Od jakiego wieku dzieci mogą bezpiecznie jeść miód?
Zgodnie ze stanowiskiem Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci oraz Amerykańskiej Akademia Pediatrii i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), dzieci po ukończeniu pierwszego roku życia mogą spożywać miód. Spożywanie miodu nie jest zatem zalecane dla niemowląt [1].
Dlaczego miód może być niebezpieczny dla niemowląt?
Miód może być niebezpieczny dla dzieci poniżej 1 roku życia ponieważ może zawierać spory Clostridium botulinum, które są przyczyną botulizmu u niemowląt. Botulizm niemowlęcy, znany także jako toksykoinfekcja niemowląt lub jelitowa toksemia niemowlęca, można interpretować jako zakażenie wynikające z kolonizacji jelit przez przetrwalniki Clostridium botulinum, połączone z jednoczesną produkcją toksyny botulinowej (toksemia).
Do najczęściej występującej formy botulizmu zalicza się postać pokarmową, której objawy wynikają ze spożycia żywności zawierającej toksynę botulinową. Po wchłonięciu w jelitach, toksyna ta łączy się z komórkami nerwowymi, prowadząc w krótkim czasie (zazwyczaj po 18-36 godzinach) do symetrycznego paraliżu obwodowego. Początkowe objawy choroby to nudności, wymioty, bóle brzucha i zaparcia, po których pojawia się porażenie nerwów czaszkowych, opadanie powiek i zaburzenia widzenia. Diagnostyka klasycznego botulizmu opiera się głównie na objawach i potwierdzona jest badaniem laboratoryjnym stolca, surowicy, wymiocin lub resztek jedzenia na obecność toksyny botulinowej [2].
Korzyści zdrowotne ze spożywania miodu dla starszych dzieci i osób dorosłych
Miód jest pożywnym, zdrowym i naturalnym pożywieniem, któremu przypisuje się właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe, głównie ze względu na zawartość związków fenolowych. Dzięki temu, że ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe miód może działać ochronnie na drogi oddechowe. Jego stosowanie pomaga nawilżać śluzówkę, łagodzić uczucie suchości w gardle i ograniczać ropne wydzieliny [2].
Badania przeprowadzone przez Cohena i współpracowników wskazują również, że spożycie miodu zmniejsza nasilenie nocnego kaszlu u dzieci z infekcjami górnych dróg oddechowych [3]. Również inne prace naukowe potwierdzają, iż stosowanie miodu pozwala łagodzić objawy pojawiające się w wyniku infekcji górnych dróg oddechowych [4].
Inną korzyścią wynikającą ze stosowania miodu jest zmniejszenie nasilenia alergicznego nieżytu nosa. Wśród badanych osób z alergicznym nieżytem nosa zaobserwowano zmniejszenie nieżytu, niedrożności i swędzenia nosa oraz zmniejszenie częstotliwości kichania [5]. Miód będzie zatem świetnym wyborem dla dzieci i dorosłych w okresie infekcji górnych dróg oddechowych.
Miód może również korzystnie wpływać na układ krążenia. Metaanaliza 18 badań wykazała, iż miód może obniżać stężenie trójglicerydów we krwi, nawet o 11,5 mg/dl. Dodatkowo wykazano, iż miód może przywracać równowagę pomiędzy poziomem cholesterolu HDL i LDL w związku z czym można mu również przypisać właściwości przeciwmiażdżycowe [6].
Dla kogo jeszcze miód będzie dobrym rozwiązaniem? Okazuje się, że może on być pomocny dla osób zmagających się z wrzodami żołądka wywołanymi obecnością bakterii Helicobacter pylori. Wykazano bowiem, iż miód hamuje wzrost bakterii Helicobacter pylori, co może wspomóc leczenie farmakologiczne i skrócić czas całkowitego leczenia [7]. Dodatkowo miód może także wspomagać gojenie się ran, oparzeń i zadrapań – co często może przytrafiać się najmłodszym [8].
Jak bezpiecznie wprowadzać miód do diety dziecka?
