To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co to są sinice?
Sinice zalicza się do królestwa bakterii. To właściwie cyjanobakterie zdolne do przetrwania w najtrudniejszych warunkach. Występują w słonych morzach, słodkich rzekach i jeziorach, arktycznych lodowcach i gorących źródłach. Nie straszne im wysokie temperatury ani długotrwałe susze. Mogą przetrwać w niekorzystnych warunkach tlenowych i czerpią energię z szerokiego spektrum światła. Pozyskują energię z fotosyntezy i produkują chlorofil (zielony barwnik), przez co przez dziesięciolecia uznawane były za rośliny.
Sinice to jedne z najstarszych mikroorganizmów. Jako bakterie fotosyntezujące miliardy lat temu przyczyniły się do wytworzenia tlenu w ziemskiej atmosferze. To samo czynią dziś, choć nie zawsze.
Sinice są ważnym elementem ekosystemu i o ile nie kwitną obficie w wodach mórz i jezior, niosą mnóstwo korzyści:
- produkują życiodajny tlen,
- wzbogacają gleby w związki azotowe,
- a także zawierają cenne substancje czynne biologicznie (m.in. przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwmalaryczne), które mogą być stosowane w medycynie, farmacji, biotechnologii.
Pozytywne właściwości sinic nie są powszechnie znane. Raczej kojarzymy je z plagą, przez którą kąpieliska są zamknięte, a wakacje niezbyt udane. Każdego lata jest podobnie: sinice nad polskim morzem widoczne są już w czerwcu, ale to połowa lipca i początek sierpnia jest czasem ich najintensywniejszego kwitnienia. Czerwone flagi wywieszane są na plażach od Łeby do Gdańska, a nawet dalszych. Sanepid ostrzega plażowiczów, ale nie wszyscy stosują się do zakazu pływania. A kąpiel w sinicy może być bardzo groźna.
Przeczytaj także: Z maluchem nad wodą
Czym grozi kąpiel z sinicami?
Zakwit sinic sprawia, że woda wygląda na zanieczyszczoną, ale nie to jest największym problemem. Niektóre z występujących w Bałtyku sinic, wytwarzają groźne dla ludzi i zwierząt toksyny. Kąpiel w skażonej wodzie może przynieść bardzo poważne skutki. Zwłaszcza, jeśli szkodliwe związki dostaną się do przewodu pokarmowego.
Co się stanie po wypiciu wody morskiej z sinicami? Dojdzie do poważnego zatrucia z wymiotami i biegunką. Torsje mogą pojawić się od razu i być tak silne, że nie pozwolą wyjść na ląd, przyczynią się do podtopienia, czy nawet utonięcia. Co więcej, istnieje ryzyko uszkodzenia narządów wewnętrznych i przyspieszenia rozwoju zmian nowotworowych.
Nie tylko kąpiel z sinicami jest groźna. Wystarczy brodzić w skażonej wodzie, aby na nogach pojawiła się swędząca wysypka. Przy dużym zagęszczeniu sinic, niewskazane jest nawet przebywanie na plaży – aerozol, zawierający toksyny sinicowe, może podrażnić drogi oddechowe, wywołać ból gardła, napad astmy, powodować swędzenie i łzawienie oczu.
Jakie są objawy zatrucia sinicami?
Każdy gatunek cyjanobakterii zawiera lipopolisacharyd – endotoksynę nietolerowaną przez ludzki organizm. Już niewielka jej ilość może wywołać:
- złe samopoczucie,
- nudności,
- bóle brzucha,
- dreszcze,
- gorączkę,
- bóle mięśni i stawów.
Objawy zatrucia sinicami zależą od rodzaju toksyn
Najczęściej zakwitające w Bałtyku sinice Nodularia spumigena wydzielają hepatotoksyny, które mogą uszkodzić wątrobę, a nawet doprowadzić do jej niewydolności. Ponadto działają rakotwórczo.
Skutki zatrucia sinicami Nodularia spumigena:
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
- osłabienie,
- niewydolność wątroby.
Inne, często zakwitające nad polskim morzem sinice to Aphanizomonen flos-aquae, wytwarzające endotoksyny wątrobowe i neurotoksyny.
To one powodują objawy ze strony układu nerwowego i mięśniowego:
- drżenie mięśni,
- zaburzenia równowagi,
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
- bardzo niebezpieczne, ale i bardzo rzadkie, porażenie mięśni oddechowych.
Groźne sinice w Bałtyku to także Lyngbya, Schizothrix i Oscillatoria. Te gatunki produkują dermatotoksyny odpowiedzialne za powstanie reakcji skórnych, objawiających się:
- podrażnieniem
- swędzeniem,
- pieczeniem,
- obrzękiem,
- zaczerwienieniem.
Po jakim czasie pojawiają się objawy zatrucia sinicami?
