Zawroty głowy w ciąży – czym są?
Zawroty głowy, jakie pojawiają się w czasie ciąży, ale również w ciągu całego życia to fałszywe wrażenie ruchu. Osoba doznająca zawrotów ma wrażenie, że porusza się względem otoczenia lub, że „świat wiruje”. Zawroty głowy pojawiają się, gdy występują problemy z odczuwaniem równowagi, homeostazą w uchu wewnętrznym, ale również w dolegliwościach neurologicznych, związanych z trudnością w orientacji w przestrzeni. W ciąży za zmiany w funkcjonowaniu mózgu odpowiada w dużej mierze estrogen.
Zawroty głowy mogą skutkować upadkiem i urazem, ale zdarza się, że objawami towarzyszącymi są wymioty czy ból głowy. Jeśli zawroty głowy są bardzo uciążliwe i pojawiają się często, warto skonsultować się z lekarzem, by pogłębić diagnostykę.
Zawroty głowy w ciąży – dlaczego się pojawiają?
Zawroty głowy w ciąży zwykle powstają wskutek działania hormonów ciążowych oraz zmian naczyniowych.
Progesteron, którego ilość w ciąży gwałtownie się zwiększa, aby zapewnić najlepsze warunki dla prawidłowego rozwoju zarodka, odpowiada za obniżenie ciśnienia tętniczego. Dodatkowo istotnie wpływa na zwiększenie elastyczności naczyń krwionośnych oraz na wzrost ich przepuszczalności. Dzięki temu organizm ma zapewniony wystarczający poziom tlenu i składników odżywczych dla wszystkich narządów. Jednak obniżenie ciśnienia może spowodować występowanie zawrotów głowy u ciężarnych.
Kolejna przyczyna zawrotów głowy w ciąży to zaburzenia elektrolitowe, niedożywienie, niedobory mikro-, makroelementów oraz witamin, ale również wymioty i anemia.
W ciąży występują zaburzenia ortostatyczne, wynikające m.in. z nagłej zmiany pozycji. Mogą być skutkiem przemian w uchu wewnętrznym, odpowiadającym za równowagę, ale również nadkrzepliwością krwi w tętnicach słuchowych (w ciąży zmienia się ilość poszczególnych czynników krzepnięcia).
Ciąża to czas, kiedy kobiety doświadczają wielu emocji, a w zależności od sytuacji rodzinnej i finansowej, mogą być nie zawsze w dobrej kondycji psychicznej. Trudne warunki, przejściowe konflikty czy strach o powodzenie ciąży to tylko kilka stresorów, które mogą istotnie wpłynąć na pojawienie się zawrotów głowy.
Z czym różnicować zawroty głowy w ciąży?
Chociaż zawroty głowy w ciąży zdarzają się bardzo często, warto wiedzieć, że nie zawsze są zwykłą, ciążową dolegliwością.
Jeśli w czasie zawrotów występują wymioty, nasilone nudności, silny ból głowy, a same zawroty skutkują utratą równowagi, upadkiem czy omdleniem, warto jak najszybciej wybrać się do lekarza, by określił, czy zawroty faktycznie są wynikiem zmian fizjologicznych, czy jednak objawem chorobowym.
Konieczne jest zgłoszenie się do szpitala, kiedy dodatkowo zawrotom głowy towarzyszy plamienie, krwawienie oraz bóle brzucha.
Najczęściej występujące zawroty głowy w ciąży różnicuje się z migreną przedsionkową, chorobą Meniere’a oraz łagodnymi, napadowymi, położeniowymi zawrotami głowy, w skrócie BPPV.
Zawroty głowy w pierwszym trymestrze ciąży
Pierwszy trymestr ciąży obfituje w zmiany praktycznie każdego układu ciała kobiety, a wynikające z pojawienia się zarodka w macicy różnice w wydzielaniu hormonów płciowych powodują obniżenie ciśnienia tętniczego krwi oraz zmiany w funkcjonowaniu ścian naczyń krwionośnych. Organizm przyszłej mamy przeżywa wewnętrzną rewolucję, której celem jest stworzenie jak najlepszych warunków do rozwoju dziecka, a pojawienie się zawrotów głowy to konsekwencja tych przemian.
Zawroty głowy w II i III trymestrze ciąży
W kolejnych tygodniach ciąży szybko powiększająca się macica także istotnie wpływa na pojawienie się zawrotów głowy. Macica powoduje okresowy ucisk naczyń żylnych i tętniczych, w zależności od wybranej przez kobietę pozycji, szczególnie przy leżeniu na plecach.
Często kobiety na tym etapie ciąży mają anemię z niedoboru żelaza, która również powoduje osłabienie organizmu, co sprzyja odczuwaniu zawrotów głowy. Niski poziom glukozy we krwi także może je spowodować.
Jak sobie radzić z zawrotami głowy w ciąży?
Gdy kobieta odczuwa silne zawroty głowy, powinna jak najszybciej usiąść lub się położyć, aby zminimalizować skutki ewentualnego upadku czy omdlenia. Konieczne jest odpowiednie nawodnienie i często dobrym sposobem na zawroty głowy w ciąży jest zjedzenie słodkiej przekąski, która szybko podniesie poziom cukru we krwi.
Uznaje się, że aktywność fizyczna w ciąży może poprawić możliwości ciała ciężarnej do radzenia sobie z pojawiającymi się zawrotami głowy.
Dodatkowo ważne jest, by unikać gwałtownych ruchów całego ciała, spać jak najczęściej na lewym boku zamiast na plecach, co zapewnia profilaktykę zespołu żyły głównej dolnej.
W przypadku epizodu zawrotów głowy warto zmierzyć ciśnienie krwi oraz obserwować, czy nie występują objawy dodatkowe. Pomocny bywa również zimny okład na twarz.
Jeśli zawroty głowy w ciąży są bardzo częste i stanowią zagrożenie dla zdrowia kobiety, np. poprzez możliwość upadku, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem, by określić, czy nie są objawem toczącej się choroby w jej organizmie.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Dla zdrowia układu moczowego.
Bibliografia:
1. Toshnival V. i in.: A systematic review of vertigo: negligence in pregnancy. Cureus, 2022, 1(14), DOI: 10.7759/cureus.29814.
2. Serna-Hoyos R. i in.: Verigo in pregnancy: a narrative review. Cureus, 2022, 27(14), DOI: 10.7759/cureus.25386.
3. https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/77575,zmiany-fizjologiczne-u-kobiet-w-ciazy, dostęp z dnia 20.01.2025 r.