Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Łagodzi objawy skórne alergii
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Dlaczego alergie u dzieci są coraz częstsze?
Problem alergii u dzieci i dorosłych rośnie w podobnie szybkim tempie. Uważa się, że wkrótce nawet połowa Polaków będzie zmagała się z chorobami alergicznymi. Dlaczego tak się dzieje? Najprawdopodobniej z powodu zmian cywilizacyjnych, które zachodzą na naszych oczach. To przede wszystkim postępujące uprzemysłowienie, powodujące zanieczyszczenie środowiska i globalne ocieplenie. Smog szkodzi zdrowiu na wiele sposobów, również wywołując astmę i alergię u dzieci. W dodatku jest coraz cieplej, sezon pylenia trwa dłużej, a wraz z nim dłużej utrzymują się objawy pyłkowicy, czyli alergia na pyłki roślin.
Jeszcze jedną zmianą cywilizacyjną, przyczyniającą się do wzrostu występowania alergii u dzieci, jest postęp medycyny. Powszechność antybiotyków i szczepień ochronnych, a także poprawa higieny, choć chroni przed zakażeniami, może sprzyjać zmianom immunologicznym. Okazuje się bowiem, że osoby, które przechorowały gruźlicę, odrę i wirusowe zapalenie wątroby, rzadziej doświadczały alergii. Tak samo jest z dziećmi wychowującymi się na wsi, z licznym rodzeństwem, które mają stały kontakt z różnorodnymi mikroorganizmami [1]. U nich ryzyko rozwoju chorób alergicznych jest niższe w porównaniu do dzieci dorastających w miastach i z jednej strony narażonych na uliczny smog, a z drugiej na sterylne warunki mieszkalne.
Jakie są przyczyny alergii u dzieci?
Przyczyny alergii u dzieci można podzielić na genetyczne i środowiskowe. Rodzice przekazują swoim potomkom skłonność do wystąpienia alergii, a nie samą chorobą. Jeśli więc zmagasz się z atopowym zapaleniem skóry i astmą, twoje dziecko może, ale nie musi, również tego doświadczyć. To, czy przejmie od ciebie alergię, zależy od wielu czynników środowiskowych, począwszy od drogi narodzin, przez miejsce zamieszkania i warunki, w jakich dziecko dorasta, aż po codzienną dietę i styl życia.
Do wystąpienia chorób alergicznych u osób obciążonych genetycznie przyczynia się m.in. poród przez cesarskie cięcie, żywienie mlekiem modyfikowanym, a także narażenie na smog, dym tytoniowy i częsty kontakt z potencjalnymi alergenami.
Czym jest alergia?
Alergia to nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego na różne czynniki zwane alergenami, które u zdrowych osób nie wywołują żadnych objawów chorobowych, natomiast u alergików już tak. Istnieje wiele różnych reakcji alergicznych:
- miejscowych, w tym m.in. katar sienny, alergiczne zapalenie spojówek, pokrzywka,
- a także uogólnionych, jak bardzo groźny wstrząs anafilaktyczny, który wymaga pilnego podania adrenaliny.
Alergia może pojawić się w każdym wieku, a jej przebiegu nie da się przewidzieć. Rozwija się u osób o określonych predyspozycjach genetycznych, pod wpływem kontaktu z danym alergenem oraz niekorzystnych czynników środowiskowych i dietetycznych.
Do czynników sprzyjających rozwojowi alergii zalicza się np.:
- zaburzenie mikroflory jelitowej,
- niedobór witaminy D,
- zbyt wczesne rozszerzanie diety niemowlaka,
- niewłaściwe zachowania dietetyczne kobiety w ciąży,
- narażenie dziecka na dym tytoniowy i smog.
Jakie są rodzaje alergii u dzieci?
Rodzaje alergii u dzieci, podobnie jak u dorosłych, wyróżnia się na podstawie kilku kryteriów.
W zależności od czasu trwania objawów rozróżnia się:
- alergię sezonową,
- alergię całoroczną.
Biorąc pod uwagę rodzaj alergenu, mówi się o:
- alergii wziewnej,
- alergii pokarmowej,
- alergii kontaktowej.
