Czym jest cięcie cesarskie?
Cięcie cesarskie jest operacją chirurgiczną, w wyniku której dochodzi do wydobycia dziecka z macicy kobiety i zakończenia w ten sposób ciąży. Zabieg odbywa się w znieczuleniu, na sali operacyjnej i trwa zazwyczaj 30-40 minut.
W Polsce z każdym rokiem zwiększa się ilość rozwiązania ciąży w ten sposób. W roku 2022 odsetek cięć cesarskich wyniósł aż 48%. Wg Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nie powinien on przekraczać 15%.
Cięcie cesarskie jest najprawdopodobniej najczęściej wykonywaną operacją położniczo–ginekologiczną na świecie.
Na czym polega cięcie cesarskie?
Po odpowiednim przygotowaniu ciężarnej (w zależności, czy jest to zabieg planowy, czy nagły), pacjentka przekazywana jest na salę operacyjną. Lekarz anestezjolog podaje znieczulenie (podpajęczynówkowe/ogólne), a następnie operator dokonuje nacięcia skóry, powłok brzusznych i ściany macicy. Nacięcie jest niewielkie, ma około 15 cm.
Po wyjęciu z macicy, dziecko jest odpępniane i przekazywane personelowi medycznemu. Jeśli jego stan jest dobry, powinien być umożliwiony kontakt noworodka z matką ,,skóra do skóry”.
W kolejnych etapach dochodzi do wydobycia łożyska oraz zszycia na nowo rozciętych warstw. Po zakończonej operacji, położnica przekazywana jest na salę pooperacyjną do dalszej obserwacji.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Wskazania położnicze do cięcia cesarskiego
Cztery grupy wskazań do cięcia cesarskiego to:
1. Wskazania planowe – termin operacji ustalany jest wcześniej, np. przy nieprawidłowym położeniu płodu, niewspółmierności płodowo–miedniczej, bliźnie macicy poniżej 2 mm oraz przy wskazaniach pozapołożniczych m.in.: kardiologicznych, okulistycznych, psychiatrycznych itd.
2. Wskazania pilne – czynniki potencjalnie zagrażające życiu i zdrowiu matki oraz płodu, np. nieprawidłowe ułożenie główki, nieprawidłowe położenie płodu przy regularnej czynności skurczowej, ciężki stan przedrzucawkowy i inne.
3. Wskazania naglące – czynniki potencjalnie zagrażające życiu i zdrowiu matki oraz płodu są obecne i powtarzają się w regularnych odstępach czasowych. To m.in. powtarzające się epizody bradykardii, głęboka bradykardia płodu nie reagująca na leczenie zachowawcze, deceleracje późne lub zmienne przy nieefektywnej czynności skurczowej, nie zapewniającej prawidłowego postępu porodu. Operacja powinna być wykonana jak najszybciej.
4. Wskazania nagłe – czynniki matczyne lub płodowe występują w sposób ciągły, bezpośrednio zagrażają życiu i zdrowiu płodu lub matki. Są to np. – wypadnięcie pępowiny, podejrzenie krwotoku wewnętrznego spowodowanego pęknięciem macicy, przedwczesne oddzielenie łożyska, rzucawka, zaburzenia czynności serca płodu i inne. Cięcie cesarskie powinno być wykonane natychmiast.
Wskazania pozapołożnicze do cesarskiego cięcia
Ponadto wyróżnia się również wskazania pozapołożnicze, tj.:
- wskazania kardiologiczne – III i IV stopień niewydolności krążenia wg skali NYHA, zespół Marfana oraz poszerzenie aorty > 45 mm;
- wskazania pulmonologiczne – hiperwentylacja z towarzyszącą hipokapnią, spadkiem saturacji i zaburzeniami pH;
- wskazania okulistyczne – min. retinopatia cukrzycowa proliferacyjna, krótkowzroczność z neowaskularyzacją podsiatkówkową, stany pooperacyjne gałki ocznej, nagłe stany okulistyczne i inne;
- wskazania ortopedyczne – patologie w obrębie miednicy mniejszej kobiety, uniemożliwiające poród drogą pochwową;
- wskazania neurologiczne – kwalifikować może się padaczka z nawracającymi i przedłużającymi się napadami drgawek w ciąży, które mają wysokie ryzyko wystąpienia stanu epileptycznego. Cięcie cesarskie jest wskazane przy tętniaku mózgu oraz guzach mózgu;
- wskazania psychiatryczne – brak akceptacji porodu siłami natury i lęk przed tą formą porodu oraz ciężkie zaburzenia psychiczne (psychotyczne, afektywne, lękowe o głębokim nasileniu).
