Projekt „Młode głowy”

„Młode głowy. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” to projekt naukowo-badawczy zainicjowany przez Martynę Wojciechowską, a właściwie przez jej córkę, która stała się powiernicą dla znajomego rozważającego samobójstwo. 

Całą historię, która stała się impulsem do powstania „Młodych głów”, przytacza Martyna Wojciechowska we wstępie do raportu z badania:

Wszystko zaczęło się od bardzo osobistego doświadczenia. Dwa lata temu osoba z otoczenia mojej córki powiedziała jej, że zamierza popełnić samobójstwo, a z Marysi uczyniła swoją powiernicę. To był dla nas obu moment głębokiego wstrząsu i trzeba było działać. Na szczęście to konkretne dziecko zostało uratowane, ale miałam okazję przekonać się osobiście, jak działa, a raczej jak bardzo nie działa system. (…) Jako mama poczułam strach o przyszłość mojej córki i młodego pokolenia. Jako założycielka i prezeska Fundacji UNAWEZA postanowiłam działać. Z mojej ogromnej początkowo bezsilności zrodził się projekt „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym”. Bo czas zacząć o tym rozmawiać otwarcie!

Punktem wyjścia miał być punkt widzenia młodych ludzi. To oni, a nie rodzice, nauczyciele, eksperci, powinni wypowiadać się na temat kondycji psychicznej dzieci i młodzieży. Dlatego oddano im głos. Tak powstało badanie, zrealizowane przez UNAWEZA razem z Fundacją Dbam o Mój Z@sięg, w którym wzięło udział ponad 180 tys. uczniów z całej Polski.

Przeczytaj także: Depresja u dzieci – sygnały, których nie wolno bagatelizować

Największe tego typu badanie w Polsce

Ankietę wypełniło w całości dokładnie 184.447 uczniów w wieku 10-18 l. Udział w badaniu był dobrowolny. Dzieci odpowiadały na pytania drogą elektroniczną, w szkole, pod okiem przeszkolonych koordynatorów badania. Rodzice niepełnoletnich respondentów byli poproszeni o wyrażenie zgody na udział ich dziecka w projekcie. 

Zainteresowanie przerosło oczekiwania organizatorów. Okazało się, że powstało największe w Polsce badanie dotyczące zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Wnioski, jakie z niego płyną, skłaniają do myślenia. Mają stać się podstawą do opracowania kampanii społecznej i innych działań profilaktycznych realizowanych w ramach długofalowego projektu „Młode głowy”. Raport z badań to tylko początek. 

Triada kryzysu dzieci i młodzieży

Jak wynika z raportu, młodzi ludzie czują się samotni, mają niską samoocenę i niskie poczucie sprawczości. Autorzy badania określili to, jako triadę kryzysu dzieci i młodzieży. 

Młodzi ludzie oceniają się przez pryzmat ciała i są wobec siebie bardzo krytyczni. Ponad ⅓ nie akceptuje tego kim jest i jak wygląda, prawie połowa głodzi się lub objada, wielu ćwiczy ponad siły. Jednocześnie około 30% ankietowanych przyznaje, że regularnie używa filtrów do swoich zdjęć w sieci, a także postępuje wbrew sobie, aby czuć się akceptowanym przez innych, bo właśnie od tego – w ich mniemaniu – zależy ich wartość. 

dane z raportu młode głowy

Skrajna samoocena, brak motywacji do działania i wiary we własne siły, czarnowidztwo w połączeniu ze stresem, także ekranowym, hejtem, zaniedbaniem i przemocą domową generują dodatkowe problemy: bezsenność, problemy z koncentracją, kłopoty w nauce i gorsze samopoczucie psychiczne. Poza tym łatwo mogą doprowadzić do tragedii. 

  • Co trzeci uczeń podejrzewa u siebie depresję. 
  • Co piąty myśli o samobójstwie. 
  • Co dziesiąty próbował odebrać sobie życie. 
dane z raportu badania Młode Głowy

Czy szukają pomocy? Raczej nie wierzą, że taką znajdą. Zdecydowana większość wie, że w szkole jest psycholog, ale tylko 1 na 20 osób twierdzi, że skorzystałaby z pomocy specjalisty  w trudnych chwilach. 8% wątpi, że wsparcie psychologa może być skuteczne, a prawie 7% nie wierzy, że powierzone mu tajemnice zostaną dochowane. Wielu uczniów uważa, że nauczycielom na nich nie zależy. Niemal połowa ankietowanych nie ufa nikomu. Pozostałe nieco ponad 53% może liczyć na wsparcie matki i ojca, ale 12% badanych uważa, że jest niekochana przez rodziców, a 10% czuje, że nie ma ani jednej osoby, która w pełni ich akceptuje. 

Kondycja psychiczna dzieci i młodzieży jest ściśle powiązana z kondycją psychiczną dorosłych. Wypalenie rodzicielskie, które w Polsce jest bardzo wysokie, sprzyja emocjonalnemu zdystansowaniu się od własnych dzieci. Dlatego, chcąc zwalczyć kryzys psychiczny młodzieży, trzeba działać kompleksowo. Zapewnić wsparcie i dzieciom, i rodzicom, i nauczycielom, wzmocnić ich kompetencje społeczne, wyznaczyć standardy postępowania. Tym właśnie ma zająć się projekt „Młode głowy”. Badanie było preludium do długofalowych działań, które być może już wkrótce, będą rozbrzmiewać w całej Polsce. 

Raport został opublikowany. Trwają prace nad ogólnodostępnym i darmowym programie profilaktycznym dla młodych osób, rodziców i nauczycieli, do którego już teraz mogą zapisywać się szkoły. W planach kampania edukacyjna, a jej namiastką jest działająca strona www.młodeglowy.pl, na której można m.in. znaleźć merytoryczne wsparcie i poznać historie osób, które były w kryzysie. Warto tam zaglądać. 

Może zainteresować Cię również: Social media w życiu nastolatka – kiedy mogą okazać się niebezpieczne?


Dla przedszkolaków i uczniów
Reklama


J. Flis, M. Dębski, Raport z badania dotyczącego zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród młodych ludzi, na zlecenie Fundacji UNAWEZA, Warszawa 2023