Płodność kobiet po 30. roku życia
Każda kobieta rodzi się z określoną rezerwą jajnikową, która oznacza ilość pierwotnych komórek jajowych w jej jajnikach. Ilość komórek jest ustalona jeszcze w życiu płodowym, indywidualnie u każdej dziewczynki, a później, wraz z wiekiem, jedynie się zmniejsza. Najszybsze tempo spadku ilości rezerwy jajnikowej odnotowuje się po 35. roku życia. Co to znaczy? Odwlekanie w czasie decyzji o byciu mamą wiąże się z potencjalnymi trudnościami w zajściu w ciążę.
Ciąża po 30. roku życia a możliwe powikłania
Warto podkreślić, że 30-latka to wciąż młoda kobieta, która statystycznie nie powinna mieć większych trudności z zajściem w ciążę i jej szczęśliwym donoszeniem. Bardzo dużo kobiet odkłada decyzję o powiększeniu rodziny, stąd nikogo nie dziwi pierwsze dziecko w takim wieku. Zaawansowany wiek kobiet w kwestii prokreacji zazwyczaj oznacza przekroczenie 35. roku życia, wtedy faktycznie wzrasta ryzyko pojawienia się powikłań.
Wraz z wiekiem kobiece ciało może produkować mniej progesteronu, który uważany jest za hormon warunkujący utrzymanie ciąży. Stąd kobieta, która dowiaduje się, że jest w ciąży po 30. roku życia, powinna szybko udać się do ginekologa. Tym bardziej, jeśli ma za sobą poronienia, porody przedwczesne lub jest po operacji ginekologicznej. W zależności od stanu zdrowia przyszłej mamy lekarz może wdrożyć leki, których działanie będzie wspierało organizm kobiety w donoszeniu ciąży jeśli uzna, że występują jakiekolwiek zagrożenia.
Czy ciąża po 30-stce jest bezpieczna?
Zdecydowana większość kobiet rodzących po ukończeniu 30. roku życia będzie mamą zdrowego dziecka. To 35. rok życia jest umowną granicą, kiedy ciąża staje się bardziej ryzykowna, a samo poczęcie może być o wiele trudniejsze. Im kobieta jest starsza, tym częściej oprócz zmniejszania się rezerwy jajnikowej mogą pojawiać się cykle bezowulacyjne, a wtedy zapłodnienie jest niemożliwe.
Warto pamiętać, że powikłania ciążowe czy poronienia zdarzają się wielu kobietom, zarówno starszym, jak i tym młodszym. Kobiety 30-letnie, jeśli są zdrowe, aktywne fizycznie i prawidłowo się odżywiają, mogą założyć, że ich ciąża z dużym prawdopodobieństwem będzie zakończona urodzeniem zdrowego malucha.
O czym pamiętać planując ciążę po 30-stce?
Przed planowaną ciążą warto wybrać się na wizytę do ginekologa, który wykona podstawowe badanie fizykalne, badanie cytologiczne i zrobi USG, obrazujące wewnętrzne narządy płciowe oraz zleci badania krwi, jeśli wystąpią ku temu przesłanki. Jeśli specjalista nie widzi przeciwwskazań do starań o dziecko, warto ustabilizować choroby przewlekłe, jeśli takie występują. W tym celu należy odwiedzić kardiologa, endokrynologa czy diabetologa, zależnie od schorzenia, na które przewlekle leczy się przyszła mama.
Często choroby przewlekłe wymagają stosowania leków, które mogą niekorzystnie wpływać na rozwój płodu. Stąd decyzję o ciąży zawsze należy wcześniej skonsultować z lekarzem prowadzącym, aby zmodyfikować terapię lub wybrać najlepszy moment na poczęcie.
Kolejnym specjalistą, którego bezwzględnie powinna odwiedzić kobieta planująca ciążę, jest stomatolog. Próchnica, stany zapalne zębów czy dziąseł, często bagatelizowane, mogą stać się powodem zakażenia w czasie ciąży i występowania poważnych powikłań okołoporodowych. Przy występowaniu stanu zapalnego w jamie ustnej, kobieta w okresie ciąży, porodu czy połogu może być postawiona przed koniecznością stosowania antybiotykoterapii.
Zmiana zachowań na prozdrowotne, wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej, dieta bogata w owoce, warzywa oraz dopasowana do indywidualnych potrzeb kobiet, porzucenie nałogów, jak papierosy i rezygnacja z alkoholu – to kolejne rzeczy, o których warto pamiętać planując ciążę, nie tylko po 30-stce. Redukcja stresu, stabilna sytuacja rodzinna i finansowa, pewny powrót do pracy po urodzeniu dziecka to aspekty życia, które pozwolą osiągnąć równowagę psychiczną i poczucie bezpieczeństwa.
Trudności z zajściem w ciążę po 30-stce – gdzie szukać pomocy?
Kobiety w dzisiejszych czasach bardzo często same kontrolują swoją płodność i wybierają moment na zajście w ciążę. Jednak zostanie mamą po 30. roku życia nie zawsze jest proste, bo chociaż kobieta jest młoda, mogą występować różne komplikacje, uniemożliwiające poczęcie. Jeśli para stara się o dziecko, ale mijają kolejne miesiące, a na teście ciążowym wciąż widnieje jedna kreska, warto skonsultować się ginekologiem, który zdiagnozuje przeszkodę lub pokieruje do specjalisty zajmującego się niepłodnością. To szczególnie ważne, kiedy ciąża nie pojawia się po roku regularnego współżycia 2-4 razy w tygodniu, bez stosowania żadnej antykoncepcji.
Część par nie może czekać na naturalne poczęcie, gdyż każdy miesiąc, w którym nie doszło do zapłodnienia, odsuwa szansę na zostanie rodzicami. Wtedy warto wziąć pod uwagę to, co oferuje współczesna medycyna – np. inseminację lub in vitro. To techniki, które pomagają niepłodnym parom na uzyskanie ciąży i dają nadzieję na powiększenie rodziny, kiedy wszystko inne zawodzi.
Bibliografia:
1. Calvalcante M. i in.: Ovarian anging in humans: potential strategies for extending reproductive lifespan. GeroScience, 2023, 45(4), 2121-2133.
2. Skoracka K., Ratajczak E. i in.: Female fertility and the nutrition approach: the most essential aspects. Advances in Nutriction, 2021, 12(6), 2372-2386.
3. Correa-de-Araujo R., Yoon S.: Clinical outcomes in high-risk pregnancies due to advanced maternal age. Womens Health, 2021, 30(2), 160-167.