To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Dlaczego porównujemy dzieci
Porównywanie to zestawianie ze sobą zjawisk, rzeczy, cech, pozwalające znaleźć ich różnice i podobieństwa. Często wiąże się z przylepianiem łatek lepszy-gorszy, kategoryzacją i rywalizacją. To właśnie ocena, w zestawianiu ze sobą osiągnięć dzieci, wyglądu, sposobu zachowania, bardzo negatywnie wpływa na rozwój młodego człowieka.
Dzieci mają inne temperamenty, usposobienie, możliwości, różnią się wyglądem, sposobem bycia. Inny potencjał, zdolności, iloraz inteligencji nie świadczy o tym, że ktoś jest lepszy, a ktoś gorszy. Jest po prostu odmienny.
„Dlaczego nie możesz zachowywać się, tak spokojnie jak brat?”. „Stać Cię na więcej, przecież Zosia dostała 5, a dlaczego Ty 4?”, używając takich porównań, mówimy co nam się podoba, co uznajemy jako przydatne, dobre, ładne. To subiektywny punkt widzenia. Możliwe, że pozwala nam wyrazić to, co ważne, ale sprawia, że przekazujemy to w sposób krzywdzący dla dziecka.
Z drugiej strony, traktujemy porównanie jako narzędzie do motywacji. Pokazując dziecku różnicę między np. jego zachowaniem a postawą kolegi, ukazujemy różnice i liczymy na zmianę na lepsze. Nie tędy droga! Porównania bardziej deprymują niż motywują.
Przeczytaj także: Prezent na zakończenie roku szkolnego – czy nagradzać dzieci za wyniki w nauce?
Dlaczego porównywanie szkodzi
Porównywanie, które wiąże się z wartościowaniem, czyli ocenianiem i etykietowaniem – nadawaniem im określeń, które mówią o człowieku, a nie o jego zachowaniu, negatywnie wpływa na samoocenę dziecka.
Dziewczyna, która dostaje czwórki i ciągle słyszy: „Dlaczego nie możesz starać się bardziej, jak Twoja siostra i przynieść 5?”, może czuć się gorsza i słabsza, szczególnie jeśli przykłada się do nauki i odznacza innymi predyspozycjami, które nie są zauważane.
Chłopiec, który słyszy od ojca i matki, że stara się niewystarczająco, że każdy jest lepszy niż on, nabiera przekonania, że rodzice w niego nie wierzą. Porównywanie powoduje, że dziecko cały czas zwraca uwagę na to, jak zachowują się, co mówią oraz jak wyglądają inni. Nie skupia się na własnym rozwoju, odkrywaniu siebie ani eksploracji własnych preferencji, tylko na rywalizacji, dopasowaniu się do oczekiwań bliskich lub zdobyciu osiągnięć, które będą nagradzane przez rodzinę i otoczenie.
Porównywanie jest wyrazem braku akceptacji, a to wpływa negatywnie na poczucie własnej wartości dziecka, które czuje się zranione, odtrącone, ma poczucie, że „coś jest z nim nie tak”.
Dziecko, któremu poprzez porównywanie przykleja się etykietę, może utknąć w określonej roli. Ktoś, kto ciągle słyszy, że jest leniem, w końcu uznaje, że i tak nie ma po co się starać, udzielać. Ktoś, kogo wciąż nazywa się dzielnym, cały czas stara się być nieustraszone, przez co żyje pod wielką presją.
Takie postrzeganie siebie powoduje, że dzieci nie pozwalają sobie na błędy, mają trudność z przeżywaniem wszystkich emocji, rezygnują, nie wierząc we własne możliwości. Brak spełnienia tej określonej normy i narzuconej roli może powodować niezadowolenie z siebie, obawę o rozczarowanie i zawód rodziców.
Porównywanie nie motywuje, nie pomaga w rozwoju, częściej zniechęca i może powodować ograniczenie rozwoju. Dobra intencja, która przyświeca rodzicom, nie wystarczy, aby złagodzić konsekwencje porównywania dziecka do innych.
Co zamiast porównywania
Rodzice, którzy chcą wspierać swoje dzieci, którzy chcą zachęcić je do określonych działań, zachowań, mają o wiele więcej, i bardziej wspierających, strategii niż porównywanie.
- Kiedy chcesz zwrócić dziecku na coś uwagę, zatrzymaj się na faktach. „Widzę, że posprzątałaś kredki do pojemnika, a malowanki do przegródki”, zamiast „Jak chcesz, to potrafisz posprzątać, nie to, co siostra”.
- Skup się na swoich własnych odczuciach i podziel się nimi z dzieckiem „Czuję radość, kiedy mówisz mi, że jesteś z siebie dumna, bo dostałaś 4 ze sprawdzianu z matematyki”.
- Podziel się spostrzeżeniami. Powiedz, co zmieni postępowanie dziecka. Odnieś się do własnych potrzeb lub wartości. „Dziękuję, że odnosisz naczynia do kuchni, to dla mnie ważne, bo zależy mi na porządku”.
- Przekazuj konstruktywne informacje zwrotne. Odnoś się do tego, jak odbierasz zachowanie dziecka, co Ci się podoba, a co warto Twoim zdaniem zmienić. Zapytaj, czy syn lub córka, ma pomysł, jak to zrobić. Podsuń też własne propozycje.
- Pokaż dziecku korzyści, jakie przyniesie mu zmiana zachowania, np. w posprzątanym pokoju łatwiej znaleźć ulubione zabawki.
Nie odnoś się do zachowań innych. Skupiaj się na tym, co robi lub nie Twoje dziecko. Zwracaj uwagę, czy mówiąc do pociechy przypadkiem nie oceniasz jej czy nie podchodzisz do sprawy zbyt ogólnie. Buduj świadomość komunikacji z dziećmi. Obdarzaj je bezwarunkową miłością i akceptacją.
To sprzyja budowaniu pozytywnej samooceny i poczucia własnej wartości. Dzięki kochającym rodzicom, którzy unikają porównań, dziecko chętniej próbuje nowych rzeczy, potrafi przyznać się do błędu, chce współpracować i odkrywać swój potencjał. Sprzyjające środowisko rodzicielskie, które dostrzega indywidualizm, unikatowość dziecka, pokazuje mu, że rodzice przyjmują dziecko, takie, jakie jest.
Może zainteresować Cię również: Świadectwo z paskiem, czy to naprawdę takie ważne?
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Pierwszy preparat z fukoidanem, który wspomaga pracę zatok.
Kompleksowe wsparcie prawidłowego rozwoju.
Spray usuwający złogi woskowiny usznej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Bibliografia:
Kielańska, M . Poczucie własnej wartości u dzieci. (w:) Edukacja i Dialog nr 123, Grudzień 2000
Korcz, I. Poczucie własnej wartości jako klucz do rozwoju potencjału ludzkiego, osiągania prawdziwych sukcesów i szczęścia. www.21.edu.pl/ks/3/377.doc