Natomiast pod względem miejsca występowania objawów alergii występuje:
- alergiczny nieżyt nosa,
- alergiczne zapalenie spojówek,
- alergie pokarmowe,
- alergia skórna, np. atopowe zapalenie skóry (AZS),
- alergiczna astma oskrzelowa,
- reakcja uogólniona, jak anafilaksja.
Czym jest marsz alergiczny?
Alergia jest chorobą wielonarządową o zmiennym przebiegu. W wieku niemowlęcym przeważnie przybiera postać pokarmową, wywołując bóle brzucha, kolki i początkowe objawy atopowego zapalenia skóry. W wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym dominują zmiany skórne, a później oddechowe, tj. nieżyt nosa, duszności. Może też rozwinąć się astma.
To tzw. marsz alergiczny, czyli dokonująca się w czasie zmiana postaci alergii i czynników ją wywołujących, głównie z pokarmowych na wziewne. Nie do końca jest jasne zarówno to, co go wywołuje, jak i to, co może go zatrzymać. Przy czym ostatnie badania pokazują, że duże znaczenie w hamowaniu marszu alergicznego może mieć korygowanie zaburzeń mikroflory jelitowej [2], zwłaszcza u dzieci z alergią na białka mleka krowiego.
Alergie u dzieci
Alergie u dzieci stanowią poważny problem z trzech zasadniczych powodów. Po pierwsze, tempo wzrostu rozwoju alergii u dzieci jest niepokojąco szybkie. Po drugie, u dzieci groźne reakcje alergiczne występują znacznie częściej niż u dorosłych. Po trzecie, rozpoznanie utrudnia zmienna postać alergii u dzieci.
Do najczęściej występujących chorób alergicznych u dzieci zalicza się:
- alergie pokarmowe,
- atopowe zapalenie skóry,
- alergiczny nieżyt nosa,
- astmę.
Głównym czynnikiem sprawczym alergii u dzieci są alergeny wziewne i pokarmowe. Przy czym te ostatnie są najczęstszą przyczyną wstrząsu anafilaktycznego u dzieci!
Natomiast alergie kontaktowe dotyczą raczej dorosłych niż dzieci. U niemowląt najczęściej przybierają postać pieluszkowego zapalenia skóry. U dzieci starszych obciążonych atopią pod wpływem kontaktu z niklem może pojawić się pokrzywka. Równie częstym alergenem kontaktowym jest dla dzieci neomycyna (antybiotyk).
Dowiedz się więcej o Kontaktowym zapaleniu skóry u dzieci
Alergia pokarmowa u dzieci
Alergie pokarmowe występują znacznie częściej u dzieci niż u dorosłych. Dotyczą około 6% dzieci [3], w tym głównie najmłodszych. Związane z nią bóle brzucha, kolki, biegunki i inne dolegliwości w wielu przypadkach zapowiadają długotrwały marsz alergiczny. Takie objawy nie zawsze są jednak związane z alergią. Mogą też świadczyć o nietolerancji pokarmowej.
Czym różni się alergia pokarmowa od nietolerancji pokarmowej?
Alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa wynikają z nieprawidłowej reakcji organizmu na spożywany pokarm. Są swego rodzaju nadwrażliwością. Wywołują podobne objawy, za które odpowiadają jednak różne mechanizmy. Alergia pokarmowa jest związana z reakcją układu immunologicznego i wytworzeniem przeciwciał IgE, zaś nietolerancja pokarmowa zachodzi bez udziału układu odpornościowego.
Przykładem nietolerancji pokarmowej jest m.in.
- nietolerancja laktozy, czyli cukru występującego w mleku, która wynika z braku enzymu – laktazy- niezbędnego do trawienia (rozłożenia w jelitach laktozy na glukozę i galaktozę),
- nietolerancja glutenu – białka z ziaren zbóż – ma podłożenie nieautoimmunologiczne i niealergiczne, występuje znacznie częściej niż alergia na pszenicę i celiakia, czyli autoimmunologiczna nietolerancja glutenu.
- nadwrażliwość na histaminę, czyli hormon obecny nie tylko w ludzkim organizmie, lecz również niektórych produktach – bananach, truskawkach, rybach, czekoladzie – wyrzut histaminy może wywołać zmiany skórne, nieżyt nosa, bóle głowy.
