To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Czym są i jak objawiają się zakwasy?
Zakwasy to potoczna nazwa DOMS (ang. delayed onset muscle soreness), czyli opóźnionej bolesności mięśniowej. Pojawiają się zwykle w ciągu 24-72 godzin po treningu fizycznym, a ich przyczyną są mikrouszkodzenia włókien mięśniowych, powstające wskutek dużego obciążenia w fazie ekscentrycznej (w momencie rozciągania mięśnia).
DOMS-y pojawiają się, kiedy organizm nie jest przygotowany na serwowane mu obciążenie, np. gdy robimy intensywniejszy niż zazwyczaj trening, wracamy do aktywności po długiej przerwie lub próbujemy czegoś nowego. Maratończyk, który nie jest w stanie wejść po schodach lub usiąść na krześle dwa dni po maratonie? To właśnie „zakwasy”. Jednak nie dotyczą one wyłącznie zawodowych sportowców czy osób, które uprawiają aktywność na wysokim poziomie. Opóźniona bolesność mięśniowa może pojawić się u każdego, nawet po wykonywaniu takich czynności jak sprzątanie czy podnoszenie ciężkiego przedmiotu.
Objawy zakwasów to przede wszystkim:
- ból i sztywność mięśni,
- ograniczenie ruchomości,
- tkliwość na dotyk,
- zmniejszona siła mięśniowa,
- trudność w wykonywaniu codziennych czynności,
- obrzęk (nie zawsze).
Kobiety ciężarne często odczuwają zakwasy lub symptomy podobne do zakwasów w okolicy brzucha, pośladków, nóg oraz pleców.
Zakwasy brzucha w ciąży – przyczyny
Dziecko, które w trakcie porodu waży zazwyczaj kilka kilogramów, potrzebuje odpowiedniej przestrzeni do tego, aby prawidłowo się rozwijać. Organizm kobiety stopniowo przystosowuje się do noszenia płodu, co jest naturalnym zjawiskiem, jednak często wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Dochodzi do powiększenia macicy, rozciągnięcia mięśni brzucha i tkanek otaczających, zmiany środka ciężkości i szeregu innych zmian w układzie mięśniowo-szkieletowym oraz hormonalnym. To może prowadzić do bólu i napięcia mięśni, które przypominają objawy zakwasów.
Bardzo często symptomy te dotyczą brzucha, bo to właśnie w tym obszarze zachodzi najwięcej zmian strukturalnych. Rosnąca macica stopniowo wypiera inne narządy, takie jak jelita czy żołądek, zmuszając je do zmiany swojego położenia. To prowadzi do uczucia dyskomfortu i bólu w różnych obszarach jamy brzusznej, które kobiety często opisują jako „ból jak przy zakwasach”.
Rozciąganie mięśni brzucha dotyczy przede wszystkim mięśnia prostego, który leży na przedniej ścianie brzucha i składa się z dwóch części rozdzielonych tzw. kresą białą (silnym pasmem tkanki łącznej). Wraz z rosnącym płodem mięsień ten rozchodzi się na boki, a kresa biała rozciąga się. Dochodzi do wzrostu napięcia struktur mięśniowych, szczególnie w drugim i trzecim trymestrze, kiedy brzuch osiąga swoje maksymalne rozmiary. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn odczuwania „zakwasów” brzucha w ciąży.
Zmiana środka ciężkości i rozluźnienie więzadeł a zakwasy brzucha w ciąży
Rosnący płód i powiększający się z nim brzuch sprawiają, że w ciąży środek ciężkości ciała przesuwa się do przodu. Z tego względu u ciężarnych obserwuje się charakterystyczną sylwetkę – przodopochylenie miednicy i nadmierną lordozę lędźwiową, czyli wygięcie dolnego odcinka kręgosłupa w łuk. Ta nagła zmiana postawy sprawia, że mięśnie brzucha oraz dolnej części pleców muszą pracować intensywniej, aby stabilizować kręgosłup i wspierać utrzymywanie równowagi oraz nowy sposób poruszania się. Ciągłe napięcie mięśni może prowadzić do uczucia bólu podobnego do zakwasów, zarówno w brzuchu, jak i w dolnej partii pleców.
Ciąża to także czas intensywnych zmian hormonalnych, które wpływają na mięśnie i stawy. Hormony takie jak relaksyna i progesteron powodują rozluźnienie więzadeł i stawów, co ma na celu ułatwienie porodu. Jednak ten proces może prowadzić do niestabilności stawów oraz dodatkowego obciążenia mięśni, w tym mięśni brzucha, a to zwykle skutkuje bólem i uczuciem podobnym do zakwasów.
