Owoce w diecie kobiety ciężarnej – dlaczego są ważne?
Owoce są niezwykle ważnym elementem diety kobiety ciężarnej z kilku powodów:
● Bogactwo witamin i minerałów
Owoce dostarczają niezbędnych witamin i minerałów (np. witamina C, kwas foliowy, potas, witamina A i witamina E), które są kluczowe dla zdrowia matki i rozwijającego się dziecka. Wspomniany wyżej kwas foliowy jest ważny dla prawidłowego rozwoju mózgu i rdzenia kręgowego dziecka oraz zapobiega wadom cewy nerwowej.
- Źródło błonnika pokarmowego – owoce są dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który wspomaga trawienie i zapobiega zaparciom, co jest częstym problemem w ciąży. Błonnik pomaga również w utrzymaniu właściwego poziomu cukru (glukozy) we krwi.
- Bogactwo antyoksydantów – owoce zawierają antyoksydanty, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami i wzmacniają układ odpornościowy. Jest to szczególnie ważne w czasie ciąży, gdy układ odpornościowy kobiety może być osłabiony.
- Nawadniają organizm
Większość owoców ma wysoką zawartość wody, co pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawodnienia organizmu. Dobre nawodnienie jest kluczowe dla zdrowia matki i prawidłowego rozwoju płodu.
Przykłady wartościowych owoców w diecie kobiety ciężarnej:
- Cytrusy (np. pomarańcze, grejpfruty) – bogate w witaminę C.
- Jagody (np. truskawki, maliny, borówki) – źródło antyoksydantów, witaminy C, kwasu foliowego.
- Banany – dobre źródło potasu.
- Awokado – dostarcza zdrowych tłuszczów i kwasu foliowego.
- Jabłka – bogate w błonnik pokarmowy i witaminę C.
Zakazane owoce podczas ciąży – jakich należy unikać?
W diecie kobiety ciężarnej należy przede wszystkim unikać nieumytych owoców. Należy również unikać owoców, na które mamy alergię. Do owoców, które często uczulają zalicza się cytrusy i truskawki. Wszystkie inne owoce z powodzeniem mogą znaleźć się w diecie kobiety ciężarnej. Owoce są cennym składnikiem diety, należy jednak pamiętać, iż zgodnie z zasadami zdrowego odżywiania, przede wszystkim warzywa powinny stanowić podstawę każdego posiłku, a owoce zaleca się spożywać w mniejszej ilości. Natomiast jeśli mamy do czynienia z cukrzycą ciążową, warto ograniczyć jedzenie owoców o wysokim indeksie glikemicznym.
Zakazane owoce w ciąży – ananas
Ananas to tropikalny owoc, który jest bardzo lubiany ze względu na swój wyjątkowy aromat i słodki smak. Choć ananas jest pyszny i soczysty, bywa czasami uznawany przez niektóre osoby za „zakazany owoc” w ciąży. Wiele kobiet obawia się, że jego spożycie może prowadzić do skurczów macicy, co może zagrażać ciąży. Jest to jednak mit, który nie znajduje odzwierciedlenia w badaniach naukowych. Ananas jest bezpieczny w czasie ciąży. Owoc ten dostarcza cennych składników odżywczych, a także bromelainę, która może wspierać trawienie. Ponadto działa antyoksydacyjnie, przeciwzapalnie i kardioprotekcyjnie.
W 100 g ananasa można znaleźć mikro- i makroelementy w następujących ilościach: wapń (17–18 mg), fosfor (8–12 mg), sód (1–2 mg), żelazo (0,5 mg), miedź (160 μg), magnez (12 mg), mangan (0,9 mg), cynk (0,1 mg) oraz potas (125–146 mg). Ananas jest doskonałym źródłem witamin, szczególnie witaminy C (24 mg), ale zawiera także witaminy A (58–130 IU), B1 (0,08 mg), B2 (0,03 mg), B3 (0,49 mg) oraz B6 (0,11 mg). 100 gram tego owocu dostarcza około 80% dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Warto również wspomnieć o innych składnikach ananasa, takich jak foliany (18 μg) i beta-karoten (35 μg). Jeśli zatem nie ma się alergii na ten owoc to może on być smaczną i zdrową przekąską dla kobiety ciężarnej i nie tylko.
Zakazane owoce w ciąży – winogrona
Winogrona, mimo że są smaczne i powszechnie uważane za zdrowe, również często budzą wśród ciężarnych pewne wątpliwości. Uważa się, że ich nadmiar może być problematyczny z uwagi na wysoką zawartość cukru i potencjalne pestycydy, które mogą być obecne na skórce. Nie należy się jednak bać spożywania winogrona w czasie ciąży, owoce te mogą być wartościowym dodatkiem do diety, bogatym w przeciwutleniacze, witaminy i błonnik pokarmowy.