Na jakie pokarmy dzieci najczęściej mają alergię?
Alergię u dziecka może wywołać każdy pokarm, jednak najczęściej są to:
- mleko krowie,
- jaja kurze,
- orzechy laskowe, arachidowe i soja,
- ryby, skorupiaki, mięczaki,
- pszenica.
Alergia na białka mleka krowiego (ABMK)
Alergia na białka mleka krowiego (w tym np. kazeinę i białka serwatkowe) to najczęstsza postać alergii pokarmowej u niemowląt. Potocznie nazywana jest skazą białkową. W Polsce dotyczy około 3% dzieci karmionych sztucznie i około 0,5% dzieci karmionych mlekiem mamy. [4]
Pierwsze objawy mogą pojawić się bardzo szybko po spożyciu pierwszego mlecznego posiłku lub kilka tygodni, miesięcy, a nawet rok później.
Alergiczne reakcje natychmiastowe najczęściej są IgE-zależne. Pojawiają się w przeciągu kilku minut lub 4-6 godzin po spożyciu pokarmu mlecznego. Przybierają postać pokrzywki, zespołu alergicznego błony śluzowej jamy ustnej, a także zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego.
Alergiczne reakcje opóźnione najczęściej są IgE-niezależne. Pojawiają się w przeciągu kilku/kilkunastu godzin po spożyciu pokarmu mlecznego. Przybierają postać przede wszystkim dolegliwości żołądkowo-jelitowych.
Objawy alergii na białka mleka krowiego nie tylko dolegliwości żołądkowo-jelitowe, jak:
- kolkowe bóle brzucha,
- częste ulewanie,
- biegunki lub zaparcia,
- śluz i/lub krew w stolcu.
Przybierają też postać:
- skórną – pokrzywki, obrzęku naczynioruchowego, atopowego zapalenia skóry,
- oddechową – sapki, świszczącego oddechu, przewlekłego kaszlu, nieżytu nosa, astmy,
- neurologiczną – nadpobudliwość, omdlenia, drgawki, zaburzenia snu.
Objawy alergii na mleko krowie często są niespecyficzne. Co ważne, mogą wywołać problemy ze wzrostem i przybieraniem na wadze, a także doprowadzić do niedoboru żelaza i anemii.
Dzieciom z rozpoznaną ABMK powinno się wyeliminować z diety mleko (krowie, owcze, kozie i innych zwierząt przeżuwających) oraz wszelkie produkty z niego przetworzone. Aby nie dopuścić do niedoboru wapnia, przyczyniającego się też do niedoboru żelaza i anemii, należy zastąpić mleko zielonymi warzywami, tofu, migdałami i innymi źródłami tego ważnego pierwiastka.
Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Bilansowanie wapnia na diecie bezmlecznej dziecka
ABMK przeważnie zanika z biegiem czasu. U niektórych wraz z dojrzewaniem organizmu dziecko nabiera tolerancji. U innych natomiast alergia pokarmowa nakłada się na inną, która w przebiegu marszu alergicznego, zaczyna dominować.
Alergia na białko jaja kurzego (ABJK)
Co uczula w jajku? Żółtko czy białko? Żółtko to słaby alergen, w porównaniu do białka. Obecne w nim m.in. owoalbumina i owomukoid, czyli najsilniej alergizujące białka, zachowują swoje właściwości mimo obróbki termicznej. Dlatego dziecko nawet po zjedzeniu ugotowanego jajka czy usmażonej jajecznicy może dostać pokrzywki, kataru, bólu brzucha, zacząć wymiotować, kaszleć. Białko jajka zaostrza objawy atopowego zapalenia skóry i astmy. Razem z mlekiem krowim należy do alergenów najczęściej wywołujących wstrząs anafilaktyczny u dzieci.
Alergia na białko jaja kurzego występuje przeważnie w okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym. Ujawnia się podczas karmienia piersią (alergeny te mogą być obecne w mleku matki) albo podczas rozszerzania diety niemowlaka. Trzeba zaznaczyć, że jaja kurze są składnikiem wielu różnych produktów spożywczych: makaronów, serów, pasztetów, wyrobów cukierniczych i innych.