Ból brzucha jak przy zakwasach w ciąży – kiedy do lekarza?
Zakwasy brzucha w ciąży zazwyczaj są wynikiem naturalnych zmian zachodzących w organizmie kobiety. W większości przypadków nie stanowią powodu do niepokoju, ponieważ nie zagrażają zdrowiu matki ani dziecka. Warto jednak zachować czujność, ponieważ tego typu dolegliwości mogą być również objawem innych schorzeń czy problemów, które wymagają konsultacji medycznej. Kiedy należy udać się do lekarza?
- Dodatkowe objawy
Jeśli bólowi brzucha przypominającemu zakwasy towarzyszą inne objawy, może to być znak, że coś jest nie w porządku i nie chodzi tu tylko o naturalne zmiany hormonalne. Symptomy, które powinny skłonić przyszłą mamę do niezwłocznej konsultacji medycznej to m.in.: gorączka, krwawienie z dróg rodnych, zawroty głowy, ból lub pieczenie podczas oddawania moczu, problemy z oddychaniem.
- Ból utrzymuje się przez dłuższy czas
Normalny dyskomfort związany z rozciąganiem mięśni i więzadeł zazwyczaj jest przejściowy i ustępuje po odpoczynku. Jeśli jednak ból brzucha przypominający zakwasy trwa dłużej niż kilka godzin lub nie ustępuje po zmianie pozycji, może to sugerować bardziej złożony problem, taki jak infekcja dróg moczowych, zapalenie wyrostka robaczkowego lub inne schorzenia, które wymagają interwencji medycznej. Długotrwały ból może również być oznaką problemów z ciążą, takich jak przedwczesne skurcze, które mogą prowadzić do porodu przedwczesnego.
- Ból nasila się
Jeśli początkowo łagodny ból brzucha przypominający zakwasy stopniowo się nasila, warto skonsultować się z lekarzem. O ile umiarkowany dyskomfort może być wynikiem rosnącej macicy i rozciągania mięśni oraz więzadeł, o tyle narastający ból wskazuje raczej na coś innego, poważniejszego, np. przedwczesne oddzielenie się łożyska lub zapalenie wyrostka.
- Silne skurcze brzucha
Delikatne skurcze macicy, zwłaszcza po 20. tygodniu ciąży, zwykle nie stanowią powodu do obaw, ponieważ są objawem fizjologicznie przebiegającej ciąży. Jednak jeśli silne skurcze pojawiają się wraz z bólem brzucha i plamieniem lub krwawieniem, należy skonsultować się z lekarzem. Mogą one świadczyć o przedwczesnym porodzie.
- Ból po jednej stronie brzucha
Ból brzucha, który jest zlokalizowany tylko po jednej stronie, może budzić pewne obawy, szczególnie we wczesnej ciąży. W niektórych przypadkach może to być objaw ciąży pozamacicznej, w której zarodek zagnieżdża się poza macicą, najczęściej w jajowodzie. Tego typu ból zazwyczaj pojawia się w pierwszym trymestrze i może być ostry oraz może towarzyszyć mu krwawienie.
W późniejszych etapach ciąży ból po jednej stronie może być wynikiem rosnącej macicy, nacisku na nerwy lub problemów z układem trawiennym. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, warto skonsultować się z lekarzem.
Zakwasy po treningu w ciąży
Zakwasy na brzuchu, udach, łydkach plecach czy pośladkach mogą być też po prostu następstwem wprowadzenia aktywności fizycznej. Obecnie świadomość na temat korzyści wynikających z uprawiania sportu w ciąży jest dość wysoka. Kobiety, które dowiadują się o ciąży, decydują się rozpocząć regularne treningi, nawet jeśli wcześniej nie były zbyt aktywne. W takim przypadku to normalne, że pojawiają się zakwasy, nawet jeśli ćwiczenia nie są zbyt intensywne. Nie jest to powód do niepokoju, o ile wraz z bólem mięśni nie występują inne objawy.
Jak radzić sobie z zakwasami w ciąży?
Zakwasy objawiające się bólem i sztywnością mięśni, choć niegroźne, mogą sprawiać kobietom ciężarnym sporo kłopotów. Nie dość, że ograniczają ruchy, co negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie, to powodują dodatkowy dyskomfort fizyczny, którego ciężarne i tak doświadczają już sporo. Jak sobie z nimi radzić? Klasyczne DOMS-y, powstające w wyniku mikrouszkodzeń włókien mięśniowych, ustępują samoistnie po kilku dniach. Jednak nie musisz biernie czekać na poprawę. Istnieją sposoby na złagodzenie bólu i sztywności mięśni oraz poprawę komfortu. Warto również wprowadzić działania prewencyjne, które pomogą zapobiegać zakwasom. Poniżej najważniejsze wskazówki.
