Czym jest kwas DHA?
Kwas DHA, czyli kwas dokozaheksaenowy, to kwas z grupy omega-3. Kwasy omega-3 uznaje się za niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, gdyż stanowią istotny budulec błon komórkowych.
Zwiększone zapotrzebowanie na kwas DHA odnotowuje się w przypadku kobiet w ciąży, karmiących piersią, niemowląt. To substancja działająca przeciwzapalnie, uczestnicząca w regulacji układu odpornościowego, bierze udział w odpowiedzi immunologicznej. DHA, jako składnik błon komórkowych układu nerwowego, jest bardzo ważny dla rozwoju mózgu płodu, gdzie gromadzi się w dużych ilościach, głównie po 20. tygodniu ciąży.
Dodatkowo kwas DHA istotnie wpływa na czas trwania ciąży, a także na masę urodzeniową dziecka (zmniejsza odsetek noworodków z małą masą urodzeniową), dlatego jest obowiązkowym składnikiem preparatów wielowitaminowych dla kobiet ciężarnych.
Dowiedz się więcej: 6 pytań do położnej – witaminy dla kobiet w ciąży
Dlaczego warto suplementować kwas DHA w ciąży?
Kwas DHA jest zalecany dla każdej kobiety ciężarnej w dawce co najmniej 200 mg dziennie, zgodnie z Rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników.
Badania naukowe dowodzą, że wysokie dawki kwasu DHA istotnie wpływają na długość trwania ciąży, dzięki czemu mogą zapobiegać powikłaniom wcześniaczym u dzieci. Przedłużenie czasu trwania ciąży jest korzystne dla rozwoju płodu, a kwas obniża ryzyko porodu przedwczesnego.
W rekomendacjach zwrócono uwagę, że niedobór DHA negatywnie wpływa na funkcje poznawcze u dzieci, a także zwiększa ryzyko chorób psychicznych i neurodegeneracyjnych w dorosłym życiu.
Kwas DHA korzystnie oddziałuje na rozwój mózgu dziecka, co przekłada się na rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej. Część badań naukowych dowodzi, że dzieci, u których jest badany wysoki poziom DHA, lepiej rozumieją ze słuchu, szybciej mówią i mają bogatsze słownictwo, lepiej się uczą, czytają, mają mniejsze problemy z ortografią.
Suplementacja DHA jest inwestycją w rozwój malucha, tanią, bezpieczną i nieprzynoszącą żadnych skutków ubocznych.
Ważna rola kwasu DHA w przebiegu ciąży
Udowodniono, że DHA wpływa na ciążę praktycznie na każdym jej etapie. W momencie zagnieżdżenia się zarodka w macicy DHA odgrywa ważną rolę w kształtowaniu się łożyska, zapobiega jego niewydolności, dzięki czemu łożysko jest w stanie odpowiednio pełnić swoją rolę przez kolejne 40 tygodni. Niewydolność łożyska, w wyniku niedoboru kwasów omega-3, przekłada się na zaburzenia rozwoju płodu i noworodka.
Istnieją badania naukowe pozwalające przypuszczać, że odpowiednie stężenie DHA zmniejsza ryzyko zgonów okołoporodowych oraz hospitalizacji noworodków zaraz po narodzinach.
W przypadku kobiet uznaje się, że kwas DHA obniża ryzyko stanu przedrzucawkowego, ale również stanów niepokoju czy epizodów depresyjnych u matki, co jest ważne szczególnie w pierwszych tygodniach po porodzie.
Źródła kwasu DHA
Podstawowym źródłem kwasu dokozaheksaenowego powinna być dieta. Najważniejsze produkty bogate w DHA to ryby, olej rybi czy owoce morza. Polska jest miejscem, gdzie występują niedobory kwasów z grupy omega, ze względu na zbyt małe spożycie ryb na jednego mieszkańca. Badania naukowe dowodzą, że w miejscach, gdzie spożycie ryb jest duże, ciąże kobiet trwają dłużej niż w miejscach, gdzie ryby są rzadkim elementem diety. W związku z tym suplementacja staje się dobrym pomysłem, aby niedobory uzupełnić.
Polki często nie decydują się na spożywanie ryb ze względu na przekonania dotyczące ich zanieczyszczenia i obecności metali ciężkich.
Udowodnioną skuteczność kliniczną mają preparaty zawierające długołańcuchowe kwasy tłuszczowe omega-3. Dawka w wybranych preparatach powinna być wysoka, rekomendowane 200 mg/ dobę to minimum. Niektóre kraje europejskie, jak Francja, zalecają dziennie 500 mg kwasu DHA.
Jeśli kobieta jest w grupie ryzyka porodu przedwczesnego, powinna wybierać preparaty, które zawierają nawet 1000 mg DHA. Jeśli okazuje się, że ciężarna wybierze preparat wielowitaminowy i postanawia samodzielnie zwiększyć zalecaną dobową dawkę suplementu, aby dzięki temu zwiększyć ilość przyjmowanego DHA, musi zwrócić uwagę na pozostałe składniki preparatu. Niedobory u ciężarnej mogą być niebezpieczne i zagrażać zdrowiu matki i dziecka, ale zbyt duża podaż witamin czy składników mineralnych również może stwarzać zagrożenie dla zdrowia.
Jeśli kwasów omega-3 jest zbyt mało w diecie, to oznacza, że płód również nie dostaje ich w odpowiedniej ilości. Łożysko jest elementem, który pośredniczy w transporcie substancji odżywczych z organizmu matki do organizmu płodu. Ilość kwasu DHA przyjętego przez ciężarną reguluje pracę łożyska i pozwala na kumulowanie się kwasów omega-3 w mózgu płodu. Dzięki temu rozwój ośrodkowego układu nerwowego dziecka jest bardzo mocno wspierany.
Może zainteresować Cię również: Co jeść w ciąży, aby dziecko było zdrowe? Wyjaśnia dietetyk
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
1. Czajkowski K., Czerwionka-Szaflarska M. i in: The position of Polish experts groupconcering supplementation of DHA and the other omega-3fatty acids in pregnant women, breast-feeding women, infants and small children. Pediatria Polska, 2010, 85(6), 597-603.
2. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2020, 5(4), 170-181.
3. Middleton P., Gomersall J. i in.: Omega-3 fatty acid during pregnancy. Cochrane Database System Review, 2018, 15(11).
4. Basak S. i in.: Maternal docosahexaenoic acid status during pregnancy and its impact on infant neurodevelopment. Nutrients, 2020, 12(12), 3615.