Dzieci z alergią na białko jaja kurzego bardzo często są też uczulone na białko mleka krowiego. W takim przypadku konieczna jest eliminacja obu tych składników z jadłospisu i zastąpienie ich innymi, pozwalającymi utrzymać zbilansowaną, zdrową dietę.
Alergia na orzechy i soję
Alergię u dzieci mogą wywoływać orzechy laskowe i orzechy ziemne (arachidowe). Należy jednak podkreślić, że tzw. fistaszki to nie orzechy, ale nasiona roślin strączkowych. Zalicza się je zatem do tej samej grupy co soję, groch i soczewicę, również mogące wywoływać alergię i złe samopoczucie.
Objawy alergii na strączki pojawiają się dość szybko. To przede wszystkim dolegliwości ze strony układu pokarmowego, jak ból brzucha, niestrawność, biegunka [5]. Alergia na orzechy ziemne i soję w wielu przypadkach rozwija się już w okresie płodowym lub podczas karmienia piersią. Nadwrażliwość utrzymuje się przez długi czas. Szacuje się, że zanika z wiekiem tylko u 20% dzieci [6].
Natomiast ryzyko rozwinięcia alergii na orzechy laskowe w 1. roku życia jest najwyższe dla dzieci z atopowym zapaleniem skóry. Uczulenie wywołuje różne objawy żołądkowo-jelitowe, oddechowe, skórne i może łączyć się z reakcją na inne alergeny. Alergeny orzechów laskowych reagują krzyżowo z pyłkami leszczyny i brzozy, więc objawy przez nie wywołane mogą się nakładać na siebie i nasilać w okresach pylenia. Podobnie jest z innymi gatunkami orzechów: włoskimi, nerkowca, makadamia, migdałami i pistacjami.
Orzechy są cennym źródłem witamin, składników mineralnych, a także nienasyconych kwasów tłuszczowych, dlatego nie powinno zabraknąć ich w diecie dziecka. Jeśli jednak na przeszkodzie stoi alergia, orzechy trzeba wyeliminować. W takich sytuacjach warto rozważyć suplementację kwasów omega-3, zwłaszcza jeśli dziecko niechętnie je ryby, bądź też jest na nie uczulone.
Alergia na ryby i owoce morza
Alergia na ryby dotyczy przede wszystkim dzieci. Pojawia się w pierwszych latach życia, a z biegiem czasu staje się coraz mniej uciążliwa. Choć dziecko z niej nie „wyrasta”, w życiu dorosłym przeważnie nie doświadcza tak intensywnych objawów, jak w dzieciństwie. Objawy alergii na ryby i owoce morza to przede wszystkim bóle brzucha, niestrawność, biegunki, a niekiedy również katar sienny oraz poważniejsze reakcje, jak drganie mięśni, duszność, obrzęk, świadczące o wstrząsie anafilaktycznym. Takie dolegliwości mogą pojawić się nie tylko po zjedzeniu ryby, lecz również podczas wdychania jej zapachu (np. podczas gotowania, smażenia), a także dotknięcia (podczas przygotowywania lub jedzenia).
Parwalbumina, najsilniejszy rybi alergen, występuje w powszechnie spożywanych w Polsce rybach, czyli dorszach (atlantyckich i bałtyckich). Sposób przygotowania nie ma znaczenia. Tak samo uczulająca może być ryba wędzona, jak i smażona. Co ważne, alergeny dorsza wchodzą w reakcje krzyżowe z rybami innych gatunków (śledziami, szprotkami, sardynkami, karpiami, szczupakami). Alergeny ryb i skorupiaków wiążą się też krzyżowo z alergenami m.in. pleśni Cladosporium, owadów i roztoczy kurzu domowego [7].
Alergia na pszenicę u dzieci
W przeciwieństwie do innych rodzajów alergii pokarmowej ta związana z nietolerancją pszenicy mija z wiekiem. Dzieci najczęściej doświadczają jej w pierwszych latach życia, po czym z niej wyrastają. Przeważnie manifestuje się zmianami skórnymi – zaostrzeniem atopii lub pokrzywką.
