To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Czym jest cytomegalia?
Cytomegalia to choroba zakaźna – jedna z infekcji z grupy TORCH, które są bezobjawowe u matki, ale groźne dla dziecka. Wywołują ją cytomegalowirusy (CMV), należące do tej samej grupy, co wirusy ospy wietrznej, półpaśca i opryszczki.
Cytomegalia występuje w dwóch postaciach:
- pierwotnej – do zakażenia dochodzi po raz pierwszy;
- wtórnej – przy ponownej aktywacji wirusa, często przy spadku odporności lub w ciąży.
Przy pierwotnym zakażeniu CMV w ciąży prawdopodobieństwo przeniesienia wirusa na płód wynosi ok. 30-40%, a przy ponownym zakażeniu tylko 1%. Na szczęście, u większości zakażonych noworodków problemy zdrowotne nie występują.
Jakie są źródła zakażenia wirusem cytomegalii?
- Cytomegalia w ciąży najczęściej rozwija się w wyniku długotrwałego kontaktu z dziećmi, które są nosicielami CMV. Wirus przenosi się przez mocz, pot, łzy, ślinę, krew.
- Dodatkowo zakażenie rozwija się w trakcie stosunku płciowego – poprzez nasienie mężczyzny czy wydzielinę z dróg rodnych kobiety.
- Przeniesienie cytomegalowirusa może nastąpić także przy przetaczaniu krwi oraz transplantacji narządów.
- Natomiast do zakażenia dziecka może dojść na każdym etapie, w trakcie trwania ciąży (przez łożysko), w czasie porodu czy karmienia piersią (przez mleko matki).
Jak objawia się cytomegalia w ciąży i po porodzie?
Cytomegalia przeważnie przebiega bezobjawowo lub z dolegliwościami grypopodobnymi. Po porodzie w większości przypadków kobiety nie zauważają znamion zakażenia.
Co ciekawe, wirus cytomegalii u niemowlaka może przez kilka lat pozostawać w uśpieniu, a niebezpieczne objawy mogą pojawić się na późniejszym etapie rozwoju dziecka. Dlatego zalecana jest długoletnia obserwacja dzieci, u których potwierdzono zakażenie bezobjawowe lub nieznaczne objawy. W szczególności należy kontrolować słuch oraz wzrok dziecka.
Jak groźna jest cytomegalia w ciąży?
Cytomegalia u kobiet w ciąży stanowi zagrożenie dla płodu, szczególnie jeśli do zakażenia dojdzie w I trymestrze. To dlatego w tym okresie zaleca się badania profilaktyczne – oznaczenie przeciwciał CMV IgM oraz CMV IgG.
Wirus, przenikając przez łożysko, może doprowadzić do wad wrodzonych u dziecka, utraty słuchu i wzroku, małowodzia, wodogłowia, niedokrwistości, żółtaczki, padaczki, chorób układu pokarmowego i wielu innych powikłań. Zakażenie CMV zwiększa też ryzyko porodu przedwczesnego, poronienia lub śmierci dziecka.
Jak uchronić się przed cytomegalią w ciąży i jej powikłaniami?
Kobietom, które planują macierzyństwo, zaleca się wykonanie badań z próbki krwi na wirusa cytomegalii klasy IgG i IgM:
– przed zajściem w ciążę,
– w I trymestrze ciąży,
– w momencie wystąpienia objawów grypopodobnych.
Należy pamiętać, że jest to badanie zalecane, a nie obowiązkowe w standardowym zakresie diagnostycznym. Dlatego ich wykonanie należy skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę.
Jak wykrywany jest wirus CMV u dziecka?
Jeśli doszło do pierwotnego zakażenia wirusem cytomegalii w ciąży, należy potwierdzić lub wykluczyć wewnątrzmaciczną transmisję wirusa. Pomocne jest badanie ultrasonograficzne (USG), które pozwala na stwierdzenie ewentualnych nieprawidłowości w budowie anatomicznej płodu. Jednak pewną diagnozę stawia się po obecności CMV w płynie owodniowym za pomocą amniopunkcji.
To badanie wykonywane jest po co najmniej 7. tygodniach od zakażenia ciężarnej kobiety i po 21. tygodniu ciąży. W tym czasie następuje zwiększone wydalanie cytomegalowirusa z moczem do płynu owodniowego.
Jeśli diagnoza potwierdzi się, stan płodu jest kontrolowany poprzez regularne badania USG. Czasami pomocne w diagnostyce bywa również badanie MRI (rezonansu magnetycznego). Natomiast po narodzinach, w celu potwierdzenia choroby u dziecka z wrodzonym zakażeniem CMV, wykonuje się badania wirusologiczne.
Jak leczyć cytomegalię w ciąży?
Zakażenie wirusem cytomegalii najczęściej nie jest poddawane leczeniu, ale ścisłej i wnikliwej obserwacji. Infekcja najczęściej nie jest groźna dla matki.
Leki przeciwwirusowe nie są zalecane kobietom z cytomegalią w ciąży, gdyż skutki uboczne mogłyby być niebezpieczne dla płodu.
W celu zmniejszenia ryzyka zakażenia dziecka wirusem cytomegalii w czasie porodu, najczęściej ciążę rozwiązuje się poprzez cięcie cesarskie.
Czy kobieta, która miała cytomegalię w ciąży nie może karmić piersią?
Wirus cytomegalii przenika wprawdzie do mleka matki, ale w niewielkim stopniu. Ponadto korzyści z karmienia piersią znacząco przewyższają ryzyko transmisji wirusa przez pokarm matki, dlatego zakażenie CMV nie przekreśla szans na karmienie naturalne.
Dziecko urodzone w terminie, z prawidłową wagą urodzeniową może być karmione mlekiem matki, u której została potwierdzona aktywna infekcja CMV. Wrodzona cytomegalia u dziecka wymaga ścisłej opieki specjalistów oraz regularnych badań wzroku i słuchu.
Czy da się zapobiegać cytomegalii w ciąży?
Cały czas trwają badania nad szczepionką, która miałaby zapobiegać infekcji wewnątrzmacicznej płodu. Z powodu braku skutecznej metody leczenia i zapobiegania, szczególnie istotna staje się podstawowa profilaktyka, oparta na higienie.
Głównie na początku, ale również w trakcie całej ciąży, należy starać się unikać kontaktu z małymi dziećmi, szczególnie do 2. roku życia, które często są bezobjawowymi nosicielami zakażenia i wydalają wirusa w ślinie i moczu nawet przez 24 miesiące. Dlatego mamy przedszkolaków powinny zachować czujność, obserwować swój organizm, ale też nie używać sztućców, kubków i innych akcesoriów dziecka. Szczególnie ważne jest częste mycie rąk zwłaszcza po karmieniu i przewijaniu. Zalecana jest również dezynfekcja powierzchni i sprzętów, które mogą być skażone.
Może zainteresować Cię również: Badania prenatalne – wszystko, co musisz wiedzieć!