Dlaczego przyrost masy ciała jest ważny dla noworodka?
Odpowiedni stopień odżywienia maluszka warunkuje jego właściwe wzrastanie. W przypadku noworodka karmionego piersią mleko kobiece jest dopasowane idealnie do potrzeb dziecka – zawiera składniki odżywcze, niektóre witaminy, minerały, ale również komórki odpornościowe, które wspierają organizm noworodka. Mieszanka modyfikowana, w przeciwieństwie do mleka kobiecego, ma ciągle stały skład, ale w kwestii wartości odżywczych czy kaloryczności jest w stanie zaspokoić dzienne zapotrzebowanie dziecka.
Jeśli noworodek przyrasta na wadze stale, ale dzienny i tygodniowy przyrost jest niewielki lub waga zaczyna się zmniejszać, można zauważyć pewne symptomy, świadczące o tym, że dziecko jest karmione nieodpowiednio do swoich potrzeb.
Kiedy niski przyrost masy ciała u noworodka powinien martwić rodziców?
Noworodek zaraz po narodzinach fizjologicznie traci część swojej wagi. Maksymalny spadek to 10% wagi urodzeniowej, jednak najpóźniej od 10. dnia życia powinien rozpocząć się przyrost masy ciała. W 14. dniu życia maluszek powinien odzyskać swoją wagę urodzeniową.
Jeśli noworodek traci powyżej 10% urodzeniowej masy ciała, spadek nie kończy się 10. dnia życia dziecka, a po dwóch tygodniach nadal maluszek nie osiąga wagi z dnia porodu – konieczna jest wnikliwa kontrola, gdyż spadek masy ciała i brak odpowiednich przyrostów wagi może być zagrożeniem dla zdrowia malucha.
Dziennie noworodek powinien przybierać około 30 g/dobę, co daje 210 g/tydzień. Jeśli dziecko przybiera około 20 g/dobę, należy się przyjrzeć, jak wygląda akt karmienia (z piersi lub butelki) oraz zbadać maluszka.
Często okazuje się, że niewielka zmiana sposobu przystawienia, pobudzenie laktacji czy zwiększenie ilości podawanego mleka wystarcza, by waga noworodka nie budziła żadnych wątpliwości.
Niedostateczny przyrost masy ciała u noworodka – objawy
Noworodek może otrzymywać za małą ilość jedzenia z różnych przyczyn. Częściej dzieci karmione piersią mają zbyt niski przyrost masy ciała, co może być spowodowane problemami po stronie dziecka i matki. Karmienie sztuczną mieszanką wygląda często na prostsze i zawsze wiadomo, ile dziecko zje. Każda mama decyduje, jak chce karmić swoje maleństwo, a w sytuacji wystąpienia trudności, zawsze można posiłkować się wiedzą specjalistów, np. w dziedzinie laktacji, by je rozwiązać. Jednak jak rozpoznać, że dziecko je zbyt mało?
Należy podkreślić, że jest znacząca różnica pomiędzy noworodkiem niedożywionym a dzieckiem z niskim przyrostem masy ciała. Maluch, który jest niedożywiony to dziecko apatyczne, cicho płaczące, z zauważalnymi trudności ze ssaniem, które nie zgłasza się samodzielnie do piersi. Dodatkowo rzadko oddaje stolce, a mocz jest zagęszczony i ma ciemną barwę. Masa ciała stoi w miejscu lub spada po 10. dniu od urodzenia.
Maluszek, który stale przyrasta na wadze, ale tygodniowe przyrosty są mniejsze niż oczekiwane, zazwyczaj radzi sobie całkiem dobrze – jest żywotny, zgłasza płaczem swoje potrzeby, potrafi opróżnić pierś, karmień jest minimum 8 w ciągu doby, a napięcie jego skóry wygląda prawidłowo. Jednak w trakcie ważenia przez położną na wizycie patronażowej lub u pediatry waga jest niższa, niż powinna być. Jeśli dziecko jest zdrowe, powodem niedostatecznego przyrostu masy ciała noworodka mogą być predyspozycje genetyczne lub uwarunkowania rodzinne.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Dla zdrowia układu moczowego.
