Jak powstaje cellulit i dlaczego nasila się w ciąży?
Cellulit to schorzenie dermatologiczne, które charakteryzuje się nieprawidłowym rozmieszczeniem adipocytów, czyli komórek tłuszczowych pod skórą. Tłuszcz przedostaje się przez strukturę włókien tkanki łącznej, czego objawem są wgłębienia i grudki (widoczne gołym okiem lub po ściśnięciu skóry), które przypominają skórkę pomarańczy.
Przyczyny powstawania cellulitu mogą być różne, a sam proces nie został dokładnie poznany. Wiadomo jednak, że znacznie częściej występuje on u kobiet niż u mężczyzn. Wiele źródeł podaje, że z problemem pomarańczowej skórki zmaga się aż 80-90% kobiet po 20 roku życia i tylko 10% mężczyzn.
Wynika to z różnic anatomicznych i fizjologicznych. Kobiety z natury mają więcej tkanki tłuszczowej – zwłaszcza na udach, pośladkach i biodrach, dlatego to właśnie tam najczęściej pojawia się cellulit. Znaczenie ma też struktura włókien tkanki łącznej. U kobiet biegną one równolegle do siebie i prostopadle do skóry, natomiast u mężczyzn układają się krzyżowo, co w pewnym stopniu zapobiega przedostawaniu się tłuszczu i tworzeniu bruzd.
Czynniki zwiększające ryzyko powstawania cellulitu to:
- nieprawidłowe krążenie krwi oraz limfy i związane z tym trudności z usuwaniem produktów przemiany materii,
- zaburzenia gospodarki hormonalnej (związane np. z ciążą, menopauzą, przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych i niektórymi chorobami),
- niezdrowa dieta (w szczególności nadmiar soli i żywności prozapalnej),
- brak aktywności fizycznej i siedzący tryb życia,
- przewlekły stres,
- palenie papierosów,
- genetyka.
Jedną z głównych przyczyn cellulitu jest też nadwaga i otyłość – w tym przypadku bezpośrednim problemem jest nadmiar tkanki tłuszczowej. Jednak trzeba pamiętać, że u osób szczupłych i aktywnych fizycznie problem również może wystąpić.
Dlaczego cellulit nasila się w ciąży?
Cellulit w ciąży nasila się z kilku powodów:
- Zmiany hormonalne – w trakcie ciąży w organizmie kobiety dochodzi do wielu zmian hormonalnych. Między innymi podnosi się poziom estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych, które odgrywają szczególną rolę w powstawaniu cellulitu.
- Przyrost tkanki tłuszczowej – w ciąży zwiększa się poziom tkanki tłuszczowej, a rozrost adipocytów oraz zwiększenie ich liczby jest jedną z głównych przyczyn cellulitu.
- Zaburzenia krążenia – u niektórych ciężarnych obserwuje się zaburzenia krążenia, które mogą powodować m.in. żylaki, obrzęki, a także cellulit.
- Retencja płynów – w trakcie ciąży organizm zatrzymuje więcej wody niż zwykle. Nadmiar płynów powoduje obrzęki, opuchliznę, a także może doprowadzić do widocznych bruzd na skórze.
Jak się pozbyć cellulitu w ciąży?
Cellulit nie jest bolesny ani niebezpieczny dla zdrowia, jednak dla wielu kobiet stanowi spory problem, który negatywnie wpływa na samopoczucie psychiczne. A w końcu każda z nas chce czuć się dobrze w swoim ciele. Jak więc pozbyć się pomarańczowej skórki w ciąży?
Podstawą redukcji cellulitu powinien być zdrowy tryb życia. Rezygnacja z używek w ciąży to raczej kwestia oczywista, ale trzeba też pamiętać o prawidłowym nawodnieniu, zdrowej diecie i regularnej aktywności fizycznej.
Przede wszystkim unikaj produktów zawierających dużą ilość soli, ponieważ sól może prowadzić do zatrzymywania wody w organizmie, a przez to do obrzęków i cellulitu. Jakość produktów również ma znaczenie. Zrezygnuj z wysoko przetworzonej żywności i fast foodów. Podstawę diety powinny stanowić warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste. Pamiętaj też o piciu odpowiedniej ilości wody (w ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na płyny).
Ćwiczenia na cellulit w ciąży, czyli jak ćwiczyć, aby zredukować pomarańczową skórkę?
Regularna aktywność fizyczna to najlepsza broń w walce z cellulitem, jednak trzeba tu podkreślić, że nie da się miejscowo zredukować pomarańczowej skórki za pomocą ćwiczenia na konkretną partię ciała. To znaczy, że jeśli cellulit występuje na przykład na ramionach, to ćwiczenia polegające na machaniu rękami raczej nie przyniosą efektów – nie działa to w ten sposób, ponieważ nie da się zredukować tkanki tłuszczowej z wybranej części ciała.
Ćwiczenia fizyczne jako sposób na cellulit powinny przede wszystkim: poprawiać krążenie i tym samym zapobiegać zatrzymywaniu się toksyn i metabolitów, wspomagać spalanie tkanki tłuszczowej, a także prowadzić do hipertrofii, czyli wzrostu mięśni. Oto kilka propozycji:
Spacery
Spacery to najłatwiejszy i najbezpieczniejszy sposób na utrzymanie odpowiedniego poziomu aktywności fizycznej – nawet u osób, które mają przeciwwskazania medyczne do uprawiania sportu. Oczywiście przed podjęciem aktywności fizycznej powinnaś porozmawiać z lekarzem prowadzącym ciążę, jednak większość przyszłych mam może bezpiecznie spacerować przez całe 9 miesięcy.