Alergia wziewna u dzieci
Alergia wziewna u dzieci przeważnie daje o sobie znać po 3.-5. roku życia. W marszu alergicznym nadwrażliwość na niektóre pokarmy stopniowo zastępowana jest przez nadwrażliwość na wybrane alergeny wziewne. Najczęściej to:
- roztocza kurzu domowego,
- zarodniki grzybów pleśniowych,
- alergeny zwierząt,
- pyłki roślin, zwłaszcza wiatropylnych.
Alergeny wziewne powodują szereg możliwych reakcji ze strony układu oddechowego, nerwowego, rzadziej pokarmowego. U dzieci z atopowym zapaleniem skóry w okresie pylenia nasilają się objawy AZS, natomiast u astmatyków mogą zaostrzyć się dolegliwości oddechowe.
Alergia na roztocza kurzu domowego
Roztocza kurzu domowego to mikroskopijne pajęczaki, niewidoczne gołym okiem. Bytują w kurzu, osiadającym na zasłonach, zalegającym na półkach i kłębiącym się w zakamarkach, ale najliczniej występują w łóżkach, gdzie jest ciepło i wilgotno. Takie warunki sprzyjają namnażaniu roztoczy, które stają się praktycznie nie do wyeliminowania i utrudniają życie 20-25% Polaków. W tej grupie są głównie dzieci, bo alergia na roztocza kurzu domowego ujawnia się zwykle w dzieciństwie, choć może to nastąpić w każdym wieku.
Roztocza kurzu domowego wytwarzają wiele alergenów. Najpowszechniejsze są białka Der p 1 i Der p 2, ale zdarza się, że alergię wywołują inne Der p 10 lub Der p 23. To alergeny całoroczne, które mogą powodować różne dolegliwości przez wiele miesięcy, zwłaszcza jesiennych. Na przełomie września i października nasilają się objawy alergii na roztocza kurzu domowego. Im na zewnątrz robi się chłodniej, tym częściej przebywamy w domach i rzadziej otwieramy okna. Uruchomione w sezonie grzewczym kaloryfery wzniecają ruch powietrza, w którym unoszą się alergeny. To dlatego po powrocie do szkół i przedszkoli alergicy zaczynają mieć zatkany nos, katar, kaszel, a niekiedy także łzawienie oczu i swędzące zmiany skórne. Do tego częściej chorują, a każde przeziębienie przebiega u nich intensywniej i dłużej niż u rówieśników bez alergii.
Objawy alergii na roztocza kurzu domowego u dzieci to np.:
- zatkany nos,
- wodnisty katar,
- swędzenie nosa,
- łzawienie, zaczerwienienie oczu,
- kaszel,
- zaostrzenie objawów współistniejących chorób alergicznych,
- nasilenie objawów i wydłużenie czasu trwania infekcji wirusowych.
Objawy alergii na roztocza kurzu domowego mogą nakładać się na objawy powszechnych wśród dzieci infekcji wirusowych. Nawracające przeziębienia, często kończące się zapaleniem zatok czy ucha środkowego, w wielu przypadkach są punktem wyjścia do rozpoczęcia diagnostyki alergologicznej. Alergia na roztocza kurzu domowego jest o tyle podstępna, że przez długi czas może rozwijać się w utajeniu, wywołując poważne powikłania. Oprócz wspomnianego już zapalenia zatok, to także astma alergiczna, która niezdiagnozowana i niekontrolowana niesie ryzyko dla zdrowia i życia.
Po wykonaniu badań i rozpoznaniu alergii na roztocza kurzu domowego włącza się odpowiednie leczenie i działania profilaktyczne. Chociaż roztoczy nie można całkowicie się pozbyć, przy przestrzeganiu kilku zasad, udaje się je znacząco ograniczyć. Jak to zrobić?
- Należy dbać o higienę łóżka, często odświeżać materac, zmieniać pościel, prać ją w min. 60℃ i prasować. Warto stosować poszewki antyalergiczne.
- Trzeba regularnie wietrzyć pomieszczenia, zwłaszcza rano i wieczorem.
- Warto usunąć zbędne tekstylia, będące rezerwuarem kurzu.
- Dobrze zainwestować w odkurzacz z filtrem antyalergicznym i oczyszczacz powietrza.
