Oprócz zbawiennego działania na ludzką psychikę promieniowanie słoneczne odpowiada za procesy biosyntezy zachodzące w skórze, w wyniku których pod wpływem promieni UVB wytwarzany jest cholekalcyferol, czyli właśnie witamina D3. Pełni ona wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka. Wytwarza on witaminę D w skórze, a konkretniej w keratynocytach w warstwie rozrodczej naskórka, po ekspozycji na promienie słoneczne.
Witamina D3 ze słońca – dlaczego jest niezbędna do prawidłowego rozwoju dziecka?
Szacuje się, że aż około 90% zapotrzebowania na witaminę D pokrywa ekspozycja na promienie UVB. Tylko za około 10% zapotrzebowania odpowiada właściwa dieta i suplementacja. 50% populacji globu, nie mając stałego, równomiernego dostępu do światła słonecznego cierpi na niedobór witaminy D. Wciąż niewielka świadomość tego, jak ważnym związkiem chemicznym jest witamina D3 sprawia, że wielu ludzi w ogóle jej nie suplementuje, cierpiąc na przewlekłe niedobory. Na szczęście świadomość na temat kluczowej roli witaminy D3 w rozwoju dziecka wciąż rośnie – zarówno wśród kobiet ciężarnych jak i młodych matek.
Witamina D3 pełni w organizmie człowieka wiele bardzo istotnych funkcji. Dawniej uznawano, że ma wpływ głównie na regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej i to dzięki niej organizm człowieka jest w stanie wchłaniać w prawidłowy sposób wapń i fosforany. Dalsze badania nad witaminą D3 ujawniły, że jej odpowiedni poziom w ciele ma wpływ na szereg innych, znaczących procesów fizjologicznych, których suma zapewnia prawidłowy rozwój. Jej właściwe stężenie odpowiada za:
- zdrowe zęby,
- mocne kości,
- silny układ odpornościowy,
- właściwe funkcjonowanie układu nerwowego,
- właściwe funkcjonowanie układu krążenia.
To całkiem sporo korzyści, jak na jedną witaminę, prawda?
Wiosenne światło słoneczne – źródło darmowej witaminy D3
Nadejście wiosny bezpośrednio przekłada się na spędzanie większej ilości czasu na zewnątrz. Słoneczny dzień to fantastyczna okazja do zabawy na świeżym powietrzu. Dzieci coraz chętniej wychodzą na dwór, jeżdżą na rowerach, grają w piłkę i spacerują. W szkołach lekcje wychowania fizycznego realizuje się coraz częściej na boisku, a przedszkolaki spędzają czas na placu zabaw. To wszystko sprzyja syntezie witaminy D3 ze słońca. W pierwszych tygodniach wiosny nie jest oczywiście na tyle ciepło, by można było odsłonić wystarczającą ilość ciała, a synteza skórna witaminy D3 była za każdym razem skuteczna. Ale z każdym dniem jest przecież coraz cieplej, dzień jest coraz dłuższy, a słońce operuje coraz mocniej. Warto z tego korzystać – dla zdrowia!
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Naturalne składniki wspomagające pracę układu odpornościowego.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Wspomaga naturalną odporność.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Na wzmocnienie odporności. Uzupełnia codzienną dietę w starannie dobrane, naturalne składniki, takie...
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego
Jaka jest najlepsza pora dnia na przyswajanie witaminy D3 ze słońca?
Udowodniono, że procesy biosyntezy, w wyniku których dochodzi do wytworzenia witaminy D3 przebiegają najkorzystniej w godzinach od 10.00 do 15.00 podczas wiosennych i letnich miesięcy, a dokładniej od kwietnia do września. Wówczas ekspozycja na działanie promieni UVB jest najskuteczniejsza pod kątem syntezy skórnej witaminy D. Oszacowano, że wystarczy już 15 minut ekspozycji na słońce w ciągu dnia – zakładając, że wystawimy na działanie promieni słonecznych 18% powierzchni skóry – czyli twarz, nogi i ręce. Taka ekspozycja słoneczna pozwoli na uzupełnienie niedoboru witaminy D i zapewni prawidłowy przebieg procesów, które zachodzą w organizmie człowieka z jej udziałem. To, czy organizm dziecka będzie w stanie skutecznie uzupełnić poziom witaminy D3 zależy od kilku czynników, takich jak:
- napigmentowanie skóry – im ciemniejszy odcień skóry, tym niższe notuje się wytwarzanie witaminy D3.
- prawidłowa masa ciała – ponieważ nadmierna ilość tkanki tłuszczowej stanowi barierę dla przezskórnego pozyskiwania witaminy D3 ze słońca.
- odpowiedni wiek – to właśnie dzieci mają największą zdolność biosyntezy witaminy D3 przez skórę. Niestety, wraz z upływem lat coraz łatwiej o niedobór witaminy D, ponieważ zdolność organizmu do jej syntezy spada. Warto wówczas pamiętać o jej suplementacji.
Warto nadmienić, że światło słoneczne padające przez szyby nie jest w stanie wpłynąć na prawidłowe uzupełnianie poziomu witaminy D3. Promieniowanie UVB nie przenika przez szyby, dlatego wchłanianie witaminy D3 w ten sposób nie jest możliwe. Wobec tego w okresie od wiosny do jesieni powinno się zapewnić dziecku aktywność na zewnątrz w godzinach, w których samodzielna produkcja witaminy D3 przez jego organizm będzie najintensywniejsza.
