Grzyby leśne w diecie dzieci
Dzieci nie powinny otrzymywać potraw z dodatkiem grzybów leśnych oraz przygotowywanych na nich wywarów (niektóre toksyny są odporne na działanie wysokich temperatur). Nie wystarczy wyjąć grzybów z sosu, zupy, czy bigosu – trujące substancje dostały się już do całej potrawy. Wystarczy, że na etapie przyrządzania odłoży się małą porcję dla dziecka, do której nie doda się grzybów.
Grzyby leśne do 12. roku życia są zakazane w diecie dzieci ze względu na ryzyko zatrucia pokarmowego. Może do niego dojść, gdy gatunek trujący grzyba zostanie pomylony z jadalnym. Nawet jeśli zbiera je grzybiarz z wieloletnim doświadczeniem, zawsze istnieje niebezpieczeństwo, że ten jadalny grzyb pomyli z łudząco do niego podobnym, ale już trującym.
Spożycie trującego grzyba przez dziecko może doprowadzić do ostrej niewydolności wątroby i konieczności przeszczepu tego narządu. W przypadku osób dorosłych istnieje większa szansa, że nie dojdzie do poważnych konsekwencji zdrowotnych i hospitalizacji. Im mniejszy człowiek, tym trujący grzyb jest dla niego bardziej niebezpieczny. W Polsce najpopularniejszymi grzybami leśnymi są: borowik szlachetny (prawdziwek), koźlarz czerwony, koźlarz babka, podgrzybek brunatny, gąska zielonka, maślak zwyczajny oraz mleczaj rydz. Kurki również należą do grzybów leśnych, dlatego z ich podaniem należy się wstrzymać do około 12. roku życia dziecka.
Grzyby hodowlane w diecie dzieci
Grzyby hodowlane, takie jak pieczarki, boczniaki czy shiitake, są bezpieczne i mogą pojawić się w małych porcjach w diecie dziecka od początku jej rozszerzania (na parze, gotowane, pieczone, duszone). Stanowią świetne urozmaicenie diety i mogą z powodzeniem wprowadzić maluchy w smakowy świat grzybów. Warto wprowadzić je do diety, ponieważ są źródłem białka, miedzi, potasu, cynku, selenu, magnezu oraz witamin z grupy B i witaminy D2. Mitem jest, że są bezwartościowe.
Przyrządzanie potraw z grzybów dla dzieci
Grzybów nie trzeba obierać, ale powinny zostać dokładnie umyte i poddane obróbce termicznej przed podaniem. Warto zaznaczyć, że nie są one ciężkostrawne, a na pewno nie bardziej niż produkty, które spożywamy na co dzień. Zawierają chitynę, która nie rozpuszcza się w wodzie, nie jest trawiona przez organizm, długo zalega w przewodzie pokarmowym, ale również pozytywnie wpływa na perystaltykę jelit. Co prawda w polskiej kuchni tradycyjnie przyrządzamy je w tłustych śmietanowych sosach, z dodatkiem cebuli, jednak same grzyby nie są większym wyzwaniem dla układu pokarmowego dziecka niż surowe warzywa, pełnoziarniste zboża, nasiona roślin strączkowych czy inne produkty bogate w błonnik.
Z kurek można przygotować pyszną zupę, dodać je do jajecznicy, omletu, muffinek lub zrobić risotto, pierogi czy sos kurkowy do makaronu. Pamiętajmy, aby grzyby podawać w odpowiedniej dla wieku dziecka formie. Grzyby są niskokaloryczne (50-70 kcal/100 g), dlatego warto połączyć je z gęstymi odżywczo i energetycznie produktami.
Czy dzieci mogą jeść kurki – podsumowanie
Chociaż grzyby to temat kontrowersyjny w kontekście żywienia dzieci, to doniesienia naukowe mówią jasno – grzyby hodowlane można podać dzieciom już w okresie rozszerzania diety, zaś grzyby leśne, takie jak kurki – po 12. roku życia dziecka. Przestrzeganie tych zasad może uchronić nasze dzieci przed poważnymi konsekwencjami zatrucia pokarmowego. Kurki są wartościowym składnikiem diety – są bogate w witaminy (w grzybach o pomarańczowym zabarwieniu do których należą kurki znajdziemy prowitaminę A), składniki mineralne i pierwiastki śladowe. Jednak stosunek korzyści ze zjedzenia leśnych okazów przez najmłodszych jest dużo mniejszy w stosunku do ryzyka jakie możemy ponieść. Z podaniem dziecku kurek warto poczekać do 12. roku życia.
Bibliografia:
Cardwell, G., Bornman, J. F., James, A. P., & Black, L. J. (2018). A Review of Mushrooms as a Potential Source of Dietary Vitamin D. Nutrients, 10(10), 1498. https://doi.org/10.3390/nu10101498
Komsta, M., Lech-Fitowska, M., Matyjak, D., Szpak, M. Rozszerzanie diety niemowląt. Czego nie wolno podawać dziecku? Wydawnictwo Wymagające, Warszawa 2021.
Golianek, A., Mazurkiewicz-Zapałowicz, K. (2016). Grzyby w diecie człowieka – wartość odżywcza i prozdrowotna. Kosmos, 65, 4, 513-522.