W jakim wieku pierwsza miesiączka u dziewczynek?
Pierwsza miesiączka pojawia się w okresie dojrzewania, powinna wystąpić przed jego zakończeniem. Typowym wiekiem na pojawienie się u dziewczynek pierwszej miesiączki jest 10-14 rok życia. Zdarza się jednak, że niektóre dziewczynki zaczynają miesiączkować znacznie wcześniej (nawet w 8-9 roku życia), ale niekiedy też dość późno (między 14-16 rokiem życia). Czas pierwszego krwawienia jest sprawą bardzo indywidualną i zależy od wielu czynników, między innymi od uwarunkowań genetycznych, ogólnego stanu zdrowia, stanu odżywiania, masy ciała czy poziomu aktywności fizycznej. Zwykle wcześniej miesiączkują dziewczynki z nadwagą i otyłością, a nie bez wpływu pozostają czynniki środowiskowe i ekonomiczne. Uważa się, że nawet zanieczyszczone powietrze oraz nadmierne ilości konserwantów w pożywieniu przyczyniają się do miesiączkowania w coraz młodszym wieku. Indywidualną kwestią u dziewczynek jest również długość, wygląd i obfitość pierwszej miesiączki. Bardzo zróżnicowana może być także regularność kolejnych cykli menstruacyjnych.
W jakim wieku rozmawiać z córką o miesiączce?
Im wcześniej porozmawiamy z córką o miesiączce, tym lepiej. Dojrzewające dziecko zmienia się, napotyka na wiele trudności i wątpliwości, a rozmowa z rodzicem, który już wcześniej przez to przechodził, staje się bardzo potrzebna. Odwlekanie rozmowy w czasie na pewno nie stanie się sprzymierzeńcem. Nie czekajmy też na rozmowę, gdy dziecko wkroczy w okres nastoletni. Wtedy szybciej poszuka odpowiedzi na pytania wśród rówieśników lub w Internecie, niż przyjdzie do mamy czy taty. Ponadto, wcześniejsze podejmowanie tematu dojrzewania ma szansę być bardziej naturalne i zapewni większą swobodę. Podobnie w przypadku rozmów o pierwszej miesiączce. Musimy pamiętać, że dziewczynki dojrzewają w różnym wieku, we własnym tempie.
Pierwsza miesiączka pojawia się najczęściej między 11-14 rokiem życia, ale zdarza się, że wcześniej. Rozmowy warto więc podejmować około 8-9 roku życia. Będziemy mieć wtedy czas i komfort, by tematy poruszać w sposób jak najbardziej naturalny, na przykład przy okazji zakupów drogeryjnych. Warto wtedy wyjaśnić córce po co zaopatrujemy się w środki higieniczne i czym jest menstruacja. Ważne jest, aby poruszyć kwestie dojrzewania, zachodzących w ciele zmian fizycznych, psychicznych i emocjonalnych. Dziewczynki potrzebują również usłyszeć, że każde dziecko dojrzewa inaczej, we własnym tempie i nie trzeba porównywać się z rówieśniczkami. Co więcej, nie warto też zamartwiać się na zapas.
Jak przygotować córkę do miesiączki?
Chcąc przygotować córkę do pierwszej miesiączki, warto przemyśleć, co i jak chcemy przekazać i powiedzieć. Dobrze jest podchodzić do tematu normalnie i przedstawiać menstruację jako naturalny element dojrzewania, a nie comiesięczny kłopot. Jednocześnie lepiej przy tym unikać budowania niepotrzebnego napięcia, na przykład poprzez mówienie „musimy o czymś porozmawiać”. Jak zatem podjąć rozmowę? Po prostu zacząć. Świetną okazją są wspólne zakupy i pokazanie córce, czego mama sama co miesiąc potrzebuje i co kupuje. Ważne jest też zaopatrzenie dziewczynki we własne podpaski, aby miesiączka nie zaskoczyła jej w szkole czy na wycieczce (ewentualne napięcie obniży zauważenie, że taką podpaską noszoną „na wszelki wypadek” można poratować też koleżankę w potrzebie).
