Alergia na słońce – czym jest ?
Nadwrażliwość na słońce to schorzenie należące do grupy fotodermatoz, w której czynnikiem patogennym jest promieniowanie UV (UVA oraz UVB).
W przebiegu reakcji nadwrażliwości na słońce w skórze, pod wpływem działania promieni słonecznych, wyzwalany jest nieznany alergen. Objawy alergii na słońce mogą rozwinąć się od kilku minut do kilku dni po ekspozycji na promieniowanie UV. Nadwrażliwość na światło słoneczne może występować pod różnymi postaciami, m.in. polimorficznej osutki świetlnej, świerzbiączki letniej, pokrzywki słonecznej czy opryszczki ospówkowatej.
Fotodermatozy rozpoczynają się zwykle w dzieciństwie i wczesnej młodości, a wczesne ich rozpoznanie jest ważne dla kontrolowania objawów i umożliwienia aktywności na świeżym powietrzu pomimo ekspozycji na słońce. Pewna grupa pacjentów nie toleruje tylko pierwszych epizodów ekspozycji na promienie UV, a po pewnym czasie i zyskaniu opalenizny mogą oni nawet przebywać na słońcu.
Wielopostaciowa osutka świetlna
Jakie są typy i objawy alergii na słońce?
Objawy uczulenia na światło słoneczne w poszczególnych postaciach nadwrażliwości na słońce to:
- Polimorficzna osutka świetlna (PMLE) to swędzącą lub piekąca polimorficzna (wielopostaciowa) wysypka (grudki, pęcherzyki, blaszki) pojawiająca w ciągu pierwszych dwóch godzin po ekspozycji na słońce. Zwykle występuje na wystawionych na słońce częściach szyi, górnej części klatki piersiowej, ramion i podudzi (zajęcie twarzy jest charakterystyczne dla dzieci). Ponadto mogą jej towarzyszyć: dreszcze, ból głowy, nudności i złe samopoczucie. PMLE objawia się najczęściej późną wiosną i wczesnym latem, kiedy ekspozycja na światło słoneczne jest zwiększona.
- Świerzbiączka letnia wygląda podobnie jak polimorficzna osutka świetlna, ale zmiany koncentrują się na twarzy (zwłaszcza wokół ust) i mają tendencję do utrzymywania się przez cały rok. Świerzbiączka może rozwinąć się na obszarach chronionych przed słońcem.
- Opryszczka ospówkowata objawia się świądem oraz rumieniowymi plamkami, które przekształcają się w krwotoczne grudkowo-pęcherzykowe i zaschnięte pęcherze, występuje od kilku do 1-2 dni po ekspozycji na słońce,
- Pokrzywka słoneczna objawia się ostrym rumieniem i bąblami pokrzywkowymi w ciągu kilku/kilkunastu minut po ekspozycji na promieniowanie UV.
Jak leczymy objawy uczulenia na słońce u dzieci?
Po zastosowaniu niezbędnej profilaktyki (to główny elementem postępowania), gdy objawy uczulenia są uciążliwe dla małego pacjenta – można zastosować leczenie zarówno miejscowe jak i systemowe (leki antyhistaminowe oraz kortykosteroidy).
Leczenie miejscowe może obejmować stosowanie maści antyhistaminowej oraz preparatu zawierającego kortykosteroid.
Nie należy bagatelizować problemu. W przypadku powtarzania się objawów trzeba zwrócić się o pomoc do lekarza, który dobierze małemu pacjentowi odpowiednie leczenie. Fotochemioterapia (PUVA, psoralen + UVA) jest metodą z wyboru w przypadku ciężkich postaci pokrzywki słonecznej oraz przed słonecznymi porami roku w postępowaniu z opryszczką ospówkowatą.
Jak chronić skórę dziecka przed słońcem i zapobiegać wystąpieniu nadwrażliwości?
Aby zapobiec objawom alergii na słońce, należy chronić skórę przed ekspozycją na światło słoneczne. Ponadto należy stosować się do następujących zaleceń:
- stosowanie kremu przeciwsłonecznego na skórę (nie zapominając o ustach), który ma współczynnik ochrony (SPF) co najmniej 30 lub więcej, zapewniając szerokie spektrum ochrony zarówno przed promieniowaniem ultrafioletowym A, jak i ultrafioletowym B;
- ograniczenie przebywania na zewnątrz w godzinach 10-15;
- noszenie okularów przeciwsłonecznych z ochroną przed promieniowaniem ultrafioletowym oraz odzieży zakrywającej ciało, w tym głowę (czapki z daszkiem, kapelusz z rondem).
Dowiedz się więcej: Ochrona przeciwsłoneczna maluchów
Musimy być także świadomi, że używanie niektórych leków, zwłaszcza antybiotyków, może wywołać reakcję fotoalergiczną, czyli objawy nadwrażliwości na światło słoneczne mogą wystąpić w związku z przyjmowaniem danego leku.
Jeśli dziecko przyjmuje leki na receptę i zwykle spędza dużo czasu na świeżym powietrzu, należy skonsultować postępowanie z lekarzem i upewnić się, czy trzeba podjąć specjalne środki ostrożności i unikać ekspozycji na słońce podczas przyjmowania leku. Znane leki o działaniu fototoksycznym to m.in. fenotiazyny, furokumaryny, furosemid, amiodaron, kwas tiaprofenowy, cyprofloksacyna.
Może zainteresować Cię także: Atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.- Lugović Mihić L. – Allergic hypersensitivity skin reactions following sun exposure. Coll Antropol. 32 Suppl 2:153-7., 2008
- Lehmann, Percy- Photodermatoses: diagnosis and treatment.Deutsches Arzteblatt international vol. 108,9 :135-41. doi:10.3238/arztebl.2011.0135, 2011
- Millard TP- Photosensitivity disorders: cause, effect and management. Am J Clin Dermatol. 2002;3(4):239-46., 2002
- Naka, F. – Photodermatoses: Kids are not just little people. Clinics in Dermatology, 34(6), 724–735., 2016
- Serafin M. – Wpływ promieniowania słonecznego na skórę dzieci i sposoby ochrony przed jego szkodliwym działaniem. Borgis – Nowa Pediatria 1/2002, s. 26-30, 2002
- https://www.health.harvard.edu/a_to_z/sun-allergy-photosensitivity-a-to-z (dostęp: 21.06.2022)
- Źródło zdjęcia: Millard TP, Hawk JL. Photosensitivity disorders: cause, effect and management. Am J Clin Dermatol. 2002;3(4):239-46.