Znaczenie suplementacji witaminy D3 u dzieci
Dostarczanie witaminy D3 ze źródeł innych, niż kąpiele słoneczne jest kluczowe w okresie od września do kwietnia. Wówczas o optymalny poziom tej witaminy powinno się zadbać stosując prawidłową, odpowiednio zbilansowaną dietę i właściwe suplementy. Jej właściwy poziom zapewnia:
- prawidłową mineralizację kości
- prawidłową pracę trzustki, nadnerczy, przysadki mózgowej i tarczycy,
- wzmocnienie układu immunologicznego.
Witamina D3 zapobiega krzywicy u dzieci, wzmacnia zęby, przeciwdziała rozwojowi cukrzycy. Wspomaga prawidłowy rozwój układu kostnego i wpływa na szereg procesów zachodzących w organizmie małego człowieka. Warto więc przy okazji wizyty u lekarza skonsultować z nim ilość witaminy D3, jaką powinno przyjmować dziecko w określonym wieku.
Należy zaznaczyć również, że na naszej szerokości geograficznej podawanie dzieciom witaminy D3 lekarz może zalecać całorocznie. Wynika to z faktu, że czerwiec, lipiec i sierpień – czyli miesiące, podczas których panuje w naszym kraju najsilniejsze nasłonecznienie przy jednocześnie utrzymujących się wysokich temperaturach powietrza – nie są wystarczająco długim czasem na to, by uzupełnić niedobory witaminy D3 ze słońca, a przez pozostałe miesiące jesieni, zimy i przedwiośnia nasze organizmy produkują naprawdę znikome ilości tej witaminy.
Odpowiednio zbilansowana dieta może wzbogacać w niewielkim stopniu organizm w tę cenną witaminę. Niektóre produkty spożywcze zawierają witaminę D3. Aby w sposób naturalny wprowadzać cholekalcyferol do organizmu wraz z posiłkami należy spożywać:
- ryby: łososia, makrelę, śledzia, węgorza, dorsza, tuńczyk, sardynki;
- nabiał: mleko, jaja, sery żółte;
- niektóre grzyby.
Jakie suplementy z witaminą D3 wybrać dla dziecka?
Witamina D rozpuszcza się w tłuszczach, dlatego najlepszym jej nośnikiem będą preparaty na bazie tłuszczu. Na rynku farmaceutycznym dostępne są kropelki, zawierające witaminę D oraz kwas DHA z alg. Jest on bardzo ważny w rozwoju noworodka i niemowlęcia. DHA wpływa na zmniejszenie częstotliwości infekcji, wspiera procesy poznawcze, działa przeciwzapalnie, a także wspiera rozwój psychoruchowy. Wszystkie te dobroczynne właściwości kwasu DHA z alg, połączone z korzyściami płynącymi z przyjmowania witaminy D przyczyniają się do zapewnienia prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecku. Kropelki z witaminą D i DHA mogą być stosowane już od 1. dnia życia.
Olej z alg a olej z ryb – który wypada korzystniej w diecie dziecka?
Jako niezwykle korzystny w diecie dziecka wymienia się zawsze olej zawarty w tłustych rybach morskich. Jednak warto mieć na uwadze to, że istnieje ryzyko zanieczyszczeń, spowodowanych życiem ryb w brudnych wodach lub hodowanych w nieodpowiednich warunkach. Oleje rybie mogą zawierać śladowe ilości białek, które niekiedy wywołują u dzieci reakcje alergiczne, a są trudne do wyśledzenia jako przyczyna problemów pokarmowych. Zapach i smak oleju rybiego jest specyficzny i nie każde dziecko może chcieć go przyjmować. Tłuszcze rybie nie zawsze są badane pod kątem zawartości DHA, dlatego tak naprawdę do końca nie wiemy, ile kwasu faktycznie spożywa dziecko. Co ważne, aby pozyskać olej DHA z ryb nierzadko wykorzystuje się rozpuszczalniki chemiczne.
Olej pozyskiwany z alg jest standaryzowany na zawartość DHA, oznacza to, że jego zawartość jest zawsze taka sama. Kontrolowane warunki pozyskiwania oleju minimalizują ryzyko zanieczyszczenia oleju metalami ciężkimi i pestycydami. Smak i zapach oleju z alg jest neutralny, a cały produkt jest trwały – jest zabezpieczony przed utlenianiem i nie ulega przedwczesnemu psuciu. Aby go pozyskać nie są używane chemiczne rozpuszczalniki. Produkcja oleju DHA z alg jest ściśle regulowana przez Światową Organizację EPA, DHA i Omega-3 GOED, a także zgodna z certyfikacją wysokiej jakości ISO.
Bibliografia:
Krzysztof Buczkowski, Sławomir Chlabicz, Joanna Dytfeld, Wanda Horst-Sikorska, Andrzej Jaroszyński, Przemysław Kardas , Michalina Marcinkowska, Janusz Siebert, Marek Tałałaj, Wytyczne dla lekarzy rodzinnych dotyczące suplementacji witaminy D, Forum Medycyny Rodzinnej 2013, tom 7, nr 2, 55–58,
Praca zbiorowa, Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r., Postępy Neonatologii 2018;24(1), 1-24.
Piotr Ignaczak, Witamina D, Lekarz POZ 6/2017, 419-423