Co to znaczy – łożysko przodujące?
Czasem zdarza się, że zarodek zagnieździ się nisko, blisko ujścia szyjki macicy. W pierwszym trymestrze niskie usadowienie się łożyska zazwyczaj nie stanowi dużego problemu, gdyż macica rośnie i finalnie może się okazać, że dojrzałe łożysko jest wyżej, nie wpływając negatywnie na przebieg ciąży, a później porodu. Jednak, jeśli w drugim trymestrze ciąży lekarz stwierdza, że łożysko przoduje, oznacza to, że całkowicie przykrywa wewnętrzne ujście szyjki macicy (łożysko centralnie przodujące), przykrywa je niecałkowicie (brzeżnie lub częściowo przodujące) lub jest nisko usadowione (w odległości około 2,5 cm od ujścia wewnętrznego szyjki macicy). To trzy typy łożyska przodującego, z którego każde może skutkować bardzo poważnymi powikłaniami dla matki i dziecka.
Jak rozpoznać łożysko przodujące?
Podstawą do postawienia diagnozy, że łożysko przoduje w jamie macicy, jest USG przezpochwowe w II trymestrze ciąży. Czasem łożysko przodujące ujawnia się wraz z wystąpieniem krwawienia, co stanowi zwykle pierwszy i najczęstszy objaw zwiastujący zbyt niskie usadowienie się łożyska na ścianie macicy.
Po 30. tygodniu ciąży, kiedy nasilają się skurcze przepowiadające, krwawienia mogą zwiększać swoją liczbę w czasie. To niebezpieczne dla matki i dziecka, gdyż częsta utrata krwi może spowodować, że np. konieczne będzie jej przetoczenie.
Czy z łożyskiem przodującym można urodzić naturalnie?
Łożysko przodujące to wskazanie do wykonania cesarskiego cięcia. Nie ma możliwości, aby płód przedostał się do kanału rodnego matki, kiedy łożysko całkowicie lub brzeżnie blokuje mu drogę na świat. Poród naturalny jest możliwy jedynie wtedy, gdy łożysko jest nisko usadowione, sama akcja porodowa zaawansowana i nie ma oznak zagrożenia zdrowia i życia płodu, oraz nie występuje krwotok śródporodowy. W każdej innej sytuacji przy zdiagnozowaniu łożyska przodującego, zakończenie ciąży odbywa się przez wykonanie cesarskiego cięcia.
Podczas porodu nie wolno pacjentki badać wewnętrznie, aby nie doprowadzić do wystąpienia większego krwawienia. Sytuację położniczą można ocenić jedynie poprzez zastosowanie wziernika ginekologicznego.
Ciekawostką jest, że łożysko przodujące zwiększa ryzyko wystąpienia innych niż główkowe położenia płodu: miednicowego, poprzecznego czy skośnego, nawet 5-10-krotnie.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Zagrożenia wynikające z łożyska przodującego
Ciąża powikłana łożyskiem przodującym jest trudniejsza. Występowanie częstych krwawień powoduje anemię u ciężarnej, a im bliżej terminu porodu, tym może być ich więcej. Dodatkowo jest obecna obawa o krwotok przedporodowy, spowodowany odklejaniem się kosmków łożyska blisko ujścia szyjki macicy. Krwotok może sprawić, że rodząca wejdzie we wstrząs krwotoczny, będzie zmagała się z zespołem rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (zespół DIC), konieczna stanie się transfuzja krwi. Powikłaniem łożyska przodującego jest również zgon okołoporodowy kobiety.
Przedwczesne oddzielanie się łożyska, wystąpienie krwotoku, czy innych stanów bezpośredniego zagrożenia życia rodzącej uzasadniają przeprowadzenie ratunkowego cięcia cesarskiego, bez względu na etap ciąży. Dla dziecka zbyt wczesne narodziny, w zależności od zaawansowania ciąży, mogą skończyć się śmiercią lub typowymi powikłaniami związanymi z wcześniactwem.
Krwawienia związane z uszkodzeniem poszczególnych kosmków łożyska w czasie ciąży również mogą spowodować pewną niewydolność łożyska, a w konsekwencji doprowadzić do niedotlenienia okołoporodowego płodu, zatrzymania wzrostu wewnątrzmacicznego płodu (IUGR) lub jego obumarcia.
Konsekwencje towarzyszące łożysku przodującemu to także sepsa, wady płodu lub łożysko wrośnięte.
Łożysko przodujące – czynniki ryzyka
Etiologia powstawania łożyska przodującego nie jest do końca znana, jednak o wiele częściej występuje, kiedy kobieta była poddawana wielokrotnym cięciom cesarskim, operacjom na macicy oraz gdy jest wieloródką. Może to sugerować, że łożysko tworzy się w miejscach, gdzie błona śluzowa macicy nie była naruszona zabiegami, ani wcześniejszymi łożyskami.
Dodatkowo czynnikami ryzyka są:
- starszy wiek ciężarnej,
- ciąża mnoga,
- współtowarzyszące wady płodu,
- palenie papierosów.
Poród a łożysko przodujące
W przypadku łożyska przodującego kobieta ma wykonywane cięcie cesarskie, które jest bezpieczniejsze dla niej i dla dziecka. Jeśli w czasie ciąży występują przesłanki, że życie kobiety jest zagrożone, ciąża powinna być zakończona bez względu na tydzień ciąży i stopień dojrzałości płodu.
Gdy krwawienia wydają się realne do opanowania, pacjentka jest w dobrym stanie i jej dziecko również, można próbować przyjąć postawę wyczekującą, czyli w warunkach szpitalnych czekać, aż dziecko osiągnie tyle tygodni, ile to możliwe. Dzięki temu minimalizuje się ryzyko powikłań wcześniaczych. Gdy tylko płód uznaje się za dojrzały, wykonuje się cięcie cesarskie.
Kobieta, u której zdiagnozowano łożysko przodujące, powinna być hospitalizowana, aby można było zapewnić jej najlepszą opiekę, gdy wystąpią komplikacje. Konieczne jest wykonywanie KTG oraz badań USG płodu, wraz z oceną przepływów macicznych, by na bieżąco kontrolować stan dziecka. Jeśli okaże się, że nie można długo zwlekać z porodem, lekarz może zadecydować o podaniu leków tokolitycznych (wyciszających skurcze macicy), by zdobyć czas na podanie glikokortykosteroidów, wspomagających rozwój płuc płodu. To szczególnie ważne, jeśli na świat ma przyjść wcześniak.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
Bibliografia:
1. Bręborowicz G.: Położnictwo. Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2020, 123-125.
2. Bręborowicz G.: Położnictwo. Podręcznik dla położnych i pielęgniarek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2005, 243-249.