Stopniowe wprowadzanie aktywności fizycznej
Jak zostało wspomniane wcześniej, zakwasy najczęściej dotyczą osób, które wracają do aktywności fizycznej po przerwie lub wykonują trening, na który nie są przygotowane. Aby zmniejszyć ryzyko zakwasów w ciąży, warto wprowadzać aktywność ruchową stopniowo. Jeśli wcześniej nie uprawiałaś sportu, zacznij od 2-3 sesji treningowych w tygodniu. Na początku ćwicz z ciężarem własnego ciała, skupiając się na ćwiczeniach wielostawowych, a także na aktywności aerobowej o niskiej intensywności, takiej jak np. spacery.
Rozgrzewka
Celem rozgrzewki jest nie tylko rozgrzanie organizmu, na co wskazuje nazwa. Ćwiczenia przed częścią główną treningu przygotowują cały organizm na czekające go zadanie – zwiększają przepływ krwi do mięśni, co sprawia, że stają się one bardziej elastyczne i mniej podatne na uszkodzenia, poprawiają siłę skurczu, zwiększają zakres ruchu w stawach i poprawiają ich ruchomość. Dobrze przeprowadzona rozgrzewka to nie tylko sposób na zmniejszenie ryzyka zakwasów, ale także na zminimalizowanie ryzyka kontuzji.
Rozciąganie
Aktualna literatura naukowa nie dostarcza dowodów na to, że rozciąganie przyspiesza regenerację, jak wcześniej uważano. Jednak stretching ma wiele innych korzyści,m.in. zwiększa zakres ruchu w stawach, poprawia elastyczność mięśni i redukuje stres. W pewnym stopniu może zapobiegać pojawieniu się zakwasów, jednak trzeba wykonywać go regularnie i nie tylko po treningu, ale też w dni nietreningowe. Ważne jest też to, aby rozciąganie było wykonywane powoli i bez forsowania, szczególnie w ciąży, kiedy organizm jest bardziej wrażliwy na kontuzje.
Ciepłe okłady
Jeśli zakwasy już się pojawią, pomocne mogą okazać się ciepłe okłady. Ciepło pomaga rozluźnić spięte mięśnie i poprawia krążenie krwi, co wspomaga regenerację, a także redukuje ból i uczucie sztywności. Możesz stosować termofory, poduszki elektryczne czy ciepłe kąpiele, jednak pamiętaj, aby wcześniej porozmawiać o tym z lekarzem, zwłaszcza jeśli zamierzasz stosować ciepły okład na brzuch – nie w każdym przypadku jest to bezpieczne.
Zdrowa dieta i nawodnienie
Prawidłowe odżywianie i odpowiednie nawodnienie organizmu to istotne elementy zarówno w zapobieganiu, jak i łagodzeniu zakwasów. Odpowiednia ilość wody wspomaga usuwanie toksyn z organizmu, co przyspiesza regenerację mięśni. Z kolei dieta bogata w białko, witaminy i minerały (szczególnie magnez i potas) sprzyja odbudowie uszkodzonych tkanek mięśniowych oraz zapobiega powstawaniu zakwasów.
Dieta powinna być jednak dopasowana do stanu zdrowia, potrzeb i wyników badań ciężarnej.
Konsultacja z lekarzem
Przed wprowadzeniem nowych aktywności fizycznych lub stosowaniem domowych metod łagodzenia zakwasów, warto skonsultować się z lekarzem. W ciąży mogą występować różnorodne dolegliwości i przeciwwskazania do niektórych form terapii, dlatego zawsze warto upewnić się, że wybrane metody są bezpieczne zarówno dla matki, jak i dla dziecka.
Na koniec warto też wspomnieć, że jeśli zakwasy już się pojawiły, to nie trzeba, a nawet nie należy rezygnować całkowicie z aktywności fizycznej. Lekka aktywność, np. w formie spacerów, poprawia krążenie krwi i przyspiesza regenerację mięśni, dlatego przy zakwasach sprawdzi się bardzo dobrze!
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
- https://my.clevelandclinic.org/health/articles/pregnancy-pains
- https://www.babycenter.com/pregnancy/your-body/7-common-pregnancy-aches-and-pains_10327839
- https://www.nhs.uk/pregnancy/related-conditions/common-symptoms/stomach-pain/
- Zainuddin Z, Newton M, Sacco P, Nosaka K. Effects of massage on delayed-onset muscle soreness, swelling, and recovery of muscle function. J Athl Train. 2005 Jul-Sep;40(3):174-80. PMID: 16284637; PMCID: PMC1250256.