To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jak rodzą się bliźnięta?
Decyzja o rodzaju porodu powinna zostać podjęta odpowiednio wcześniej, nie może być zaskoczeniem ani dla kobiety, ani dla personelu medycznego. Wybrany sposób porodu jest zależny od:
- kosmówkowości oraz owodniowości – czyli czy płody mają wspólne łożysko, czy dwa osobne oraz czy są w jednym worku owodniowym, czy każde jest w osobnym;
- liczby płodów w macicy oraz ich położenia (dzieci mogą być ustawione główką lub pupą w dół, albo poprzecznie w macicy);
- historii położniczej matki oraz aktualnego przebiegu ciąży, wraz z chorobami ją wikłającymi.
Dodatkowymi czynnikami, jakie warunkują sposób porodu bliźniąt jest obecność wykwalifikowanej kadry, złożonej z zespołu położników, neonatologów oraz anestezjologów wraz z położnymi, a także możliwość ciągłego monitorowania stanu obu płodów w czasie porodu (szczególnie, jeśli zostaje podjęta próba porodu siłami i drogami natury).
Poród bliźniąt siłami i drogami natury
Optymalnym położeniem, w którym można rozważyć poród naturalny bliźniąt, jest położenie główkowe obu płodów. Dodatkowo konieczne jest, aby dzieci miały osobne worki owodniowe.
W przypadku łożyska najlepiej, aby każdy z płodów miał swoje własne. Wspólne łożysko i dwa worki owodniowe jest przypadkiem, w którym poród naturalny należy rozważyć pod kątem możliwości zapewnienia bezpieczeństwa i ewentualnych powikłań. Po urodzeniu pierwszego bliźniaka wspólne łożysko może zacząć się odklejać, co stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia i życia drugiego dziecka. Bardzo poważnym powikłaniem jest również zespół przetoczenia krwi pomiędzy bliźniakami, zdarzający się, kiedy dzieci mają te same naczynia krwionośne w łożysku.
Sam mechanizm porodowy przy narodzinach bliźniąt niczym nie różni się od pojedynczego porodu, gdyż bliźnięta identycznie pokonują kanał rodny jak dzieci z ciąż pojedynczych. Dodatkowo dzieci z ciąż mnogich zwykle są mniejsze, co sprawia, że pokonują kanał rodny szybciej. Jednak akcja porodowa może znacząco różnić się od typowego porodu, gdyż macica jest większa, skurcze mogą być mniej skuteczne i stać się słabsze, szczególnie po urodzeniu pierwszego dziecka.
To sprawia, że w porodzie naturalnym bliźniąt konieczny jest wzmożony nadzór, szczególnie ważny jest ciągły zapis kardiotokograficzny, czyli KTG. Widząc zapis akcji serca płodu, można zareagować, kiedy występuje stan zagrożenia życia i przyspieszyć poród lub wykonać pilne cięcie cesarskie. Przy fizjologicznym porodzie pojedynczym ciągły zapis KTG nie zawsze jest potrzebny.
Bardzo istotny jest wybór szpitala, w którym ma się odbyć poród. Najlepiej, by miał jak najwyższy stopień referencyjności, by zapewnić dzieciom możliwość pobytu na intensywnej terapii noworodka, gdyby zaszła taka potrzeba, bez konieczności transportu międzyszpitalnego do placówki o wyższym stopniu specjalizacji.
Czy jest możliwy poród bliźniąt w innych położeniach płodu niż główkowe?
Czasem lekarze wraz z przyszłymi rodzicami rozważają czy jest możliwy poród naturalny, gdy jedno z bliźniąt położone jest główkowo, a drugie miednicowo. Aby taki poród był możliwy, konieczne jest spełnienie określonych warunków:
- pierwszy płód musi być położony główkowo,
- drugi płód nie może być większy niż 3500 g,
- drugi płód ma prawidłowe ułożenie miednicowe zupełne lub pośladkowe,
- miednica matki ma prawidłowe wymiary,
- uzyskana jest na piśmie świadoma zgoda matki na poród drogami natury,
- na czas porodu zabezpieczona jest sala cięć cesarskich z odpowiednio licznym zespołem.
Jeśli oba płody położone są miednicowo, czyli główkami do góry, jest to wskazanie do wykonania cięcia cesarskiego. Podobnie w przypadku, gdy jeden z płodów jest położony poprzecznie – stanowi to istotne powikłanie, uniemożliwiające na bezpieczne przeprowadzenie porodu drogami natury, bez szkody dla matki i dzieci.