Bezpieczne wprowadzenie miodu do diety dziecka wymaga zachowania kilku kluczowych zasad. Przede wszystkim, miód nie powinien być podawany dzieciom poniżej 12. miesiąca życia, ponieważ ich układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty i nie potrafi skutecznie zwalczać potencjalnie groźnych bakterii, takich jak Clostridium botulinum, co może prowadzić do botulizmu niemowlęcego. Kiedy dziecko osiągnie odpowiedni wiek, miód można wprowadzać stopniowo, zaczynając od niewielkich ilości i obserwując reakcję organizmu na nowy składnik. Warto wybrać miód wysokiej jakości, najlepiej pochodzący z zaufanych, lokalnych pasiek, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczeń. Podając miód po raz pierwszy, należy unikać jego podawania wieczorem, aby móc zauważyć ewentualne reakcje alergiczne czy inne objawy niepożądane.
Alternatywy dla miodu w diecie niemowląt i małych dzieci
W diecie niemowląt i małych dzieci, zwłaszcza tych poniżej 12. miesiąca życia zamiast miodu można sięgać po naturalne słodziki, które nie stanowią zagrożenia dla zdrowia dziecka. Świetnym wyborem są przede wszystkim owoce, takie jak dojrzałe banany, które można rozgnieść i dodać do kaszek czy jogurtów, zapewniając naturalną słodycz. Dobrze sprawdzi się także puree z pieczonych jabłek lub gruszek, które dostarczą nie tylko słodkiego smaku, ale również witamin i błonnika pokarmowego. W przypadku starszych dzieci można do diety włączyć również syrop klonowy czy syrop z agawy.
Należy natomiast unikać sztucznych słodzików oraz produktów zawierających dodatkowy cukier, które mogą przyczyniać się do rozwoju próchnicy i problemów metabolicznych. Należy stawiać na naturalne, świeże produkty, które wspierają zdrowy rozwój malucha i uczą go poznawania różnorodnych smaków.
Opinie ekspertów na temat miodu w diecie dzieci i dorosłych
Opinie ekspertów na temat miodu w diecie najmłodszych są jednoznaczne – miód nie powinien być podawany dzieciom poniżej 12. miesiąca życia. Pediatrzy i specjaliści ds. żywienia podkreślają, że układ pokarmowy niemowląt nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, co czyni je bardziej podatnymi na poważne schorzenia, takie jak botulizm niemowlęcy, wywołany przez obecne w miodzie przetrwalniki bakterii Clostridium botulinum. Po ukończeniu pierwszego roku życia miód może być wprowadzany do diety dziecka, ale z zachowaniem ostrożności. Eksperci zalecają, aby rodzice wybierali miód wysokiej jakości i podawali go w niewielkich ilościach, obserwując reakcje dziecka na nowy składnik w diecie. Specjaliści podkreślają, że mimo swoich potencjalnych korzyści zdrowotnych, miód powinien być traktowany jako dodatek, a nie główne źródło słodkości w diecie dziecka.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Wspomaga naturalną odporność.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego
Bibliografia:
- Szajewska, H. i wsp. (2021). Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria, 1.
- Rudnicka, K. i wsp. (2015). Mikroflora miodu jako źródło spor Clostridium botulinum i przyczyna rozwoju botulizmu niemowląt – rozważania na temat zasadności oczyszczania miodu w kontekście obowiązującego prawa. Postępy Mikrobiologii, 54(2), 184–194.
- Cohen, H. et al. (2012). Effect of Honey on Nocturnal Cough and Sleep Quality: A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Study. Pediatrics, 130(3), 465–471.
- Abuelgasim, H., Albury, C., & Lee, J. (2021). Effectiveness of honey for symptomatic relief in upper respiratory tract infections: a systematic review and meta-analysis. BMJ Evidence-Based Medicine, 26(2), 57-64. https://doi.org/10.1136/bmjebm-2020-111336.
- Asha’ari, Z.A. i wsp. (2013). Ingestion of honey improves the symptoms of allergic rhinitis: evidence from a randomized placebo-controlled trial in the East coast of Peninsular Malaysia. Annals of Saudi Medicine, 33(5), 469-475.
- Ahmed, A. i wsp. (2023). Effect of honey on cardiometabolic risk factors: a systematic review and meta-analysis. Nutrition Reviews, 81(7), 758-774.
- Nzeako, B.C., & Al-Namaani, F. (2006). The antibacterial activity of honey on Helicobacter pylori. Sultan Qaboos University Medical Journal, 6(2), 71-76.
- Tashkandi, H. (2021). Honey in wound healing: An updated review. Open Life Sciences, 16(1), 1091-1100.