- W ostatnich dekadach naukowcy odkryli kluczowe znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3, a zwłaszcza kwasu dokozaheksaenowego (DHA), dla prawidłowego funkcjonowania i dojrzewania tych struktur.
Czym jest DHA i dlaczego jest tak ważny dla rozwoju dziecka?
Kwas dokozaheksaenowy (DHA) to długołańcuchowy wielonienasycony kwas tłuszczowy z rodziny omega-3. Stanowi on kluczowy składnik strukturalny błon komórkowych, szczególnie licznych w tkance mózgowej i siatkówce oka. DHA jest niezbędny do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania układu nerwowego oraz narządu wzroku.
DHA w rozwoju mózgu
Mózg człowieka zawiera wysoki odsetek tłuszczów, wśród których DHA stanowi około 10-15% wszystkich kwasów tłuszczowych. W okresie życia płodowego oraz w pierwszych latach życia dziecka DHA odgrywa kluczową rolę w:
- Tworzeniu prawidłowej struktury błon neuronalnych
- Kształtowaniu połączeń synaptycznych między neuronami
- Wspieraniu procesów mielinizacji włókien nerwowych
- Regulacji procesów zapalnych w ośrodkowym układzie nerwowym
- Ochronie komórek mózgowych przed stresem oksydacyjnym
DHA w rozwoju wzroku
Siatkówka oka jest tkanką o jednym z najwyższych stężeń DHA w organizmie. Kwas ten stanowi większość kwasów tłuszczowych w zewnętrznych segmentach fotoreceptorów – czopków i pręcików. DHA wpływa na:
- Prawidłową strukturę i funkcję fotoreceptorów
- Przetwarzanie bodźców wzrokowych
- Rozwój ostrości widzenia
- Adaptację do zmian natężenia światła
- Widzenie barwne i widzenie w słabym oświetleniu
Niemowlęta urodzone przedwcześnie mają szczególnie wysokie zapotrzebowanie na DHA, ponieważ największa akumulacja tego kwasu w siatkówce zachodzi właśnie w ostatnim trymestrze ciąży.
Tradycyjne źródła DHA a algi morskie
Ryby morskie jako źródło DHA
Tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, makrela, śledź czy sardynki, są tradycyjnie uznawane za najbogatsze źródło DHA. Jednak ich spożycie wiąże się z pewnymi wyzwaniami:
- Zanieczyszczenie środowiska morskiego rtęcią, dioksynami i PCB
- Ograniczona dostępność i wysoka cena ryb wysokiej jakości
- Problemy z akceptacją smaku przez dzieci
Algi morskie – pierwotne źródło DHA
Interesującym jest fakt, że ryby nie produkują DHA samodzielnie, lecz gromadzą go z pożywienia – głównie z alg morskich i planktonu. Algi są pierwotnym producentem DHA w łańcuchu pokarmowym i stanowią coraz popularniejsze, alternatywne źródło tego kwasu tłuszczowego, oferując szereg korzyści:
- Czystość ekologiczna – uprawiane w kontrolowanych warunkach, wolne od zanieczyszczeń charakterystycznych dla środowiska morskiego
- Zrównoważony rozwój – nie przyczyniają się do nadmiernych połowów
- Są odpowiednie dla wegetarian i wegan
- Brak charakterystycznego rybiego zapachu i smaku
- Wysokie stężenie DHA w formie łatwo przyswajalnej przez organizm
Suplementacja DHA z alg – praktyczne wskazówki
Wybór odpowiedniego suplementu
Przy wyborze suplementu DHA z alg morskich dla dzieci warto zwrócić uwagę na:
- Zawartość DHA w jednej porcji
- Czystość produktu – certyfikaty jakości, badania na obecność zanieczyszczeń
- Formę suplementu dostosowaną do wieku dziecka (krople, żelki, kapsułki)
- Dodatkowe składniki – najlepiej wybierać produkty bez zbędnych dodatków, konserwantów i sztucznych barwników
Potencjalne interakcje i przeciwwskazania
Suplementy DHA dla dzieci są generalnie bezpieczne, jednak należy zachować ostrożność w przypadku:
- Dzieci z alergiami pokarmowymi, szczególnie na owoce morza (mimo że algi nie są blisko spokrewnione z owocami morza, mogą występować reakcje krzyżowe)
- Dzieci przyjmujących leki przeciwzakrzepowe (DHA może nasilać ich działanie)
- Dzieci z zaburzeniami krzepnięcia krwi
W tych przypadkach konieczna jest konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.
Podsumowanie
DHA z alg morskich stanowi cenne, zrównoważone i czyste ekologicznie źródło tego niezbędnego kwasu tłuszczowego dla rozwijającego się mózgu i narządu wzroku dziecka. Liczne badania naukowe potwierdzają jego skuteczność w poprawie funkcji poznawczych, ostrości widzenia oraz ogólnego rozwoju neurologicznego, szczególnie w krytycznych okresach rozwoju – od życia płodowego do wczesnego dzieciństwa.
DHA pozyskiwane z alg morskich wyróżnia się na tle tradycyjnych źródeł rybnych m.in. brakiem zanieczyszczeń środowiskowych oraz możliwością stosowania w dietach wegetariańskich i wegańskich. Suplementacja DHA z alg może być szczególnie korzystna dla dzieci z grup ryzyka niedoboru tego składnika, takich jak wcześniaki, dzieci na dietach z ograniczeniem ryb oraz dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi.
Wspomaga prawidłowy pasaż jelitowy, dzięki zawartości składnika pochodzenia roślinnego – manny z jes...
Wspomaga prawidłowy pasaż jelitowy, dzięki zawartości składnika pochodzenia roślinnego – manny z jes...
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Pierwszy preparat z fukoidanem, który wspomaga pracę zatok.
Spray usuwający złogi woskowiny usznej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Bibliografia
- Colombo, J., Carlson, S. E., Cheatham, C. L., Fitzgerald-Gustafson, K. M., Kepler, A., & Doty, T. (2011). Long-chain polyunsaturated fatty acid supplementation in infancy reduces heart rate and positively affects distribution of attention. Pediatric Research, 70(4), 406–410. Dostęp online: https://doi.org/10.1203/PDR.0b013e31822a59f5
- Birch, E. E., Carlson, S. E., Hoffman, D. R., Fitzgerald-Gustafson, K. M., Fu, V. L., Drover, J. R., … & Diersen-Schade, D. A. (2010 ). The DIAMOND (DHA Intake And Measurement Of Neural Development) Study: a double-masked, randomized controlled clinical trial of the maturation of infant visual acuity as a function of the dietary level of docosahexaenoic acid. American Journal of Clinical Nutrition, 93(3), 564-572. Dostęp online: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916523017689?via%3Dihub
- Jensen, C. L., Voigt, R. G., Llorente, A. M., Peters, S. U., Prager, T. C., Zou, Y. L., … & Heird, W. C. (2022). Effects of maternal docosahexaenoic acid intake on visual function and neurodevelopment in breastfed term infants. American Journal of Clinical Nutrition, 115(6), 1388-1396. Dostęp online https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916523295192?via%3Dihub