptomów ze strony dolnych dróg oddechowych najczęstszym sposobem leczenia jest podawanie wziewnych glikokortykosteroidów. Doraźnie stosuje się leki rozszerzające oskrzela.
Zapobieganie alergii na pyłek traw u dzieci
Od dłuższego czasu można spotkać się poglądem, że zwiększającej się liczbie alergików sprzyja coraz bardziej higieniczny sposób życia. Jednak współczesne badania obalają założenie, że byłoby mniej uczuleniowców, gdybyśmy żyli w większym brudzie.
Brak odpowiednich nawyków higienicznych sprzyja rozprzestrzenianiu się infekcji wirusowych. Z kolei one są czynnikiem nasilającym alergię (zwłaszcza w przypadku astmy alergicznej).
Od czego zależy więc to, czy ktoś ma alergię? Czy można zapobiegać alergii na trawy u dzieci?
Według współczesnego stanu wiedzy za skłonność do alergii może odpowiadać nasz mikrobiom (zespół drobnoustrojów, które zamieszkują organizm, najliczniej reprezentowany jest w jelitach). Obecność lub brak konkretnych szczepów bakterii, wirusów i grzybów może sprawiać, że człowiek jest bardziej podatny na pyłkowice i ma mniejszą odporność. Badacze są przekonani, że uczuleniom sprzyja również otyłość (niewłaściwa dieta realnie przekłada się na skład mikrobiomu).
Na pewno dużym obciążeniem jest też wywiad rodzinny. Ryzyko pyłkowicy wzrasta znacząco u osób, których rodzice są alergikami. Nie jest do końca jasne, co dokładnie sprawia, że u niektórych osób niektóre substancje (często białka), zwane alergenami powodują nieprawidłową reakcję organizmu. W związku z tym samej alergii na pyłki traw nie da się zapobiec. Można jedynie stosować działania profilaktyczne, które zmniejszą jej objawy.
Profilaktyka w alergii na trawy u dzieci
Najważniejszą zasadą profilaktyki alergii na trawy u dzieci jest unikanie lub chociaż zminimalizowanie kontaktu z alergenem. Trudno całkowicie zabezpieczyć dziecko przed pyłkami traw. Warto jednak wprowadzić w życie kilka zasad, które poprawią komfort życia młodego pyłkowca. Oto one:
- w czasie apogeum pylenia traw (maj-lipiec) omijaj łąki i pastwiska;
- wietrz sypialnię wcześnie rano lub w nocy, gdy poziom pyłków jest niższy;
- zakładaj dziecku okulary przeciwsłoneczne;
- unikaj przebywania na świeżo skoszonym trawniku;
- szerokim łukiem omijaj ekipy koszące trawę;
- śledź komunikaty pyłkowe, by unikać miejsc z największym stężeniem;
- nie pozwalaj dziecku bawić się ze zwierzętami, które przyszły z zewnątrz, ponieważ ich sierść jest doskonałym nośnikiem pyłków;
- nie otwieraj okien w samochodzie w czasie jazdy;
- po każdym przyjściu z zewnątrz spłucz oczy dziecka i twarz czystą wodą (lub solą fizjologiczną);
- po przyjściu do domu przebierz dziecko;
- codziennie myj włosy dziecku;
- rozważ zakup oczyszczacza powietrza;
- sięgaj po kosmetyki i preparaty z ektoiną, która łagodzi objawy alergii.
Z ektoiną
prosto z natury