Poród naturalny jest niemożliwy, gdy w macicy bliźnięta są nierozdzielone (bliźnięta syjamskie).
Przeciwwskazania do porodu naturalnego w ciąży bliźniaczej
Często, nawet jeśli płody w macicy ułożone są w sposób, który umożliwia poród siłami natury (czyli główkowo), nie zawsze jest możliwość ukończenia ciąży w ten sposób. Przebyte cięcie cesarskie czy operacje na macicy w wywiadzie, różne masy płodów, ciąża jednoowodniowa (kiedy bliźnięta są w jednym worku owodniowym), a także poród przedwczesny to sytuacje, kiedy poród drogą pochwową uznaje się za zbyt ryzykowny.
Przeciwwskazania do porodu drogami natury w porodzie bliźniąt i porodzie jednego dziecka w dużej mierze się pokrywają. Czynniki matczyne, jak przebyte cięcie cesarskie, choroby przewlekłe czy płodowe (np. wady wrodzone) są wskazaniem do wykonania cięcia cesarskiego, bez względu na ilość płodów w macicy.
Poród bliźniąt przez cięcie cesarskie
Poród operacyjny jest najczęściej wybierany jako metoda porodu bliźniąt czy trojaczków. Więcej niż dwa płody w macicy stanowią wskazanie do wykonania cesarskiego cięcia.
Czy cięcie cesarskie bliźniąt przebiega inaczej niż cięcie cesarskie przy ciąży pojedynczej? Właściwie samo wykonanie operacji nie różni się znacząco, jednak konieczna jest zwiększona obsada personelu, aby odpowiednio zabezpieczyć po narodzinach każdego noworodka. To poważna operacja ratująca życie i zdrowie, dlatego decyzję o jej wykonaniu należy podejmować rozważnie, na odpowiednim etapie ciąży, w szpitalu o wysokim stopniu specjalizacji oraz w obecności wykwalifikowanego personelu medycznego.
Poród kombinowany w ciąży bliźniaczej – co oznacza?
Czasem występują sytuacje, kiedy pierwszy bliźniak rodzi się naturalnie, ale narodziny drugiego wymuszają wykonanie cięcia cesarskiego, aby ratować życie i zdrowie dziecka. Takie narodziny, czyli praktycznie jednoczasowy poród pochwowy i operacyjny, to poród kombinowany. Należy go przeprowadzić, kiedy po narodzinach pierwszego z bliźniąt sytuacja drugiego dziecka wydaje się komplikować – drugi płód jest w położeniu poprzecznym, zapis KTG wskazuje na ostre niedotlenienie, przedwcześnie oddziela się łożysko lub następuje wypadnięcie pępowiny. Poród drugiego bliźniaka drogą cięcia cesarskiego jest wykonywany również wtedy, kiedy akcja porodowa bardzo się przedłuża i przerwa od urodzenia bliźnięcia pierwszego do urodzenia drugiego zbliża się do godziny.
Czy poród bliźniąt bardziej boli?
Naturalny poród bliźniaczy jest z pewnością bardziej wyczerpujący dla rodzącej niż poród jednego dziecka. W kwestii skurczy porodowych, nie są one silniejsze czy bardziej bolesne. Warto jednak pamiętać, że poród pojedynczy jest ogromnym wysiłkiem dla kobiety, a poród podwójny to zdecydowanie większe obciążenie dla organizmu.
Poród bliźniąt, jeśli rodzą się one drogami natury, może być nieco dłuższy, ale nie musi. Bliźnięta są zwykle nieco mniejsze, dlatego mogą pokonywać drogi rodne matki sprawniej i szybciej.
Jednak połóg po porodzie bliźniaczym, bez względu na to, czy dzieci zostały urodzone naturalnie, czy operacyjnie, bywa trudniejszy i dłuższy. Sama regeneracja po porodzie może być cięższa, gdyż do nakarmienia, przebrania i tulenia są dwa dzieciątka, a nie jedno. Jest dwa razy więcej pracy przy dwóch noworodkach, dlatego o mamę bliźniąt w połogu trzeba wyjątkowo dbać, aby miała czas i przestrzeń, by odzyskać siły po wyczerpującej ciąży i połogu.
Bibliografia:
- Bręborowicz G.H.: Położnictwo. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2020, 512-519.