Możliwe przyczyny zatkanego nosa u dziecka
Istnieje wiele przyczyn, przez które dziecko ma zatkany nos. Najczęstsze to:
- wirusowe infekcje dróg oddechowych (przeziębienie),
- alergie wziewne (np. na pyłki roślin, sierść i naskórek zwierząt)
- przerost trzeciego (gardłowego) migdałka.
Poza tym zatkany nos może wynikać z obecności polipów, guzów, torbieli, skrzywienia przegrody nosowej albo przerostu małżowin usznych. Wspomniane przyczyny można podzielić na wrodzone (np. guzy) i nabyte (np. polipy). W zależności od czasu trwania, objawy występują okresowo (np. zatkany nos w nieżycie nosa) lub przewlekle (alergia, przerost migdałka gardłowego).
Jeśli dziecko ma ciągle zatkany nos, może mieć przerośnięty trzeci migdał. Często, nawracająca niedrożność i swędzenie nosa, wskazuje na alergię. Jeśli natomiast uczucie blokady nosa występuje w sezonie chorobowym, przeważnie wynika z infekcji (częściej wirusowej niż bakteryjnej).
Nagle zatkany nos bez kataru u dziecka albo niedrożność tylko jednej dziurki nosa może wskazywać na obecność ciała obcego. Zdarza się też, że to też wynik urazu, w trakcie którego powstał w przewodzie nosowym krwiak lub ropień.
Przeczytaj także: Krwawienie z nosa u dziecka – przyczyny, leczenie, pierwsza pomoc
Zatkany nos – przeziębienie u dziecka
Zatkany nos u dziecka to najczęściej objaw przeziębienia, czyli infekcji górnych dróg oddechowych wywołanych przez wirusy. Przeważnie nie rozpoczyna choroby, lecz ujawnia się po 2-3 dniach jej trwania.
Przeziębienie rozwija się stopniowo, przynosząc najróżniejsze dolegliwości. Zwykle zaczyna się od ogólnego osłabienia, rozdrażnienia, spadku apetytu. Do tego dochodzą bóle głowy, mięśni stawów, niewysoka gorączka, problemy żołądkowo-jelitowe, drapanie w gardle i katar, który początkowo wodnisty z czasem staje się gęsty, nawet ropny. Zatyka nos, utrudniając oddychanie, jedzenie, spanie. Objawy przeziębienia są nieprzyjemne, ale niezbyt nasilone. Trwają 7-10 dni. Zaostrzają się w 2-3 dobie. Po tym czasie zanikają.
Przeziębienie jest chorobą samoograniczającą, ale może być uciążliwe. Dlatego stosuje się leczenie objawowe, pozwalające poprawić samopoczucie chorego i usprawnić jego powrót do zdrowia. Aby odblokować zatkany nos u dziecka, warto sięgnąć po preparaty obkurczające błonę śluzową nosa. Dobrze sprawdza się hipertoniczny spray z ektoiną – wyrób medyczny Ectorhin, który szybko przywraca komfort oddychania. Jest bezpieczny i odpowiedni dla dzieci. Nie powoduje efektu przyzwyczajenia, więc można go aplikować w miarę potrzeby, ale zawsze zgodnie ze wskazaniami. Znajdziesz je w ulotce dołączonej do opakowania. Przeczytaj ją dokładnie, zwróć też uwagę na przeciwwskazania, możliwe skutki uboczne oraz sposób podawania sprayu. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, rozwiej je u specjalisty – lekarza lub farmaceuty.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Zatkany nos – alergia u dziecka
Jeśli zatkany nos wynika z alergii, wówczas najprawdopodobniej współwystępuje z uciążliwym wodnistym katarem, napadowym kichaniem i swędzeniem nosa, uszu, gardła. To objawy tzw. alergicznego nieżytu nosa, któremu często towarzyszy alergiczne zapalenie spojówek. Wówczas dziecko oprócz dolegliwości nosowych ma także zaczerwienione, swędzące, łzawiące oczy.
Katar alergiczny u dzieci wywołują różne alergeny:
- wziewne – pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt,
- pokarmowe – mleko krowie, jaja kurze, soja, pszenica itp.,
- rzadziej kontaktowe – nikiel, barwniki, konserwanty itp.
W zależności od przyczyny alergiczny nieżyt nosa może być sezonowy lub całoroczny.