Spacery poprawiają krążenie krwi i limfy, a dzięki temu usprawniają usuwanie metabolitów, co może zmniejszyć widoczność cellulitu. Ponadto pozytywnie wpływają na pracę serca i samopoczucie psychiczne. Tempo i czas trwania treningu możesz dopasować do własnych możliwości oraz etapu ciąży. Warto co jakiś czas zmieniać trasy i rodzaj podłoża, aby różnicować bodźce dla organizmu.
Pływanie
Pływanie, podobnie jak spacery, jest aktywnością aerobową, która pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, przyspiesza krążenie, a także dotlenia organizm. Dodatkową korzyścią jest to, że woda masuje skórę, a dzięki temu wspomaga walkę z cellulitem i obrzękami. Pływanie jest też jedną z najczęściej polecanych form ruchu dla ciężarnych. A to dlatego, że jest sportem nieurazowym.
Ćwiczenia oporowe z ciężarami
Widoczność cellulitu można zmniejszyć, zwiększając poziom tkanki mięśniowej, czyli po prostu budując mięśnie. Na mało jędrnej, luźnej skórze bruzdy tłuszczu podskórnego będą bardziej widoczne niż na skórze, która opina duży mięsień. To dlatego, że im większa masa mięśniowa, tym bardziej tkanka tłuszczowa musi się rozciągać i tym mniej widoczne są nierówności.
Ćwiczeniami aerobowymi, takimi jak pływanie, spacerowanie czy fitness nie da się zbudować mięśni, ponieważ ciało potrzebuje odpowiedniego bodźca. Warto więc wprowadzić do swojego planu treningowego ćwiczenia oporowe z dodatkowym ciężarem np. hantlami, gumami czy nawet sztangą. Sama ciąża nie jest przeciwwskazaniem do treningu siłowego. Bez obaw możesz ćwiczyć, jeśli otrzymasz zielone światło od lekarza.
Z racji tego, że cellulit odkłada się głównie w dolnych partiach ciała, warto postawić na takie ćwiczenia jak:
- przysiady,
- wykroki,
- zakroki,
- odwodzenie nogi z gumą,
- mostki biodrowe z gumą,
- martwy ciąg jednonóż z hantlą,
- ćwiczenia na nogi i pośladki na maszynach.
Rolowanie
Rolowanie to kolejna forma aktywności, która może wspomóc Twoją walkę z cellulitem. Rolowanie piankowym wałkiem to forma masażu, co oznacza, że poprawia krążenie krwi oraz limfy. Poza tym zmniejsza napięcie mięśniowe, przyspiesza regenerację i poprawia mobilność.
Taki zabieg możesz wykonać samodzielnie w zaciszu własnego domu. Wystarczy roller, mata i kawałek podłogi. Skup się na udach i pośladkach, omijaj doły podkolanowe, kości i stawy. Rolowanie może być formą rozgrzewki lub schłodzenia po treningu, ale też oddzielną jednostką treningową. Pamiętaj, aby zapytać swojego lekarza, czy taka forma aktywności będzie dla Ciebie bezpieczna. Przeciwwskazaniem do rolowania są m.in. zaawansowane żylaki.
Jak zapobiec pojawieniu się cellulitu w ciąży?
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia cellulitu w ciąży, warto wprowadzić zdrowe nawyki od samego początku. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, większość kobiet może uprawiać aktywność fizyczną już od pierwszego trymestru ciąży. Ważna jest też kontrola masy ciała. W ciąży naturalnie dochodzi do jej zwiększenia, jednak nadmierny przyrost nie jest zdrowy zarówno dla mamy, jak i dla rozwijającego się dziecka. Ponadto szybki przyrost tkanki tłuszczowej może być przyczyną cellulitu.
Warto zadbać o swoje zdrowie i odpowiednią masę ciała jeszcze na etapie planowania ciąży. Wówczas możliwe jest przeprowadzenie zdrowej redukcji tkanki tłuszczowej – w ciąży nie jest to rekomendowane.
Cellulit w ciąży – o tym musisz pamiętać!
Z badań jasno wynika, że cellulit ma ponad 80% kobiet – w tym wiele kobiet szczupłych, które regularnie ćwiczą i dbają o dietę. To oznacza, że czasami na powstawanie pomarańczowej skórki wpływają czynniki niezależne od nas – np. genetyka, budowa anatomiczna, wiek czy hormony w ciąży.
Jeśli więc stosujesz zdrową dietę, dbasz o nawodnienie i uprawiasz aktywność fizyczną, a mimo to cellulit się pojawia, nie przejmuj się! Prawdopodobnie po ciąży wszystko wróci do normy. Pamiętaj, że Twoje ciało doświadcza szeregu zmian hormonalnych i fizjologicznych, które naturalnie wpływają na wygląd sylwetki i jest to zupełnie normalne.
Bibliografia:
- Załęska-Żyłka, I. (2008). Cellulit jako problem medyczny. Problemy Higieny i Epidemiologii, 89(4), 487-491.
- Gabriel A, Chan V, Caldarella M, Wayne T, O’Rorke E. Cellulite: Current Understanding and Treatment. Aesthet Surg J Open Forum. 2023 Jun 21;5:ojad050. doi: 10.1093/asjof/ojad050. PMID: 37424836; PMCID: PMC10324940.
- https://www.verywellhealth.com/what-causes-cellulite-2710054