Nadciśnienie indukowane ciążą – jak je rozpoznać?
Nadciśnienie w ciąży jest jednym z najczęściej występujących powikłań. Rozpoznaje się kilka rodzajów nadciśnienia, w zależności m.in. od czasu jego powstawania.
Nadciśnienie indukowane ciążą (NIC) to rodzaj nadciśnienia, które diagnozuje się po 20. tygodniu ciąży i które mija samoistnie, do maksymalnie 42. dnia po porodzie.
Wartości ciśnienia tętniczego krwi ciężarnej są równe lub wyższe 140/90, w co najmniej dwóch oddzielnych pomiarach (czas pomiędzy pomiarami powinien wynieść sześć godzin).
Zbyt wysokie ciśnienie spowodowane przez ciążę może przebiegać bez białkomoczu lub z białkomoczem (wtedy rozpoznaje się stan przedrzucawkowy).
W trakcie ciąży kobieta może chorować na nadciśnienie przewlekłe, czyli obecne przed ciążą i utrzymujące się przez cały okres jej trwania, czasem z towarzyszącym białkomoczem. Może się zdarzyć sytuacja, że nadciśnienie przewlekłe występuje równocześnie z NIC –pojawia się białko w moczu, powyżej 3g na dobę.
Jeśli po 42. dniu połogu nadciśnienie nie ustępuje, a kobieta nie mierzyła ciśnienia przed zajściem w ciążę – należy rozważyć nadciśnienie przewlekłe niesklasyfikowane.
Rzucawka to pojawienie się drgawek u ciężarnej lub kobiety we wczesnym połogu, związane ze wzrostem ciśnienia tętniczego krwi. Może być konsekwencją stanu przedrzucawkowego.
Nadciśnienie indukowane ciążą – jak powstaje?
Nadciśnienie indukowane ciążą jest bardzo dużym problemem współczesnej medycyny, jednak do dzisiaj nie są poznane przyczyny jego powstawania. Można próbować przewidzieć pojawienie się nadciśnienia u ciężarnej na podstawie znanych czynników ryzyka.
Jeśli kobieta ma zbyt wysokie ciśnienie krwi dopiero po 20. tygodniu ciąży, występują u niej nieprawidłowości w krążeniu łożyskowym. Tętnice spiralne w macicy nie przekształcają się prawidłowo w naczynia maciczno-łożyskowe, co zaburza przepływ krwi między matką a dzieckiem. W rezultacie może dojść do nieprawidłowości w przepływie tlenu i składników odżywczych do organizmu dziecka.
Uznaje się, że czynniki genetyczne mają znacząca rolę w pojawieniu się stanu przedrzucawkowego, czyli nadciśnienia indukowanego ciążą wraz z białkiem w moczu. Jeśli w rodzinie kobiety były przypadki preeklamsji (in. stan przedrzucawkowy) u ciężarnych – jest ryzyko pojawienia się jej u kolejnych kobiet w rodzinie.
Zaawansowany wiek matki, otyłość, przewlekłe nadciśnienie, cukrzyca to kolejne czynniki ryzyka. Jednak mimo ich ustalenia, nie jest poznany dokładny mechanizm wzrostu ciśnienia tętniczego krwi u kobiet w ciąży.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Dla zdrowia układu moczowego.
Powikłania nadciśnienia indukowanego ciążą – czy są groźne?
Występowanie nadciśnienia w ciąży prowadzi do bardzo poważnych powikłań, w tym do zgonu ciężarnej i jej dziecka, szczególnie jeśli wystąpi rzucawka.
Zaburzenia w przepływie łożyskowo-macicznym powodują niedostateczne odżywienie rozwijającego się płodu, przez co mogą skutkować IUGR, czyli wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu płodu. IUGR może nie tylko spowodować dysproporcję pomiędzy oczekiwaną wielkością dziecka w stosunku do wieku ciążowego, ale również mieć wpływ na pojawienie się powikłań wcześniaczych, jeśli konieczne będzie rozwiązanie ciąży z tego powodu przed terminem porodu.
Nadciśnienie indukowane ciążą powoduje szereg ciążowych komplikacji, np. przedwczesne odklejenie się łożyska. W kwestii zdrowia kobiety, szczególnie jeśli podwyższone ciśnienie jest trudne do uregulowania, mogą pojawić się nagłe zmiany w krążeniu mózgowym w postaci udaru, niewydolność wielonarządowa oraz zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC). To stany bezpośredniego zagrożenia życia kobiety i płodu, dlatego mierzenie ciśnienia w ciąży powinno być traktowane jako sprawa priorytetowa.
Wczesne wykrycie nadciśnienia indukowanego ciążą pozwala na dokładne monitorowanie stanu kobiety i dziecka, przez co zapobiega wielu, w tym najpoważniejszym, komplikacjom.
Zespół HELLP to kolejne pojęcie związane z nadciśnieniem u ciężarnych. Jest to bardzo niebezpieczne schorzenie, polegające m.in. na podwyższonym ciśnieniu krwi (około 80% kobiet ze zdiagnozowanym zespołem HELLP ma wysokie RR), hemolizie, wysokim poziomie ALAT-u oraz bilirubiny, a także obniżonych płytkach krwi. Choroba przebiega często w sposób nieprzewidywalny i bardzo szybki, prowadząc do ciężkich powikłań zdrowotnych zarówno przyszłej matki, jak i płodu.
Leczenie nadciśnienia indukowanego ciążą
Leczenie nadciśnienia w ciąży można podzielić na niefarmakologiczne oraz farmakologiczne. O sposobie leczenia decyduje lekarz prowadzący, zazwyczaj konsultując pacjentkę ze specjalistą – kardiologiem.
Niefarmakologiczne sposoby leczenia nadciśnienie indukowanego ciążą to głównie zmiana stylu życia: zmniejszenie aktywności fizycznej, częstszy odpoczynek w pozycji leżącej na lewym boku oraz lekkostrawna dieta. W przypadku nadciśnienia w ciąży nie należy ograniczać soli w spożywanych posiłkach jak w przypadku nadciśnienia diagnozowanego poza ciążą. Mniej soli może skutkować hipowolemią oraz gorszym ukrwieniem łożyska.
Dieta powinna być lekkostrawna, musi też obfitować w witaminy, makro- i mikroelementy oraz białko. Nie ma udowodnionej skuteczności suplementowania np. magnezu, dlatego warto zabezpieczać kobietę przed występowaniem niedoborów.
Bibliografia:
1. Rutz-Danielczak A.: Nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży. Przewodnik Lekarza, 2005, 10, 43-48.
2. Cifkova R., Czarnecka D., Kawecka-Jaszcz K.: Nadciśnienie tętnicze a ciąża. Choroby Serca i Naczyń, 2005, 2(2), 65-71.
3. Maksym M. i in.: Etiopatogeneza nadciśnienia tętniczego u kobiet ciężarnych. Annales Academiae Medicae Silesiensis, 2015, 69-75.
4. Poprawski G. i in.: Współczesne metody wczesnej diagnostyki stanu przedrzucawkowego i nadciśnienia indukowanego ciążą. Ginekologia Polska, 2012, 9(83), 688-693.