Tempa rozwoju, jak i nasilenia objawów zatrucia sinicami nie da się przewidzieć. Uważa się jednak, że dolegliwości po wypiciu skażonej wody pojawiają się bardzo szybko – w przeciągu kilku minut. Jeśli chodzi natomiast o reakcje alergiczne wywołane cyjanobakteriami, te mogą ujawnić się z opóźnieniem, po kilku godzinach, a nawet po kilku dniach.
Jak leczyć zatrucie sinicami?
Na toksyny sinicowe nie ma leku przyczynowego. Jedynym, co można zrobić jest łagodzenie objawów. Jeśli po kąpieli w morzu, skóra swędzi, piecze, należy szybko wziąć prysznic i dokładnie się umyć, aby zmyć z ciała i włosów drażniące toksyny. Dobrze też wyprać w wysokiej temperaturze strój kąpielowy i odzież, która miała styczność ze skażoną wodą.
Na duży świąd pomóc mogą zimne okłady, a także leki przeciwhistaminowe, część z nich jest dostępna bez recepty. W przypadku bólu głowy, mięśni, stawów czy brzucha można zastosować paracetamol lub ibuprofen. Dolegliwości gardłowe uśmierzą pastylki do ssania np. z benzokainą (dla dorosłych) czy spraye np. z mentolem (dla dzieci). Jeśli sinice wywołały swędzenie i pieczenie oczu, należy przemyć je roztworem soli fizjologicznej i zastosować krople kojąco-nawilżające.
Przy zatruciu sinicami ważne jest nawadnianie organizmu. Picie większej ilości płynów pomaga usunąć toksyny z organizmu, a ponadto zapobiega odwodnieniu, które jest groźne zwłaszcza u dzieci. Jeśli wymiotują, mają biegunkę, powinny dostać wodę, elektrolity, probiotyki. Należy też umówić je do lekarza. Choć ciężkie zatrucia sinicami zdarzają się rzadko, dzieci są szczególnie na nie narażone. Dlatego w niektórych sytuacjach najbezpieczniej, by trafiły na obserwację do szpitala. Pilna pomoc medyczna jest niezbędna, gdy objawy zatrucia sinicami są nasilone i narastają w czasie.
Gdzie aktualnie kwitną sinice w Bałtyku?
Stan polskich wód jest na bieżąco monitorowany, ale zagęszczenie i rozmieszczenie sinic szybko się zmienia. Dlatego informacje o masowych zakwitach sinic, warto sprawdzać w serwisie kąpieliskowym (sk.gis.gov.pl). Jeszcze kilka dni temu z ich powodu zamknięte były kąpieliska w Trójmieście. Dziś już można z nich korzystać. Mimo to, plażowicze z Gdyni, Gdańska i Sopotu powinni mieć się na baczności. W tej części wybrzeża jest mało prądów morskich i wiatru. A im mniej falowania, tym więcej sinic, zwłaszcza przy brzegu.
Oprócz sprawdzania aktualnych informacji o sinicach, warto umieć je rozpoznawać. Wystarczy zmiana kierunku wiatru, aby sinice pojawiły się lub zniknęły. Przed kąpielą w morzu, przyjrzyjmy się dokładnie wodzie!
Jak wyglądają sinice w morzu?
Zielony i niebieski barwnik występujący u sinic sprawia, że woda w miejscu ich zakwitu nabiera charakterystycznego koloru. Wygląda jak plamy rozlanej farby – niebieskiej, zielonej, ale i szarej, czerwonej, brązowej. To tzw. kożuch sinicowy, który może pojawić się zarówno na powierzchni wody, jak i na dnie. Często towarzyszy mu nieprzyjemny zapach stęchlizny, ziemi lub trawy, a często też piana zbierająca się przy brzegu.
Sinice a glony
Toksyczne sinice można pomylić z niegroźnymi glonami, np. morszczynem pęcherzykowatym. Zwłaszcza, jeśli w temacie roślin morskich jest się laikiem. Dlatego, jeśli wygląd i zapach wody jest niepokojący, lepiej do niej nie wchodźmy. Sprawdźmy tablicę informacyjną umieszczoną przy wejściu do plaży oraz komunikaty dostępne w serwisie kąpielowym. Stosujmy się do zaleceń, bo nawet lekki zatrucie sinicami to nic przyjemnego.
Może zainteresować Cię również: 6 pytań do eksperta – zatrucie pokarmowe podczas wakacji
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Łagodzi objawy skórne alergii
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
J. Głowacka i wsp., Cyanobacteria – źródło związków biologicznie czynnych, Biotechnologia4/79, 2007
E. Kosowska-Żok i wsp., Potencjał biotechnologiczny cyjanobakterii tworzących zakwity sinicowe, Chemik, 68/4, 2014
Serwis Kąpieliskowy – Główny Inspektorat Sanitarny (gis.gov.pl)
Jakie są objawy zatrucia sinicami? | Pediatria – mp.pl
Lipopolisacharyd jako najważniejszy, immunologicznie czynny składnik struktury ściany komórkowej bakterii gramujemnych – Artykuły – Biotechnologia.pl – łączymy wszystkie strony biobiznesu