Zdrowe odżywianie, czyli jakie?
Zdrowe odżywianie to nie tylko odpowiednie makro i mikroelementy w diecie, ale też odpowiednia relacja z jedzeniem. Tego, co jeść, jak gotować, jak dbać o swoją dietę, dziecko uczy się od rodziców, to oni są pierwszymi modelami. Dziecko przyswaja różne informacje przez naśladowanie, dlatego tak ważne jest wspieranie zdrowych nawyków w całej rodzinie. Kiedy chcemy odpowiednio karmić dzieci, należy sprawdzić, jak podchodzimy do jedzenia oraz przygotowania posiłków. Samoobserwacja na temat preferowanych produktów, regularności spożywanych posiłków, obecności słodyczy czy fast foodów, może uwidocznić obszary, nad którymi warto popracować, aby dać dziecku lepszy przykład w zakresie żywienia.
Zdrowe odżywianie, czyli takie, które zapewnia dziecku energię do rozwoju i działania, wspiera funkcje poznawcze, układ odpornościowy oraz pomaga utrzymać dobrą kondycję, warto wprowadzać od najmłodszych lat.
Warto zweryfikować swoje poglądy na żywienie, bo to, czy podamy wodę, czy soki w pierwszych latach życia wpływa na to, jak będziemy podchodzić do kwestii jedzenia słodyczy przez dzieci, jakie produkty będziemy podawać dziecku na co dzień i co w sytuacji, kiedy nie będzie chciało jeść.
Przeczytaj także: 6 pytań do dietetyka – nagradzanie dzieci słodyczami
Nawyki żywieniowe, które wspierają zdrowie dzieci
Szacunek do dziecięcego „nie” w kwestii jedzenia
Rodzic ma ogromny wpływ na to, jakie produkty będzie spożywać dziecko, jak będzie podchodzić do jedzenia, jednak to dziecko decyduje, czy i ile czegoś zje. Uszanowanie decyzji dziecka, to uczenie go zauważania objawów głodu i sytości, pielęgnowanie zaufania do siebie oraz poszanowanie jego autonomii. Takie podejście powoduje wykształcenie zdrowej relacji z jedzeniem, gdzie dziecko wie, co jest dla niego dobre i kiedy jest moment, aby odejść od stołu.
Rolą rodzica jest podawanie zbilansowanych, zdrowych posiłków, które będą wspierać rozwój dziecka, jednak to odpowiedzialnością malucha jest wybranie tego, co mu smakuje i zjedzenie tyle ile potrzebuje, nawet jeśli w oczach rodzica to za mało.
Warto postawić się na miejscu dziecka i zastanowić się, czy sami chcielibyśmy, aby ktoś nam mówił, czy jesteśmy głodni, że powinniśmy zjeść więcej lub zmuszał do jedzenia, szantażował i straszył. Takie zachowania wywołują napięcie, złe skojarzenia z jedzeniem. Mogą doprowadzić do zaburzeń w rozpoznawaniu przez dziecko oznak głodu i sytości.
Oswajaj różnorodność
Małe dzieci nie przepadają za wieloma konsystencjami, kształtami oraz fakturami – wydają im się nieprzyjemne, dziwne. Nieznane wydaje się groźne, więc lepiej tego unikać. Podobnie jest z jedzeniem, które dziecko widzi pierwszy raz, może pojawić się zaciekawienie, ale również niepokój lub odraza.
Wielokrotne pokazywanie dziecku nowych warzyw, produktów obok tych znanych, pozwala mu się z nimi oswajać, a następnym krokiem może być chęć spróbowania danego pożywienia. Dlatego nie warto zniechęcać się wstępną, dziecięcą niechęcią.
Słodycze jako normalny element pożywienia, podawany z umiarem
Słodycze – ciasta, ciasteczka, cukierki kojarzą się ważnymi okazjami, weekendami, przyjemnościami. To od nas dzieci się uczą, rzeczy słodkie mają nie tylko przyjemny, pożądany ewolucyjnie smak, ponieważ jest uznawany przez układ nerwowy za bezpieczny, ale również mogą stanowić pocieszenie lub nagrodę.
Dlatego nie warto demonizować słodyczy, jeśli już chcemy je podawać, róbmy to z innymi posiłkami, kładźmy obok warzyw, kasz czy owoców, aby stanowiły integralny element posiłku, nie coś wyjątkowego. Jeśli nie chcemy, aby nasze dziecko jadło słodycze, warto, abyśmy sami dostosowali się do tej zasady i nie kupowali słodkich wypieków lub batoników do domu. Dziecko nas uważnie obserwuje i zauważy, czy rodzice stosują się do zasad, które mu proponują.