Co robić, gdy noworodek zbyt mało przybiera na wadze?
Jeśli matka karmi dziecko piersią, należy przyjrzeć się, jak wygląda akt karmienia, w jakim stanie są piersi kobiety, czy laktacja jest ustabilizowana oraz pobudzona odpowiednio do potrzeb noworodka. Ważną kwestią jest chęć kobiety do karmienia naturalnego i jej nastawienie do takiego sposobu odżywiania maluszka.
Kolejny krok to zbadanie dziecka. Noworodek może nieprawidłowo chwytać pierś, przez co nie jest w stanie zjeść w czasie karmienia odpowiedniej ilości pokarmu. Kolejną kwestią jest przebieg porodu – dzieci urodzone z porodów zabiegowych, mające trudności z adaptacją, odśluzowane w pierwszych chwilach po narodzinach lub z wadami wrodzonymi, nie zawsze będą umiały wykorzystać najsilniejsze odruchy noworodkowe, czyli ssania i szukania, by zapewnić sobie odpowiednią ilość pokarmu. Żółtaczka noworodkowa, czyli podwyższony poziom bilirubiny w organizmie dziecka zaraz po porodzie, również może stanowić przyczynę niewystarczającej podaży mleka.
Zdiagnozowanie przyczyny problemu z karmieniem naturalnym to klucz do rozwiązania zagadki, dlaczego dziecko ma niskie przyrosty masy ciała oraz szansa na wdrożenie działań, mających na celu zwiększenie laktacji i poprawę jakości karmienia.
Gdy okazuje się, że noworodek karmiony butelką, mlekiem mamy lub mlekiem modyfikowanym, zbyt mało przybiera na wadze, zazwyczaj wystarczy zwiększyć jego porcję dobową mleka w porozumieniu z położną rodzinną lub pediatrą. Jeśli takie działanie nie pomaga, warto pogłębić diagnostykę.
Jak dokarmiać noworodka, gdy jego waga jest zbyt niska?
Wszelkie działania związane z dokarmianiem noworodka należy w pierwszej kolejności skonsultować z położną, która doradzi, jak najlepiej podejść do problemu zbyt niskiej podaży pokarmu u malucha. Po obserwacji mamy i dziecka oraz zdiagnozowaniu przyczyny problemu, położna może zalecić m.in.:
- pobudzenie laktacji u mamy i częstsze karmienia piersią,
- dokarmianie malucha mlekiem mamy z butelki,
- dokarmianie malucha mieszanką mlekozastępczą.
Dodatkowo położna powinna dokładnie omówić, jak pobudzić laktację, jak prawidłowo używać laktatora, w jaki sposób przechowywać mleko kobiece oraz ustalić harmonogram dokarmiania maluszka. Dzięki temu rodzice wiedzą, jak mają postępować do momentu uzyskania zadowalających przyrostów masy ciała dziecka. Dokarmianie noworodka na własną rękę, bez konsultacji ze specjalistą, zwykle oznacza przejście na mieszankę mlekozastępczą, co kończy w dłuższej perspektywie karmienie naturalne.
Często świeżo upieczone matki mają trudności z karmieniem piersią, mimo tego, że poziom ich laktacji wydaje się być bez zarzutu, a dziecko ssie chętnie, zgłasza się do piersi i jest aktywne. Warto przyjrzeć się wtedy, jakie kobieta karmiąca ma podejście do karmienia naturalnego i jak wspiera ją jej najbliższe otoczenie. Jeśli słyszy, że dziecko płacze i nie przyrasta z jej winy, podświadomie może dążyć do karmienia mieszanką, gdyż karmienie naturalne nie jest dla niej źródłem żadnych pozytywnych uczuć.
Gdy maluszek zaczyna mieć problem z przyrostami masy ciała, najważniejsze jest jego wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego postępowania. Stąd niezwykle istotne są wizyty patronażowe położnej, która ważąc maluszka na każdym spotkaniu, jest w stanie wychwycić moment, w którym zaczynają się trudności i zalecić dodatkową konsultację z pediatrą.
1. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A.: Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017, 421-428.