Jeśli rozmowy zaczniemy odpowiednio wcześnie, a nie wraz z pojawieniem się okresu, mamy możliwość spokojniejszego, bardziej rozciągniętego w czasie przygotowania. Pozwala to na wybór dogodnego miejsca i czasu na rozmowę. Ważne jest używanie prostych słów, by dziecko nie odniosło wrażenia, że mówimy do niego z pozycji eksperta. Warto również pozostawić przestrzeń na pytania i odpowiedzi.
Dobrym pomysłem jest podzielenie się z córką własnymi wspomnieniami i przeżyciami związanymi z pojawieniem się pierwszej miesiączki. Zwróćmy przy tym uwagę, by nie pozostawiać pytań bez wyjaśnień. Jeśli zdarzy się, że nie będziemy znały odpowiedzi, można spokojnie to przyznać i powrócić z odpowiedzią, gdy już się przygotujemy. Świetnym pretekstem do rozmów i zaczątkiem dyskusji może być również wspólne obejrzenie filmu lub programu edukacyjnego, bądź zajrzenie do książek poruszających temat dojrzewania w ciekawy sposób.
Z ektoiną
prosto z natury
Pierwsza miesiączka – przykłady książek do rozmowy o dojrzewaniu
Na rynku dostępnych jest wiele pozycji książkowych, szczegółowo, ale przy tym w niezwykle ciekawy dla dziewczynek sposób omawiających temat dojrzewania. To, co nastolatka zyskuje, to przede wszystkim zrozumienie, że jej rówieśniczki mają podobnie. Poza zmianami fizycznymi zachodzącymi w ciele, w książkach tych znajdziemy również treści dotyczące relacji, szkoły i czasu poza nią, życia rodzinnego czy poszukiwania własnego stylu:
- Kozioł-Galvis K., Pierwsza miesiączka. Niezbędnik każdej dziewczyny.
- Hill M., Mój okres. Poznaj tajemnice miesiączki i poczuj dumę ze swojej kobiecości.
- Studniarek A., Quint Ch., Wszystko o miesiączce. Poradnik pozytywnego przeżywania okresu.
- Naik A., Niezbędnik każdej dziewczyny. Jak ogarnąć dojrzewanie.
- Jąderek I., Zmieniam się. Co się ze mną dzieje podczas dojrzewania.
- Peitx M., Maja dorasta. Niezbędnik dorastającej dziewczyny.
- Cholewińska-Szkolik A., Chromy A., Kawczyńska M., Granica-Bieranowska A., Skowron A., Nastolatka. Poradnik dla początkujących nastolatek.
- Clochard S., Hudrisier C., Gessat A., Niech żyją dziewczyny! Poradnik dla przyszłych nastolatek!
W oparciu o książki możemy stopniowo wprowadzać dziewczynkę w temat dojrzewania, jak również skupić się na miesiączce. Dojrzewająca córka będzie nie tylko potrzebować wiedzy o środkach higienicznych, ale przede wszystkich o symptomach mogących świadczyć o zbliżającej się menstruacji.
Jak wygląda pierwsza miesiączka u dziewczynki?
Córka będzie z pewnością zaciekawiona, jak przebiega okres, ale też jak wygląda i co dzieje się wtedy w ciele. Co prawda samo pojawienie się plamienia może być zaskakujące, jednak pewne objawy czy dolegliwości mogą zapowiadać jego wystąpienie:
- Tkliwość piersi,
- Pojawienie się gęstszej, białej wydzieliny z pochwy,
- Pobolewanie i skurcze odczuwane w dolnej części brzucha,
- Ogólne pogorszenie samopoczucia, osłabienie, wahania nastroju.
Sama miesiączka jest niczym innym jak plamieniem czy niewielkim krwawieniem występującym przez kilka dni. Pierwsze miesiączki są zwykle mniej obfite, a organizm potrzebuje czasu na wyregulowanie cyklu miesięcznego.
Jakie są objawy przed pierwszą miesiączką?