W pierwszym przypadku, występuje przede wszystkim wyciek wodnistej wydzieliny z nosa i napadowe kichanie, które pojawiają się nagle np. w okresie pylenia niektórych roślin. W drugim przypadku, katar alergiczny jest mniej nasilony, ale utrzymuje się przewlekle. Dominującym objawem jest zatkany nos, zaostrzający się w określonych sytuacjach – np. po uruchomieniu kaloryferów w sezonie grzewczym. Alergie u dzieci mogą ujawnić się w każdym wieku. Podejrzewając je, najlepiej skonsultować się z lekarzem (pediatrą lub od razu alergologiem).
Alergia jest reakcją organizmu na konkretny czynnik, dlatego chcąc jej uniknąć, należy unikać tego, co ją wywołuje. To dlatego na przykład dziecko uczulone na koty, nie powinno mieć kontaktu z tymi pupilami.
Na katar alergiczny u dziecka można wybrać spray do nosa Ectoclarin. To wyrób medyczny przeznaczony do profilaktyki i leczenia objawów alergicznego nieżytu nosa. Łagodzi typowe objawy, jak katar, uczucie świądu w nosie, przekrwienie śluzówki nosa czy kichanie. Nie zawiera konserwantów, więc jest odpowiedni dla wrażliwych nosów. Może być stosowany przez dłuższy czas. Przed pierwszym użyciem należy zapoznać się z treścią ulotki informacyjnej, zawsze warto też zasięgnąć porady lekarza czy farmaceuty.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Zatkany nos u dziecka – przerost migdałka gardłowego
Przewlekle zatkany nos u dziecka może wskazywać na przerost migdałka gardłowego. Szczególnie, jeśli oprócz niedrożności nosa od dłuższego czasu występują także inne symptomy tj.:
- problemy ze słuchem,
- oddychanie przez usta,
- zaburzenia wymowy,
- chrapanie,
- bezdech senny,
- nawracające infekcje gardła, ucha, zatok i in.
Przerost migdałka gardłowego najczęściej dotyczy przedszkolaków (3-7l.), choć może stanowić problem u dzieci w każdym wieku. Jeśli jakieś objawy na to wskazują, należy skonsultować się z otolaryngologiem. Lekarz zleci odpowiednie badania i ustali, czy trzeba wykonać zabieg wycięcia migdałka.
Przykładowe skutki zatkanego nosa u dziecka
Zatkany nos u dziecka ma różne przyczyny, jednak zwykle powoduje podobne skutki. Dziecko z zatkanym nosem nie może normalnie funkcjonować. Nawet niewielka niedrożność powoduje dyskomfort – utrudnia jedzenie i picie, zaburza sen, osłabia koncentrację. Smyk z zatkanym nosem oddycha przez usta, które stają się wysuszone. Dziecko chcąc przynieść sobie ulgę, oblizuje je, sprawiając, że wargi są podrażnione i boleśnie spierzchnięte.
Również długotrwałe zaburzenie drożności nosa jest niekorzystne dla zdrowia dziecka. Może doprowadzić do wad zgryzu i wymowy, także niedosłuchu i niedożywienia – dotyczy to zwłaszcza najmłodszych. Zatkany nos u niemowlaka, który dopiero z czasem nauczy się oddychać przez usa, jest objawem niebezpiecznym. Może prowadzić do duszności i niedotlenienia. Ponadto utrudnia pobieranie pokarmu, przez co maluszek może nie przybierać odpowiednio na wadze, a jego mama mieć problemy laktacyjne (zastój/zanik pokarmu).
Zatkany nos u dziecka wymaga więc odpowiedniego postępowania, a zwykle także wizyty u lekarza. Z konsultacją u pediatry lepiej nie zwlekać w przypadku:
- zatkanego nosa u niemowlaka,
- zatkanego nosa i obfitej, ropnej wydzieliny,
- zatkanego nosa i wydzieliny podbarwionej krwią,
- zatkanego nosa i gorączki, kiedy temperatura ciała przekracza 38℃,
- zatkanego nosa i innych objawów trwających ponad 7 dni.
Jeśli wszystko wskazuje na niegroźne przeziębienie, wystarczy działanie doraźne. W przypadku alergii lekarz może przepisać odpowiednie leki, a także zlecić immunoterapię alergenową, potocznie nazywaną odczulaniem. Jeśli niedrożność nosa dziecka wynika np. z wad anatomicznych, konieczne będzie specjalistyczne leczenie.