Oprócz wyżej wymienionych, są także inne wskazania do cięcia cesarskiego tj. onkologiczne, wirusowe czy zakaźne. Obowiązkowo powinny być one ustalane indywidualnie dla każdej ciężarnej, a decyzję o formie porodu ostatecznie podejmuje położnik – odnosząc się do aktualnej sytuacji klinicznej pacjentki.
Cięcie cesarskie a ciąża wielopłodowa
Gdy ciężarna spodziewa się więcej niż dwojga dzieci, poród w takim przypadku powinien być zakończony cięciem cesarskim, o ile ciąża jest powyżej 25 tygodnia. W sytuacji ciąży wysokiego ryzyka – ciąży bliźniaczej duża część porodów kończy się operacją. Jednak, gdy pierwszy z płodów jest w położeniu podłużnym główkowym poród naturalny jest jak najbardziej możliwy.
Poród po cięciu cesarskim
Istnieje duża liczba czynników, których występowanie u ciężarnej po przebytym cięciu cesarskim zwiększa ryzyko rozejścia się blizny bądź niepowodzenia próby porodu siłami natury. Stąd kluczowe jest określenie czynników ryzyka i ewentualne wykonanie planowanego cięcia cesarskiego lub próba porodu siłami natury.
Możliwe powikłania po operacji cięcia cesarskiego
Znaczna część kobiet w naszym kraju chce urodzić dziecko poprzez cięcie cesarskie. Wynika to najczęściej z obawy przed bolesnymi skurczami porodowymi lub ryzykiem wystąpienia defektu pochwy. Jednak podpisując zgodę na rozwiązanie ciąży poprzez cięcie cesarskie, kobieta powinna zapoznać się z wszystkimi możliwymi powikłaniami wynikającymi z takiej formy porodu. Są to najczęściej:
- krwotok,
- atonia macicy,
- zatorowość płucna,
- urazy macicy,
- uszkodzenia pęcherza moczowego i jelit,
- zakażenie rany pooperacyjnej,
- zapalenie błony śluzowej macicy,
- powikłania zakrzepowo-zatorowe,
- zrosty pooperacyjne i inne.
Oprócz powikłań ze strony matki, nie bez znaczenia pozostaje również metoda urodzenia się dziecka na jego stan zdrowia i rozwój w przyszłości. Według badań naukowych, u dzieci urodzonych przez cięcie cesarskie częściej występują zaburzenia w układzie oddechowym, pokarmowym oraz w rozwoju psychomotorycznym. Obserwuje się u nich większe ryzyko alergii pokarmowych, rozwoju cukrzycy, otyłości i próchnicy w przyszłości.
W wielu przypadkach cięcie cesarskie jest jedyną formą porodu ratującą życie i zdrowie matki lub płodu. Jednak w sytuacji, gdy cięcie cesarskie staje się ,,życzeniem” ciężarnej warto zapoznać się z wszystkimi ,,za” i ,,przeciw” takiej formy porodu.
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia
1. Bręborowicz G, Poręba R. Położnictwo. T. 3: Operacje w położnictwie. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014
2. Chazan B, Troszyński M. Cięcia cesarskie w Polsce. Gin Pol. 2003,suplement II:32
3. Gołąbek D, Reroń A. Kontrowersje wokół cięcia cesarskiego na żądanie. Przegląd Ginekologiczno-Położniczy. 2003,3,4: 225-229.
4. https://rodzicpoludzku.pl/baza-wiedzy/wiedza-o-porodzie-baza-wiedzy/sprawozdania-2005-116/
5. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące cięcia cesarskiego. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2018 tom 3, nr 4, strony 159–174