- Ścierania kurzy lepiej nie zlecać alergikom. Obecne w nim alergeny nie tylko roztoczy, ale też pyłków roślin, zarodników pleśni domowych, sierści i naskórka zwierząt, stają się przyczyną uciążliwych dolegliwości, dlatego sprzątaniem powinien zająć się ktoś, kogo ten problem nie dotyczy.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Sprawdź, jak wygląda nowe ECTODOSE – roztwór do inhalacji z ektoiną bez recepty, nowe opakowanie
Alergia na zarodniki grzybów pleśniowych
Zarodniki grzybów pleśniowych, tak jak roztocza kurzu domowego, wywołują alergie całoroczne, nasilające się sezonowo. Z niewiadomych przyczyn dzieci są na nie bardziej wrażliwe niż dorośli. Dotyczy to zwłaszcza maluchów z atopowym zapaleniem skóry i genetyczną predyspozycją do rozwijania chorób alergicznych, które mieszkają w zawilgoconych domach. Alergia na zarodniki grzybów pleśniowych przeważnie wywołuje dolegliwości ze strony układu oddechowego (alergiczny nieżyt nosa), rzadziej ze strony skóry (pokrzywka). Często jest przyczyną nawracających zapaleń płuc i astmy alergicznej.
Najpowszechniejsze alergeny pleśniowe pochodzą z gatunków zewnątrzdomowych:
- Alternaria,
- Cladosporium,
i wewnątrzdomowych:
- Penicillus,
- Aspergillus.
Alergia na zwierzęta domowe
Mimo iż często mówi się o alergii na sierść zwierząt, sierść pełni raczej funkcję nośnika niż źródła alergenów. Te pochodzą przede wszystkim z naskórka i wydzielin fizjologicznych (tj. ślina, mocz, pot, łzy). Są znacznie mniejsze niż np. alergeny roztoczy kurzu domowego. Łatwo przenoszą się w powietrzu na duże odległości, dlatego mogą wywoływać alergie nawet w miejscach, gdzie nie przebywa żaden pupil. Dotyczy to na przykład szkół, kin, autobusów, w których osoby silnie uczulone mogą odczuwać uciążliwe dolegliwości.
Dzieci są najbardziej wrażliwe na alergeny kota i psa. W dalszej kolejności drobnych gryzoni, w tym myszy, chomików, świnek morskich, rzadziej chomika. Zdarzają się też alergie na świnie, krowy, konie.
Alergeny odzwierzęce wywołują:
- alergiczny nieżyt nosa – blokada, świąd nosa, wodnisty katar, napadowe kichanie,
- alergiczne zapalenie spojówek – zaczerwienienie, swędzenie, łzawienie oczu,
- kontaktowe i atopowe zapalenie skóry – swędząca wysypka, zaczerwienienie, podrażnienie, swędzenie skóry,
- astmę alergiczną – zwężenie oskrzeli, powodujące problemy oddechowe: świsty oddechowe, napady kaszlu, duszności.
Objawy alergii na zwierzęta pojawiają się bardzo szybko, w przeciągu nawet 15 minut po kontakcie z alergenem, nie później jednak niż po upływie 6 godzin.
Alergia na pyłki roślin
W Polsce najczęściej alergię wywołują pyłki:
- traw (np. tymotka łąkowa, wiechlina łąkowa, kupkówka pospolita),
- zbóż uprawnych (np. żyto),
- chwastów (np. bylica, babka, komosa),
- drzew (np. brzoza, leszczyna, dąb, jesion, grab).
Dziecko z alergią na pyłki roślin (tzw. pyłkowicą) tylko w okresie ich pylenia będzie odczuwać nieprzyjemne objawy alergicznego nieżytu nosa i zapalenia spojówek (występującego częściej niż w przypadku alergii na roztocza kurzu domowego).
Alergeny pyłków roślin wiążą się krzyżowo z alergenami owoców i warzyw, po których zjedzeniu mały alergik może doświadczyć zespołu alergii jamy ustnej (OAS – ang. oral allergy syndrome) lub zespołu pyłkowo-pokarmowego (PFAS – ang. pollen-food allergy syndrome), na które najbardziej narażone są dzieci i młodzież.
- Pyłki brzozy wchodzą w reakcje krzyżowe z jabłkiem, gruszką, brzoskwinią, wiśnią, czereśnią, marchewką, selerem, orzechami laskowymi.
