To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co to jest ciążowy nieżyt nosa? Przyczyny kataru hormonalnego
Ciążowy nieżyt nosa to katar występujący przez co najmniej 6 tygodni ciąży. Nie towarzyszą mu żadne inne objawy, które mogłyby wskazywać na infekcję, nie ma też przyczyny alergicznej. Katar hormonalny może wystąpić w każdym momencie ciąży, jednak zwykle pojawia się w jej drugiej połowie i znika najpóźniej do 2. tygodni po porodzie.
Dokładne przyczyny i mechanizm rozwoju ciążowego nieżytu nosa nie są całkowicie poznane. Prawdopodobnie wynika on ze wzrostu stężenia hormonów, m.in. estrogenu, progesteronu i prolaktyny, a także obecności łożyskowego hormonu wzrostu. Wywołują one przekrwienie błony śluzowej nosa, jej rozpulchnienie i obrzęk. Dodatkowo niektóre czynniki zwiększają ryzyko pojawienia się ciążowego nieżytu nosa. Należą do nich głównie palenie papierosów przed ciążą oraz alergia, zwłaszcza na roztocza.
Szacuje się, że katar hormonalny rozwija się u co 5. kobiety w ciąży, ale może też wystąpić w innych sytuacjach związanych ze zmianą stężenia hormonów. Pojawia się np. przy niedoczynności tarczycy czy w konkretnych fazach cyklu miesiączkowego.
Objawy ciążowego nieżytu nosa
Katar hormonalny objawia się wodnistym wyciekiem z nosa oraz jego blokadą, a przez to utrudnionym oddychaniem. Nie towarzyszą mu przy tym żadne objawy dodatkowe, które mogłyby świadczyć o infekcji czy alergii. Co ważne, ciążowy nieżyt nosa zwiększa ryzyko bezdechu sennego i chrapania. Chociaż objawy te z pozoru wydają się błahe, u przyszłej mamy stanowią powód do niepokoju. Mogą wywrzeć negatywny wpływ na płód, m.in.:
- zwiększyć ryzyko rozwoju nadciśnienia,
- wywołać stan przedrzucawkowy,
- opóźnić wzrost wewnątrzmaciczny,
- obniżyć punktację malucha w skali Apgar.
Jak rozpoznać przyczynę kataru w ciąży?
Katar hormonalny łatwo pomylić z przeziębieniem i alergią, zwłaszcza na początku. Jeśli przyczyną kataru jest infekcja, zwykle po kilku dniach wodnistego wycieku z nosa następuje zgęstnienie wydzieliny.
Z kolei w przypadku alergii często dodatkowo pojawia się kichanie, świąd i zapalenie spojówek. Jeśli katar pozostaje wodnisty i nie towarzyszą mu żadne inne objawy ani pogorszone samopoczucie, najprawdopodobniej to ciążowy nieżyt nosa.
Jak złagodzić katar hormonalny?
Ciążowy nieżyt nosa to zjawisko fizjologiczne i całkowicie odwracalne – objawy znikają niedługo po porodzie. Z tego powodu właściwie nie wymaga leczenia. Jednak zatkany nos i ciągle cieknący katar potrafią być uciążliwe, dlatego objawy te warto złagodzić. W jaki sposób?
Przede wszystkim utrzymuj odpowiednie nawilżenie śluzówki nosa przy pomocy izotonicznej lub lekko hipertonicznej wody morskiej w aerozolu. Płyny te pomagają delikatnie oczyścić błonę śluzową z wydzieliny i utrzymać ją w dobrej kondycji. Żeby uzyskać taki efekt w zatokach, możesz regularnie płukać je izotonicznym roztworem chlorku sodu. Skorzystaj w tym celu z gotowych zestawów do płukania zatok, które znajdziesz w aptekach.
Unikaj za to kropli obkurczających śluzówkę na bazie ksylometazoliny i oksymetazoliny. Chociaż nie są one przeciwwskazane w ciąży, to nie wolno stosować ich dłużej niż tydzień, a katar hormonalny utrzymuje się znacznie dłużej. Może to prowadzić do nadmiernego przesuszenia śluzówki nosa i uzależnienia od stosowanych kropli.
Inhalacje na katar ciążowy
Bezpieczną dla ciężarnych metodą łagodzenia uciążliwego nieżytu nosa są inhalacje. Przy katarze hormonalnym zastosuj do nich zwykłą sól fizjologiczną, która oczyszcza drogi oddechowe. Możesz wybrać też ampułki z dodatkiem kwasu hialuronowego, który wiąże wodę i dzięki temu silnie nawilża błony śluzowe. Jeśli zaś obrzęk śluzówki utrudnia Ci oddychanie, zastosuj hipertoniczny roztwór chlorku sodu (3% NaCl). Wymusza on przepływ wody z opuchniętej tkanki do światła dróg oddechowych, dzięki czemu zmniejsza jej obrzęk.
Możesz też skorzystać z inhalacji parowych z dodatkiem olejków eterycznych, które pomogą udrożnić zatkany nos i ułatwią oddychanie. Uważaj jednak na dobór odpowiednich preparatów – niektóre są przeciwwskazane w ciąży. Do bezpiecznych olejków eterycznych zaliczają się m.in.:
- z drzewa herbacianego,
- lawendowy,
- rumiankowy,
- cytrynowy,
- sosnowy,
- tymiankowy,
- bergamotkowy.
Komfort oddychania w ciąży możesz też poprawić dzięki kilku prostym zasadom, które wprowadzisz do codziennego życia. Zadbaj o odpowiednio nawilżone powietrze w domu, które pomoże utrzymać właściwą wilgotność śluzówki dróg oddechowych. W tym samym celu pamiętaj też o piciu odpowiedniej ilości płynów. Możesz również unieść wezgłowie łóżka o kąt 30 do 45 stopni, dzięki czemu poprawisz drożność nosa i zatok w czasie snu.
Polecane do inhalacji
Źródła:
- Fornal R., Kurzawa R., Błażowski Ł., Sak I. (2015). Nieżyt nosa – najważniejsze fenotypy i endotypy oraz zasady leczenia, Alergia Astma Immunologia, 20(4): 242-252.
- Ellegård, E. K. (2005). Special considerations in the treatment of pregnancy rhinitis. Women’s Health, 1(1): 105-114.
- Standyło A., Obuchowska A., Obuchowska K., Gorczyca K., Kimber-Trojnar Ż., Leszczyńska-Gorzelak B. (2022). Pregnancy-induced rhinitis: nose problems at the obstetrician’s office, Journal of Education, Health and Sport, 12(9): 160-167.