Anemia – czym jest?
Anemia, inaczej niedokrwistość to stan, w którym w organizmie brakuje wystarczającej ilości czerwonych krwinek lub hemoglobiny – białka odpowiedzialnego za transport tlenu do tkanek. Objawia się to osłabieniem, kołataniem serca, zmęczeniem, bladością skóry, a także zawrotami głowy czy trudnościami z koncentracją. Właściwe rozpoznanie przyczyny anemii jest kluczowe, aby dobrać odpowiednią dietę i leczenie.
Anemia z niedoboru żelaza – leczenie
W leczeniu anemii niezwykle ważna jest odpowiednia, bogata w żelazo dieta i właściwa suplementacja. W pierwszej kolejności zaleca się wzbogacenie codziennego jadłospisu w produkty bogate w żelazo, takie jak czerwone mięso, podroby (np. wątróbka), ryby, jaja, rośliny strączkowe, szpinak, buraki czy orzechy. Ważne jest również spożywanie witaminy C (np. w owocach cytrusowych, papryce, brokułach), która zwiększa wchłanianie żelaza z pożywienia (redukując żelazo (III) do żelaza (II) – przyswajalnej formy).
W przypadku zaawansowanej anemii lub gdy dieta nie przynosi oczekiwanych efektów, lekarz może zalecić suplementy żelaza w formie tabletek lub w poważniejszych przypadkach, zastrzyki domięśniowe lub dożylne. Podczas leczenia bardzo ważne są regularne badania krwi, aby móc monitorować postępy leczenia i dostosować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. Leczeniem anemii z niedoboru żelaza powinien zająć się lekarz. Nadmiar żelaza jest szkodliwy, dlatego nie należy włączać suplementacji na własną rękę.
Anemia z niedoboru żelaza – kogo może dotyczyć?
Na anemię z niedoboru żelaza narażone są osoby na źle zbilansowanych dietach, osoby na dietach roślinnych, z zaburzeniami odżywiania, nadużywające alkoholu, a także osoby o niskim statusie socjoekonomicznym i osoby po 65 roku życia. Anemia może być również wynikiem zwiększonego zapotrzebowania na żelazo np. w czasie ciąży, laktacji czy podczas szybkiego wzrostu. Przyczyną anemii może być także zwiększona utrata żelaza np. w wyniku utraty krwi, krwiomoczu, miesiączkowania, oddawania krwi czy utraty krwi podczas operacji.
Na anemię mogą być również narażeni sportowcy wytrzymałościowi. Stany zmniejszonego wchłaniania żelaza obserwuje się również w chorobach górnego odcinka przewodu pokarmowego, u osób z przewlekłymi chorobami nerek, po operacji bariatrycznej czy w wyniku przyjmowania niektórych leków (np. zobojętniających sok żołądkowy).
Zalecenia żywieniowe w anemii – jak poprawić wchłanianie żelaza dietą?
Aby poprawić wchłanianie żelaza, należy pamiętać o kilku kluczowych zasadach żywieniowych. Przede wszystkim warto łączyć produkty bogate w żelazo z tymi zawierającymi witaminę C, która znacząco zwiększa jego przyswajalność. Przykładowo, do sałatki ze szpinakiem warto dodać paprykę lub skropić ją sokiem z cytryny, a do posiłku z mięsem sięgnąć po surówkę z kiszonej kapusty. Z pewnością, dzięki tym prostym zmianom, organizm będzie w stanie efektywniej korzystać z dostarczanego żelaza i skuteczniej walczyć z anemią.
Należy unikać jednoczesnego spożywania produktów zawierających duże ilości wapnia, takich jak nabiał, ponieważ wapń konkuruje z żelazem o wchłanianie w jelicie. W celu polepszenia wchłaniania żelaza warto ograniczyć również picie kawy i herbaty do posiłków, ponieważ zawarte w nich taniny mogą utrudniać przyswajanie żelaza z pożywienia.
Najlepsze produkty bogate w żelazo
Do produktów bogatych w żelazo zaliczamy:
- podroby, a szczególnie wątrobę (np. gęsia, kacza, wieprzowa, kurza, z indyka),
- nerki,
- mięso, ryby,
- natkę pietruszki,
- suche nasiona roślin strączkowych (np. soczewica czerwona i zielona),
- jaja,
- ciemne pieczywo,
- orzechy (np. migdały i orzechy nerkowca).
Należy jednak podkreślić iż w produktach spożywczych występują dwa rodzaje żelaza:
- żelazo hemowe – z produktów pochodzenia zwierzęcego, które jest lepiej przyswajalnej,
- żelazo niehemowe – z produktów pochodzenia roślinnego, gorzej przyswajalne.
Pomimo tego, że żelazo niehemowe jest znacznie gorzej przyswajalne, to z uwagi na jego powszechne występowanie w wielu produktach spożywczych wciąż stanowi istotne źródło tego pierwiastka. W przypadku anemii warto także pamiętać, iż spożywanie produktów bogatych w żelazo (w przeciwieństwie do suplementacji) nie niesie za sobą ryzyka przedawkowania.
Upłynnia gęstą i zalegającą wydzielinę. Udrożnia nos i zatoki.
Hipertoniczny spray do nosa z ektoiną.
Spray wspomagający leczenie stanów zapalnych gardła, spowodowanych przez infekcje bakteryjne i wirus...
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania.
Pastylki na gardło z ektoiną przeznaczone do stosowania podczas objawów przeziębienia.
Pastylki do ssania na chrypkę, pieczenie błony śluzowej jamy ustnej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Pierwszy oryginalny syrop z porostu islandzkiego. Skutecznie łagodzi suchy kaszel.
Bibliografia:
- Pietrzak A. Effective iron treatment – principles of treatment in isolated deficiency and with anemia. Lekarz POZ. 2024;10(1):57-64.
- Snook J. i wsp.. British Society of Gastroenterology guidelines for the management of iron deficiency anemia in adults. Gut. 2021 Nov;70(11):2030-2051.
- Jarosz, M. i wsp. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. 2020. NIZP-PZH, Warszawa.