Czy ulewanie noworodka jest groźne?
Ulewanie oznacza cofanie się treści pokarmowej z żołądka do jamy ustnej i niejednokrotnie – na zewnątrz. Gdy ulewanie, choćby częste, nie wpływa na zachowanie noworodka, nie pojawiają się niepokojące objawy, a przyrosty masy ciała są prawidłowe, to nie ma powodu do niepokoju. Jednak, gdy maluch ulewa obficie i bardzo często, ponad 4 razy dziennie, i dochodzą inne niepokojące objawy, warto zasięgnąć porady specjalisty.
Przeczytaj także: Jak przetrwać kolki u niemowlaka?
Dlaczego noworodek ulewa?
Najczęstsze przyczyny ulewania noworodka to:
- niedojrzałość układu pokarmowego – brak w pełni wykształconego mięśnia dolnego zwieracza przełyku,
- nieprawidłowa technika karmienia,
- łapczywe jedzenie, powodujące duże ilości połykanego powietrza,
- zbyt duża ilość przyjmowanego pokarmu np. przez zbyt częste karmienie dziecka lub nieprawidłowa objętość przygotowanej mieszanki względem wieku,
- zbyt szybki wypływ pokarmu z piersi lub nieodpowiedni rozmiar smoczka do karmienia.
Natomiast za nadmierne ulewania u noworodka najczęściej odpowiada:
- alergia pokarmowa – przede wszystkim na białko mleka krowiego, często ma podłoże genetyczne, równocześnie występować mogą zmiany na skórze noworodka;
- nietolerancja laktozy – wraz z ulewaniem mama może zaobserwować u dziecka wodniste i kwaśne stolce oraz bóle brzucha, wzdęcia i częste oddawanie bolesnych gazów;
- refluks żołądkowo-przełykowy – gwałtowne wymioty pojawiają się zarówno po posiłku, jak i w przerwach między karmieniami. Dziecko może odczuwać ból i pieczenie przełyku oraz niechęć do jedzenia. Jest niespokojne, trudno je utulić, często występuje problem z prawidłowymi przyrostami wagi;
- zablokowanie nerwu błędnego – odpowiada on za pracę przewodu pokarmowego, kontroluje motorycznie mięsień dolnego zwieracza przełyku, który zapobiega cofaniu się treści żołądkowej;
- przerostowe zwężenie odźwiernika – wada przewodu pokarmowego o podłożu genetycznym, wykrywana zazwyczaj między 2-3 tygodniem życia dziecka. Wadę tę leczy się metodą operacyjną.
Jak odróżnić ulewanie od wymiotów?
W czasie ulewania pokarm z buzi dziecka wydobywa się powoli, w niezmienionej postaci, a dziecko pozostaje w dobrym samopoczuciu. Natomiast w trakcie wymiotów nadtrawiony pokarm wydostaje się z ust dziecka gwałtowne, pod wpływem skurczów. Ma postać grudkowatą i lekko kwaśny zapach. Dziecko jest przestraszone, zdezorientowane. Jeśli wymioty są obfite i występują po każdym posiłku należy skonsultować ten stan z lekarzem, gdyż może świadczyć o chorobie refluksowej czy nietolerancji pokarmowej. W trakcie intensywnych wymiotów należy również pilnować, aby nie doszło do odwodnienia organizmu dziecka.
Kiedy ulewanie powinno niepokoić?
W przypadku, gdy ulewaniom towarzyszą niepokojące objawy, konieczna będzie konsultacja z pediatrą w celu rozpoczęcia diagnostyki. Dolegliwości, na które należy zwrócić uwagę to m.in.:
– niepokój i rozdrażnienie dziecka,
– brak apetytu,
– chlustanie po każdym karmieniu,
– nasilone wymioty z żółtą, krwistą lub fusowatą treścią,
– dolegliwości ze strony układu pokarmowego – wzdęcia, biegunka, zaparcia,
– gorączka,
– powiększenie wątroby i śledziony,
– uwypuklenie ciemiączka,
– objawy alergii lub nietolerancji pokarmowej,
– nieprawidłowe przyrosty masy ciała lub ich brak.
W takiej sytuacji kluczowy jest wnikliwy wywiad lekarski na temat karmienia dziecka, występujących dolegliwości oraz badanie i obserwacja zachowania maluszka. Najczęściej pomocna okazuje się zmiana postępowania związanego z karmieniem i techniką oraz zagęszczanie pokarmu. W przypadku alergii pokarmowej na białko mleka krowiego konieczna może być dieta eliminacyjna dla matki karmiącej lub wprowadzenie preparatu mlekozastępczego/hydrolizatu białkowego u dzieci karmionych sztucznie oraz z ciężkimi postaciami alergii.
Jak ograniczyć ulewania u noworodka?
Aby zapobiegać czy ograniczyć ilość ulewań i związany z nimi dyskomfort u noworodka, rodzice mogą wypróbować kilka sposobów.
- Zmiana sposobu, pozycji i techniki karmienia (odciągnięcie niewielkiej ilości pokarmu przed rozpoczęciem karmienia, karmienie w pozycji półleżącej, skorzystanie z pomocy położnej rodzinnej lub doradcy laktacyjnego).
- Regularne karmienia, aby dziecko nie było bardzo głodne, gdyż łapczywe jedzenie powoduje połykanie powietrza wraz z pokarmem.
- Odbijanie po karmieniu, jak również w trakcie.
- Przy karmieniu mlekiem modyfikowanym zastosowanie butelki antykolkowej oraz smoczka z odpowiednim rozmiarem i przepływem.
- Unikanie przewijania, przebierania oraz kładzenia dziecka na brzuszku po posiłku.
Dodatkowo, jeśli dziecko nadal ulewa, pomocne może okazać się:
- zastosowanie produktu zagęszczającego do odciągniętego mleka matki przed rozpoczęciem karmienia,
- przy karmieniu sztucznym zmiana mleka modyfikowanego na mleko z zagęstnikiem dla dzieci z tendencją do ulewań,
- przy alergii lub nietolerancji pokarmowej dieta eliminacyjna u matek karmiących piersią lub zastosowanie mieszanki mlekozastępczej u noworodków karmionych sztucznie,
Dobór odpowiedniego mleka powinien być wcześniej skonsultowany z pediatrą lub gastrologiem dziecięcym.
Może zainteresować Cię również: 6 pytań do fizjoterapeutki – asymetria ułożeniowa u niemowląt
Bibliografia:
1. Szajewska, H., Horvath, A. (2017). Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży. Medycyna Praktyczna, Kraków.
2. M. Dziekiewicz, P. Albrecht „Ulewanie – praktyczny poradnik”, Pediatria po Dyplomie 2016-05