- Pyłki traw wchodzą w reakcje krzyżowe z pomarańczą, arbuzem, melonem, pomidorem i orzechami ziemnymi.
- Pyłki bylicy wchodzą w reakcje krzyżowe z jabłkiem, gruszką, kiwi, marchewką, selerem i przyprawą curry.
Zarówno OAS, jak i PFAS mogą wystąpić o każdej porze roku. Wywołują natychmiastowe reakcje organizmu o różnym nasileniu. Częściej umiarkowanym niż ciężkim, jednak mogącym świadczyć o rozwijającej się anafilaksji!
Zespół alergii jamy ustnej objawia się swędzeniem, pieczeniem, mrowieniem, a także obrzękiem warg, języka, podniebienia i gardła, a także uczucie blokady w gardle, które może wywoływać chrypkę [9]. Te same objawy występują przy zespole pyłkowo-pokarmowy [9], z tym, że towarzyszą im dolegliwości ze strony różnych narządów, np.:
- nudności, biegunki, bóle brzucha,
- nieżyt nosa, duszność,
- pokrzywka lub inna wysypka,
- obrzęk naczynioruchowy, niedociśnienie, anafilaksja.
Alergia na jad owadów błonkoskrzydłych u dzieci
Jeszcze jednym rodzajem alergii u dzieci jest alergia na użądlenie lub ukąszenie owadów błonkoskrzydłych, w Polsce najczęściej os i pszczół, rzadziej trzmieli i szerszeni. Warto o niej wspomnieć, ponieważ, choć nie zdarza się często, może wywołać wstrząs anafilaktyczny (anafilaksję).
Tej alergii nie da się przewidzieć ani jej zapobiec. To, czy dziecko jest uczulone, okazuje się dopiero po fakcie. Jeśli po użądleniu na skórze pojawi się zaczerwienienie lub bąbel, nie ma większego zagrożenia. Jeśli jednak rumień czy pokrzywka nie będą miejscowe a uogólnione, a do tego pojawi się obrzęk powiek, trudności w oddychaniu, świsty, utrata przytomności, należy pilnie wezwać karetkę.
Takie objawy mogą oznaczać, że doszło do wstrząsu anafilaktycznego i należy podać adrenalinę. Osoby, które doświadczyły anafilaksji, powinny zawsze mieć przy sobie ampułkostrzykawkę z adrenaliną, aby w razie potrzeby szybko z niej skorzystać. Przy reakcji anafilaktycznej liczy się każda minuta.
Jak rozpoznać alergię u dziecka?
Podstawą jest obserwacja dziecka, pozwalająca stwierdzić kiedy i z jakiego powodu pojawiają się objawy. Alergia u dzieci ma zmienny przebieg i może mieć bardzo różne przyczyny. Jeśli w określonym czasie pojawia się napadowe kichanie, wodnisty katar czy łzawienie oczu, należy zgłosić to pediatrze. Lekarz może postawić diagnozę tylko na podstawie zebranego wywiadu i ocenie objawów klinicznych. Zwykle to wystarczy, aby rozpoznać pyłkowicę czy alergię na sierść kota. Zdarza się jednak, że trzeba rozszerzyć diagnostykę i wykonać badania.
Jak wykryć alergię u dziecka?
W celu wykrycia alergii u dziecka zleca się wykonanie badań pomocniczych:
- próby prowokacyjnej,
- punktowych testów skórnych,
- oznaczenia w surowicy obecności swoistych przeciwciał,
- alergicznych testów molekularnych.
Ich wyniki są pozwalają rozwiać wątpliwości i postawić diagnozę. Są też niezbędne, aby zakwalifikować pacjenta do immunoterapii alergenowej (odczulania). To jedyna przyczynowa metoda leczenia alergii, jednak skuteczna tylko w określonych przypadkach. Poza tym z reguły korzystają z niej dzieci od 6. roku życia ze względu na problemy diagnostyczne i logistyczne – u młodszych przyczyna alergii może być nieuchwytna, a jeśli nawet jest rozpoznana, maluch może nie być w stanie współpracować podczas długotrwałej terapii.
Jak leczyć alergię u dziecka?