Winogrona są także źródłem bioaktywnych związków, w tym kwasów fenolowych, flawonoidów, antocyjanów, stilbenów i lipidów. Dzięki tym związkom winogrona wykazują właściwości przeciwutleniające, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne i przeciwrakotwórcze oraz mają szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym i nutraceutycznym. Zawsze bardzo ważne jest aby dokładnie umyć wszystkie owoce i dbać o różnorodność w diecie.
Zakazane owoce w ciąży – papaja
Papaja jest również owocem, który budzi kontrowersje u kobiet ciężarnych. Przeprowadzono nawet badanie na szczurach, w którym oceniano bezpieczeństwo stosowania papai u ciężarnych szczurów. Wyniki badania sugerują, że spożycie dojrzałej papai w czasie ciąży nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia. Papaja jest znanym na całym świecie owocem, a jego najwyższa produkcja występuje w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Miąższ papai zawiera witaminy A, C i E, witaminy z grupy B, takie jak kwas pantotenowy i kwas foliowy oraz minerały, takie jak magnez i potas, a także błonnik pokarmowy.
Zakazane owoce w ciąży – cytrusy
Cytrusy w ciąży również nie są zakazane. Owoce takie jak pomarańcze, grejpfruty, mandarynki czy cytryny są między innymi źródłem witaminy C, która wspomaga układ odpornościowy i wspiera wchłanianie żelaza, co jest szczególnie ważne w czasie ciąży. Jednak u niektórych kobiet cytrusy mogą powodować zgagę. Dotyczy to głównie tych z nich, które mają problem z refluksem. Ponadto cytrusy należą do produktów, które często mogą być przyczyną reakcji alergicznych, dlatego warto obserwować reakcję organizmu po ich spożyciu. Z pewnością nie należy się obawiać spożywania tego typu owoców.
Zakazane owoce w ciąży – truskawki
Truskawki nie są zakazane w ciąży, ale podobnie jak w przypadku cytrusów, warto zachować ostrożność jeśli wcześniej występowały reakcje alergiczne na owoce. Truskawki są doskonałym źródłem witaminy C, kwasu foliowego, błonnika i antyoksydantów, które wspierają zdrowie przyszłej mamy i rozwój dziecka. Z uwagi na wysoką zawartość wody, truskawki są niskokalorycznymi owocami (w 100 g – 31 kcal), a dodatkowo mają niski indeks glikemiczny, co sprawia, że będą to dobre owoce dla kobiety z cukrzycą ciążową. Z pewnością warto sięgać po tego typu sezonowe owoce i cieszyć się ich właściwościami zdrowotnymi.
Zakazane produkty w ciąży, czego jeszcze trzeba unikać?
Istnieją pewne produkty i potrawy, które bezwzględnie trzeba z diety kobiety ciężarnej wykluczyć. W czasie ciąży nie należy spożywać:
- surowego i niedogotowanego mięsa,
- półsurowych wędlin np. chorizo, szynka parmeńska (można spożywać, ale po obróbce termicznej),
- surowych ryb (np. sushi),
- niektórych gatunków ryb (np. rekin, miecznik, makrela królewska),
- produktów wędzonych na zimno,
- podrobów (ze względu na dużą zawartość witaminy A),
- surowych jaj,
- niepasteryzowanych produktów mlecznych,
- nieumytych warzyw i owoców,
- kiełków,
- niepasteryzowanych soków,
- domowych przetworów niepasteryzowanych,
- kofeiny,
- naparu z lukrecji,
- dużej ilości soli (do 5 g/ dobę),
- suplementów diety kiepskiej jakości, bez konsultacji z lekarzem,
- alkoholu i innych używek.
Podsumowanie. Owoce w czasie ciąży – jeść czy nie?
Podsumowując, owoce są niezbędne w diecie kobiety ciężarnej, ponieważ dostarczają niezbędnych składników odżywczych, pomagają w utrzymaniu zdrowia i dobrej kondycji zarówno matki, jak i rozwijającego się dziecka. Warto włączyć różnorodne owoce do codziennego menu, aby czerpać z ich dobroczynnych właściwości. Należy jednak pamiętać, o dokładnym myciu owoców przed ich spożyciem.
Bibliografia:
- Mohd Ali M., Hashim N., Abd Aziz S., Lasekan O. Pineapple (Ananas comosus): A comprehensive review of nutritional values, volatile compounds, health benefits, and potential food products. Food Research International. 2020 Nov; 137:109675.
- Zdrojewicz Z. i wsp. Prozdrowotne właściwości ananasa. Pediatria i Medycyna Rodzinna. 2018; 14(2): 133–142.
- Sabra A., Netticadan T., Wijekoon C. Grape bioactive molecules, and the potential health benefits in reducing the risk of heart diseases. Food Chemistry: X. 2021 Oct 27; 12:100149.
- Adebiyi A., Adaikan P.G., Prasad R.N.V. Papaya (Carica papaya) consumption is unsafe in pregnancy: fact or fable? Scientific evaluation of a common belief in some parts of Asia using a rat model. British Journal of Nutrition. 2002; 88(2): 199-203.
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/167762/nutrients