Samo wyczekiwanie na pojawienie się pierwszej miesiączki może wywoływać w dziewczynce napięcie. Plamienie zwykle zaskakuje, więc naturalne jest, że nastolatka chce znać pierwsze objawy, które przynajmniej w jakimś stopniu mogą wskazywać na zbliżanie się „tych dni”. Szacunkowo pierwsza menstruacja pojawia się po około dwóch latach od momentu, gdy zaczynają rozwijać się piersi. Na około rok przed okresem dziewczynka doświadcza gwałtownego przyspieszenia wzrostu, co nazywamy skokiem pokwitaniowym. W tym czasie pod pachami i na wzgórku łonowym pojawiają się pierwsze włoski, piersi powiększają się, a brodawki sutkowe stają się bardziej wypukłe. Linia ramion i bioder bardziej zaokrągla się, a wiele dziewczynek doświadcza nadmiernej potliwości czy trądziku.
Ponadto, już na kilka miesięcy przed pierwszą miesiączką nastolatka może zauważyć biały, wodnisty śluz, co świadczy o wzroście poziomu estrogenów. Objawy czy dolegliwości w postaci bólu w podbrzuszu czy zwiększonej tkliwości piersi niejednokrotnie informują, że „coś się dzieje”, jednak często zdarza się, że krwawienie pojawia się zupełnie nieoczekiwanie. Zwykle dopiero wtedy kojarzymy, że dziewczynka wcześniej odczuwała większe zmęczenie, osłabienie czy trudności z koncentracją. Niemniej, niektóre nastolatki już od pierwszej miesiączki mogą odczuwać objawy „typowe” dla zbliżającego się okresu: PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego), ból głowy w postaci migreny miesiączkowej, zwiększenie masy ciała w wyniku zatrzymania wody w organizmie czy bóle menstruacyjne (bóle w dole brzucha, ale też w dolnym odcinku pleców).
Ile trwa pierwsza miesiączka?
Czas trwania pierwszej miesiączki jest u dziewczynek zróżnicowany, wynosi najczęściej od 3 do 7 dni, jednak nie jest to regułą i normą. Zdarza się, że u niektórych nastolatek krwawienie jest bardzo krótkie, a u innych przedłuża się do ponad tygodnia. Zwłaszcza w pierwszych cyklach menstruacyjnych krwawienie może być nieregularne, co jest absolutnie normalne i wynika ze stopniowego przystosowywania się organizmu do cyklu hormonalnego. Ponadto, niejednokrotnie pierwsza miesiączka różni się od kolejnych menstruacji, będąc bardzo skąpą lub wręcz przeciwnie, dość obfitą. Zróżnicowany jest często kolor wydzieliny z pochwy, od jasnoczerwonego, po bordowy lub brązowy.
Co kupić córce z okazji pierwszej miesiączki?
Trzeba dużej uważności, by przygotować córkę do pierwszej miesiączki, a jej nie nastraszyć. Postarajmy się, by „ten dzień” stał się wyjątkowy, a sama menstruacja była powodem do dumy, a nie wstydu. Warto razem z córką uczcić to wydarzenie w szczególny sposób – wspólnym wyjściem na lody albo „babskim” dniem. Ważne jest też, aby córka odczuwała wsparcie ze strony obojga rodziców, również taty. Choć mężczyźni sami nie doświadczają menstruacji, zdarza się, że również z ojcami córki chcą rozmawiać. Nastolatki potrzebują wtedy nade wszystko zrozumienia, autentycznego zainteresowania i obecności.
Co robić, gdy brak miesiączki do 16. roku życia?
Warto skonsultować się z ginekologiem zarówno wtedy, gdy dziewczynka zaczyna miesiączkować przed 9. rokiem życia, jak również po 15. roku życia. Jeśli nastolatka przed 16. rokiem życia nie miesiączkuje, dobrze jest poszukać powodu. Brak okresu nie musi świadczyć o nieprawidłowościach, jednak może wynikać z wad wrodzonych narządów rodnych czy z zaburzeń hormonalnych. Lekarz specjalista, w oparciu o przeprowadzony wywiad i wyniki badań, wdroży leczenie, jeżeli uzna je za konieczne. Konsultacji lekarskiej wymaga również brak miesiączki u nastolatki po 16. roku życia, szczególnie, jeśli tzw. pierwotnemu brakowi miesiączki towarzyszy brak oznak dojrzewania, m.in. brak owłosienia czy powiększenia piersi.