Co zawiera mleko kobiece?
Jeszcze przed porodem kobiece piersi podejmują pracę, tworząc pierwsze mleko przedporodowe, aby zaraz po urodzeniu dziecka produkować wystarczająca ilość pokarmu. Mleko kobiece zmienia swój skład w zależności od długości ciąży, czasu, jaki minął od porodu, czy stanu dziecka. Inne będzie mleko dla wcześniaka, a inne dla zdrowego i donoszonego noworodka. Mleko nocne jest bardziej bogate w tłuszcze niż mleko, które wytwarza się w ciągu dnia. Jeśli dziecko jest chore, organizm matki reaguje na to, zmieniając skład mleka i zwiększając ilość komórek odpornościowych, aby wspierać malucha w walce z chorobą.
Za stymulację układu odpornościowego dziecka odpowiedzialne są m.in.:
- immunoglobuliny,
- lizozym,
- laktoferyna,
- laktoperoksydaza,
- czynnik wzrostu,
- cytokiny,
- leukocyty,
- białka ostrej fazy.
To tylko część komponentów mleka kobiecego, które działają przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwpasożytniczo, a nawet przeciwnowotworowo.
Dowiedz się więcej: Złoty standard w żywieniu niemowląt – co dobrego robisz dla swojego dziecka, karmiąc je piersią?
Mleko kobiece na zapalenie spojówek u noworodka
Zapalenie spojówek u dzieci zaraz po urodzeniu zwykle jest wywoływane przez bakterie: Staphyloccocus aureus i Escherichia coli, a zwalczane przez zastosowanie azotanu srebra czy antybiotyków: gentamycyny lub erytromycyny. Środki te mogą powodować powikłania, których nie odnotowuje się przy zastosowaniu mleka na zapalenie spojówek u noworodków.
Mleko kobiece, a w szczególności siara produkowana zaraz po porodzie, zwana najsilniejszym immunostymulantem, jest szczególnie bogata w leukocyty i immunoglobuliny, dlatego zakraplanie oczu dziecka mlekiem kobiecym jest dobrą i bezpieczną alternatywą dla stosowania antybiotyków.
Mleko ludzkie na atopowe i pieluszkowe zapalenie skóry u niemowląt
Współcześnie bardzo duży odsetek dzieci boryka się z problemami alergicznymi, w tym z AZS, objawiającym się powstawaniem suchych i łuszczących się zmian na skórze. Nieleczone lub leczone nieprawidłowo atopowe zapalenie skóry może prowadzić do zmian grzybiczych czy bakteryjnych. Przeprowadzono badania, w których mleko kobiece zestawiono z preparatem zawierającym 1% hydrokortyzonu, który jest popularnym składnikiem leków na atopowe zapalenie skóry.
Analizując wyniki badań, okazuje się, że mleko kobiece natychmiast po zastosowaniu łagodzi świąd skóry i zmniejsza jej napięcie. W łagodniejszych przypadkach AZS może wspomóc, a czasem nawet zastąpić leczenie, dzięki obecności składników działających przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i stymulująco na układ odpornościowy.
Pieluszkowe zapalenie skóry, czyli stan zapalny w miejscach, gdzie pieluszka przylega do pośladków, może być leczony mlekiem w podobny sposób, jak AZS.
Pielęgnacja kikuta pępowinowego mlekiem matki
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca suchą pielęgnację kikuta pępowinowego, czyli utrzymywanie miejsca przyczepu pępowiny w suchości i czyszczenie ewentualnych wydzielin do momentu całkowitego wygojenia. Jednak badania naukowe pokazują, że mleko matki znacząco może skrócić czas od porodu do odpadnięcia kikuta.
Dodatkowo składniki znajdujące się w mleku, które wspomagają leczenie ran (przeciwdziałają rozwojowi patogennych bakterii, działają przeciwzapalnie) przyczyniają się do szybszego i bezproblemowego wygojenia pępka.
Kobiety współcześnie wolą stosować środki dezynfekcyjne na kikut pępowinowy, a wystarczy kilka kropel własnego mleka, aby naturalnie, tanio i bez działań niepożądanych wspomóc proces gojenia. Nie ma obawy, że mleko w pępku stanie się powodem ropienia czy zapalenia – pępek powinien być myty codziennie czystą wodą lub roztworem soli fizjologicznej, aby pozbyć się wszelkich zanieczyszczeń. Dopiero na czysty pępek wkrapla się odrobinę świeżego kobiecego mleka, które najlepiej pozostawić do wyschnięcia.
Czy na uszkodzone brodawki można stosować własne mleko?
Jeśli w czasie karmienia piersią dojdzie do bolesnego uszkodzenia brodawek lub kobieta chce na bieżąco leczyć każde otarcie na sutkach, to oprócz utrzymywania brodawek w suchości, regularnego karmienia i prawidłowej pozycji w czasie karmienia, powinna smarować brodawki własnym mlekiem i pozostawiać je do wyschnięcia. Już kilka kropel mleka przyspiesza gojenie się drobnych ran oraz wspomaga regenerację delikatnego naskórka na sutkach.
Badania naukowe dowodzą, że kobiece mleko może stać się alternatywą dla antybiotykoterapii w przypadku zapalenia piersi. Mleko zawiera bardzo dużo bakterii probiotycznych, a niektóre z nich wpływają na produkcję związków przeciwdziałających bakteriom patogennym, jak Staphylococcus aureus czy Staphylococcus epidermidis, które są głównymi przyczynami ostrego i przewlekłego zapalenia piersi.
Mleko kobiece w leczeniu nowotworów
W latach 90., podczas badania składu mleka kobiecego, odkryto kompleks HAMLET (kompleks lipidowo-peptydowy ludzkiej alfa-laktoalbuminy), który jest w stanie wybiórczo atakować komórki nowotworowe, prowadząc do ich śmierci (nie uszkadzając zdrowych komórek i nie powodując żadnych działań ubocznych).
W 2007 roku Peter Hartmann, badając właściwości i skład mleka kobiecego odkrył w nim komórki macierzyste, czyli komórki mogące stać się praktycznie każdą komórką ciała. To spektakularne odkrycie pozwala przypuszczać, że mleko ludzkie może stać się lekiem lub wspomagać leczenie wielu chorób, gdzie wykorzystuje się komórki macierzyste.
Aktualnie nie ma żadnej terapii nowotworowej z wykorzystaniem mleka kobiecego.
Może zainteresować Cię także: 6 pytań do położnej – opieka nad noworodkiem
Piskorska-Jasiulewicz M., Witkowska-Zimny M.: „Pozażywieniowe możliwości wykorzystania mleka kobiecego”, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 2017, 71, 860-866.
Piskorska-Jasiulewicz M., Witkowska-Zimny M.: „Mleko kobiece jako naturalny produkt leczniczy”, Problemy Pielęgniarstwa, 2015, t. 23., zesz. 3., 417-422.