Leczenie przyczynowe alergii u dzieci
Najlepszym sposobem leczenia alergii jest immunoterapia alergenowa, nazywana potocznie odczulaniem. To jedyna szansa, aby wyeliminować przyczynę alergii, a więc zwiększyć tolerancję organizmu na dany alergen. Immunoterapia pozwala uwolnić się od uciążliwych objawów, podnieść jakość życia, a także zapobiec rozwojowi innych chorób alergicznych (w tym astmy). Niestety jej skuteczność jest różna i na przykład, o ile przynosi bardzo dobre wyniki przy alergii na kota, o tyle nie działa już tak dobrze u nadwrażliwych na alergeny psa, myszy i innych zwierząt domowych. Dlatego do odczulania kwalifikuje się głównie tych, u których wiadomo, że terapia przyniesie oczekiwane efekty.
Leczenie objawowe alergii u dzieci
W leczeniu objawowym stosuje się leki przeciwalergiczne działające ogólnoustrojowo i miejscowo. To przede wszystkim leki przeciwhistaminowe i glikokortykosteroidowe, dostępne w postaci syropów, tabletek, kropli do nosa czy oczu. Oprócz nich doraźnie pomoc niosą preparaty na bazie roztworu chlorku sodu i ektoiny oraz innych substancji aktywnych.
- Gdy alergia u dziecka powoduje suchy, męczący kaszel, ulgę mogą przynieść inhalacje. To prosty zabieg, który nawilża i dodatkowo udrażnia drogi oddechowe. Nebulizację najlepiej wykonać dwa, trzy razy dziennie tak do godziny 17:00.
- Jeśli dziecko ma objawy alergicznego zapalenia spojówek, zaleca się przemyć oczy solą fizjologiczną i wkropić odpowiednie krople.
- W przypadku zaostrzenia objawów atopowego zapalenia skóry z pomocą przychodzą np. emolietnty, krem z ektoiną, emulsja ze srebrem mikronizowanym, D-pandenolem i witaminami, a także domowe sposoby, jak chociażby kąpiel w krochmalu.
Co ważne, wszelkie wyroby medyczne zalecane na alergię należy stosować zgodnie z ich przeznaczeniem. Dlatego przed ich użyciem trzeba zapoznać się z ulotką załączoną do opakowania, zwracając uwagę na informacje dotyczące wskazań, przeciwwskazań, działania, skutków ubocznych, dawkowania i sposobu podania danego produktu. Jeśli pojawią się jakiekolwiek wątpliwości, najlepiej rozwiać je, rozmawiając z lekarzem czy farmaceutą.
Może zainteresować Cię również: Ektoina do nosa na katar alergiczny i niealergiczny
[1] Dlaczego coraz częściej się uczulamy? | Alergie – mp.pl
[2] P. Albrecht, Marsz alergiczny – czy można zmniejszyć jego ryzyko? Forum Pediatrii praktycznej, 2020/2021, nr 36
[3] Final Report Summary – EUROPREVALL (The prevalence, cost and basis of food allergy across Europe) | FP6 | CORDIS | European Commission (europa.eu)
[4] Aleksandra Pituch-Zdanowska, Piotr Albrecht, Alergia na białka mleka krowiego u dzieci, Forum Pediatrii, 2018, Alergia na białka mleka krowiego u dzieci – Czasopismo dla lekarzy pediatrów | Forum Pediatrii Praktycznej
[5] Alergia na Rośliny Strączkowe (portalalergologiczny.pl)
[6] E. Dadas-Stasiak, Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2010/6 (2)
[7] Alergeny-ryb-nie-tylko-parwalbumina.pdf (alergia.org.pl)
[8] Zespół alergii jamy ustnej u dzieci | Pediatria – mp.pl
[9] Zespół pyłkowo-pokarmowy – wcale nie tak rzadka choroba u dzieci – Artykuły przeglądowe – Artykuły i wytyczne – Pediatria – Medycyna Praktyczna dla lekarzy (mp.pl)
A. Zawadzka-Krajewska, Alergia u małych dzieci, Alergoprofil, 2013/9 (4)
A. Wiernicka i wsp., Alergia pokarmowa – aktualny stan wiedzy, Pediatria po Dyplomie, 2013/3
Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP) – ScienceDirect