Leki na zatkany nos u dziecka
Na zatkany nos u dziecka można sięgnąć po krople lub spraye do nosa działające obkurczająco na błonę śluzową nosa. Nie tylko redukują przekrwienie śluzówki, ale również zmniejszają obrzęk i zapewniają odetkanie zatkanego nosa.
Co ważne, nie należy ich stosować dłużej niż 7 dni, ponieważ po tym czasie, dają efekt odwrotny do zamierzonego — maluch może skarżyć się na nasilone uczucie zatkanego, obrzękniętego i nadmiernie wysuszonego nosa. Aby mu ulżyć, rodzic ponownie aplikuje krople, co zamiast pomóc, nasila uczucie zatkanego nosa. Dalsze nadużywanie kropli do nosa z ksylometazoliną lub oksymetazoliną może skutkować zanikiem błony śluzowej, która zapewnia nawilżenie i ochronę przed wnikaniem patogenów. Spraye do nosa powinny być dobrane do wieku malucha — najniższe stężenie można podawać od 3. miesiąca życia dziecka.
Wśród leków na zatkany nos u dziecka dostępne są również tabletki z pseudoefedryną, która zmniejsza obrzęk i przekrwienie błony śluzowej nosa, ograniczając tym samym ilość wydzieliny. Jednak ze względu na właściwości psychoaktywne pseudoefedryny, tabletki nie mogą być podawane dzieciom poniżej 12. roku życia.
Wybrane sposoby na zatkany nos u dziecka
Istnieje kilka sposobów na to, jak udrożnić drogi oddechowe dziecka. To stosowanie sprayów obkurczających śluzówkę, oczyszczanie nosa solą morską i wykonywanie inhalacji. Ten prosty zabieg można wykonać nawet u niemowląt. Przy zatkanym nosie najlepiej zastosować roztwór lekko hipertoniczny, jak Nebu-Dose Baby. Jeśli dziecko męczy katar alergiczny, skuteczniej zadziałają ampułki do inhalacji Ectodose. O tym, kiedy i jak ich użyć, przeczytasz w ulotce dołączonej do danego produktu. Koniecznie się z nią zapoznaj przed wykonaniem inhalacji.
Dowiedz się więcej: Nebu-Dose do inhalacji – zielone czy niebieskie?
Starszym dzieciom, które są w stanie przesiedzieć spokojnie przez kilka minut, można przygotować tzw. parówki, czyli wdychanie pary unoszącej się z naparu z rumianku, majeranku lub innych ziół. Przy takim zabiegu należy jednak zachować szczególną ostrożność, aby dziecko się nie poparzyło! Para wodna nie powinna być zbyt gorąca, aby nie poparzyć dróg oddechowych. Miska z naparem musi stać stabilnie na stole, aby wrzątek nie wylał się na dziecko. Wskazana wzmożona kontrola rodzicielska!
Zarówno przy przeziębieniu, jak i alergii, ważne jest nawodnienie organizmu. Dziecko, które ma zatkany nos powinno pić więcej niż zwykle. Podstawą jest woda, jednak można zaproponować herbatę z miodem albo sok malinowy.
Na drożność dróg oddechowych dziecka wpływają też warunki środowiskowe, w jakich przebywa. Dlatego warto zadbać o odpowiednią temperaturę (ok. 20-22℃) i wilgotność (40–60%) powietrza w domu, zwłaszcza w sypialni smyka.
Sposobów na to, jak pozbyć się kataru u dziecka, jest kilka:
- stosowanie kropli do nosa na alergię czy infekcje,
- unikanie alergenów,
- oczyszczanie nosa sprayem z solą morską i ektoiną,
- wykonywanie inhalacji z soli hipertonicznej (dla dzieci w każdym wieku),
- wykonywanie tzw. parówek z naparu rumianku (dla starszych dzieci),
- nawadnianie organizmu,
- dbanie o odpowiednią jakość powietrza w mieszkaniu.
Warto z nich korzystać, bo zatkany nos u dziecka nie dość, że powoduje złe samopoczucie, może przyczynić się do rozwoju powikłań – np. zapalenia zatok czy zapalenia ucha środkowego.
Może zainteresować Cię również: Co na alergię dla dziecka?
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Łagodzi objawy skórne alergii
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2019/2020, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019
M. B. Skarzynska, Ł. Czajka, Opieka farmaceutyczna u pacjentów z ostrym lub przewlekłym zapaleniem zatok w populacji pediatrycznej i u osób dorosłych zgodnie z wytycznymi EPOS 2020