Każda grupa produktów jest potrzebna
Urozmaicony jadłospis dziecka to gwarancja, że nie będzie mu brakować różnych mikroelementów ani witamin. W daniach przygotowanych dla dzieci powinny znaleźć się warzywa, produkty pełnoziarniste, wysokiej jakości tłuszcze, produkty mleczne. Warto włączać do diety warzywa strączkowe, ryby, jaja. To, co warto ograniczyć to produkty wysoko przetworzone, o dużej zawartości soli, cukru oraz powodujące alergię u dziecka.
Jak nauczyć dziecko zdrowego odżywiania?
Wspólne zakupy
Wyjście do sklepu z dzieckiem może być czasami wyzwaniem, ale może być również przyjemnym czasem, w którym dziecko uczy się nie tylko, jak robić zakupy, ale też, na jakie produkty zwrócić uwagę, co można z nich zrobić oraz jak rodzice podchodzą do konkretnych rzeczy.
Na zakupy z maluchem warto wybrać się, kiedy jest wypoczęty, od wejścia można mu zaproponować coś do jedzenia oraz angażować we wkładanie rzeczy do koszyka, nazywanie kolejnych produktów. Starszaka możesz poprosić w domu o zrobieniu rysunkowej listy zakupów, a w sklepie odznaczanie kolejnych pozycji. Im starsze dziecko, tym bardziej można postawić na jego samodzielność i np. zorganizować zawody w wyszukiwaniu konkretnych rzeczy z listy zakupów na czas. Zamiana zwykłej czynności w zabawę podoba się wielu dzieciom oraz oszczędza sporo stresu rodzicom.
Gotowanie z całą rodziną
Zaproszenie dziecka do wspólnego przygotowania posiłków jest wspaniałą okazją do pielęgnowania zdrowych nawyków żywieniowych, zaciekawienia dziecka jedzeniem oraz wspólnym, jakościowym czasem.
Gotując, dziecko uczy się o produktach, patrzy, jak powstaje konkretne danie, może ćwiczyć swoją sprawczość poprzez dodawanie, mieszanie, a z czasem krojenie składników. Kiedy dziecko widzi, że wybierasz naturalne składniki, stawiasz na warzywa, nie dodajesz cukru do przygotowania posiłku, kiedy będzie starsze, zacznie powielać działanie rodziców.
Zabawa jedzeniem
Małe dzieci uwielbiają wszystkiego dotykać, a jedzenie dla nich jest kolejnym obiektem do poznania. To coś, co je ciekawi, dlatego pozwól dziecku dotykać, sprawdzać, jaką konsystencje ma jedzenie, jakiej jest faktury. Im bardziej oswojony produkt, tym dziecko chętniej go spróbuje.
W otoczeniu znanych warzyw, owoców, kasz i mięs możesz podawać nowe składniki, które chcesz, aby dziecko poznało. Dzięki stopniowemu wprowadzaniu pokarmów nie tylko będziesz wiedziała, czy dany produkt nie uczula dziecka, ale również, co mu najbardziej smakuje.
Postaw na wygląd
Dzieci często jedzą oczami, niezbyt estetyczny wygląd nawet najbardziej zdrowej potrawy, może udaremnić jej zjedzenie. Dlatego zamiana kanapek w zwierzątka, podawanie makaronu i sosu osobno, unikanie rozgotowanych warzyw i kasz – jest dobrym sposobem, kiedy chcemy zachęcić dziecko do zdrowego odżywiania. Estetyczny wygląd zachęca malucha do spróbowania, zaciekawia go i sprawia przyjemność.
Od czasu do czasu zaproś dziecko do dekorowania kanapek, naleśników czy gofrów. Pokrój warzywa i owoce, postaw jogurt oraz inne smaczne produkty i zachęć dziecko do eksperymentowania i ozdabiania dań. Takie działanie pozwala na decydowanie, o tym jak ma wyglądać posiłek, uczy dziecka świadomych wyborów oraz zachęca do rozwijania samodzielności.
Bawcie się w gotowanie/restauracje/sklep
Dziecko najwięcej wiedzy zdobywa poprzez obserwację i zabawę, dlatego warto włączyć w swoje codzienne zabawy z dzieckiem – zabawy tematyczne w gotowanie, robienie zakupów czy wydawanie przyjęcia. Wtedy wraz z dzieckiem możesz omawiać potrawy, zastanawiać się, co jest zdrowe, co pomaga być silnym i szybkim. Zabawa to dla dziecka naturalna metoda oswajania świata, dlatego warto z niej skorzystać, chcąc nauczyć dziecko zdrowego odżywiania.
Może zainteresować Cię również: Jak wychować zdrowe i szczęśliwe dziecko?
